Hubble

Μια εκπληκτική φωτογραφία ενός αστρικού σμήνους προσέφερε στους επιστήμονες το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble. Φωτογράφισε το σφαιρωτό αστρικό σμήνος Messier 5 (η Μ5) στο οποίο υπάρχουν δεκάδες χιλιάδες λαμπρά άστρα, ορισμένα εκ των οποίων γεννήθηκαν λίγο μετά τη γέννηση του Σύμπαντος.

Αν και τα γενέθλια του Hubble είναι στις 24 Απριλίου (τότε εκτοξεύτηκε το 1990 ο πατριάρχης των διαστημικών τηλεσκοπίων) η NASA έδωσε τώρα στη δημοσιότητα την καθιερωμένη «εορταστική» εικόνα με την οποία κάθε χρόνο μας θυμίζει την παρουσία και τεράστια συμβολή του τηλεσκοπίου στην διαστημική εξερεύνηση. Φέτος η NASA επέλεξε μια καταπληκτική εικόνα που τράβηξε το Hubble το 2001. Πρόκειται για το Νεφέλωμα της Κεφαλής του Πιθήκου. Γνωστό και ως NGC 2174, το νέφος των αερίων και της σκόνης βρίσκεται σε απόσταση 6.400 ετών φωτός από τον αστερισμό του Ωρίωνα.

Ερευνητές, χρησιμοποιώντας επίγεια τηλεσκόπια, εντόπισαν πέρυσι μια ομάδα διαστημικών βράχων, λουσμένων στο ηλιακό φως, να κινούνται «παρέα» στη μεγάλη ζώνη αστεροειδών που βρίσκεται ανάμεσα στον Αρη και τον Δία. Η περιέργειά τους αυξήθηκε και έτσι έσπευσαν να στρέψουν το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble προς το σημείο όπου κινούνταν οι βράχοι. Το Hubble παρατήρησε και φωτογράφησε αυτή την... παρέα μέσα στους μήνες που ακολούθησαν. Οι ερευνητές, αναλύοντας τα δεδομένα, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι αυτό που παρακολούθησαν ήταν η διάλυση ενός μεγάλου αστεροειδή. Είναι η πρώτη φορά που γίνεται παρατήρηση του φαινομένου ενώ αυτό βρίσκεται σε εξέλιξη.

Ενα ακόμη εντυπωσιακό βίντεο έδωσε στη δημοσιότητα η NASA. Το βίντεο τιτλοφορείται «Ο Χορός του Σέλαος του Κρόνου» και παρουσιάζει το σέλας στο βόρειο πόλο του Κρόνου. Το σέλας στον Κρόνο είναι ιδιαίτερα λαμπερό και πολύ μεγάλου εύρους. Τα χαρακτηριστικά του έχουν οδηγήσει τους επιστήμονες να το χαρακτηρίσουν ως το πιο ιδιαίτερο σέλας στο ηλιακό μας σύστημα.

Ερευνητές του Ινστιτούτου Αστροφυσικής των Καναρίων Νήσων εντόπισαν ένα πανάρχαιο γαλαξία. Σύμφωνα με τους ερευνητές ο γαλαξίας αυτός δημιουργήθηκε περίπου 650 εκ. έτη μετά τη γέννηση του Σύμπαντος και είναι ένας από τους πρώτους που εμφανίστηκε σε αυτό. Η ανακάλυψη προσφέρει νέα δεδομένα για την εξέλιξη του Σύμπαντος.

Ο Πολικός Αστέρας, το αστέρι που χρησιμοποιούν εδώ και αιώνες οι ναυτικοί για να προσανατολίζονται, εμφανίζει τις δύο τελευταίες δεκαετίες μείωση στη φωτεινότητα του. Ομάδα ερευνητών υποστηρίζει ωστόσο ότι η φωτεινότητα του άστρου αυξάνεται με εκπληκτικό (αλλά και μυστηριώδη) ρυθμό.

Εικόνες και δεδομένα που κατέγραψε το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble φωτίζουν τις κοσμικές διεργασίες που μετασχηματίζουν γαλαξίες και τους μετατρέπουν από σπειροειδείς σε ελλειπτικούς. Κατά τη διαδικασία αυτή οι γαλαξίες αποκτούν ένα σχήμα που θυμίζει πολύ αυτό της… μέδουσας.

Η NASA έδωσε στη δημοσιότητα μια νέα εικόνα που τράβηξε το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble από δύο κβάζαρ που βρίσκονται κυριολεκτικά στην… αρχή του Κόσμου. Σύμφωνα με τους αστρονόμους τα δύο λαμπρά αντικείμενα γεννήθηκαν αμέσως μετά τη γέννηση του Σύμπαντος.

Το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble κατέγραψε μια σειρά από εικόνες του Μ83 και οι τεχνικοί της NASA δημιούργησαν ένα «μωσαικό» του γαλαξία το οποίο αναμένεται να βοηθήσει τους επιστήμονες στην καλύτερη μελέτη του. Στην νέα εικόνα που δημιουργήθηκε διακρίνονται καθαρά χιλιάδες αστρικά σμήνη, εκατοντάδες χιλιάδες μεμονωμένα άστρα και πολλά σουπερνόβα.

Ομάδα Αμερικανών αστρονόμων στόχευσε τις κάμερες ορατού και υπέρυθρου φωτός του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble στα βάθη του Σύμπαντος και μετά από επίμονη παρατήρηση αποκαλύφθηκαν και φωτογραφήθηκαν περίπου 3 χιλιάδες άγνωστοι μέχρι σήμερα γαλαξίες. Ορισμένοι εξ αυτών σχηματίστηκαν λίγο μετά την Μεγάλη Εκρηξη. Η ανακάλυψη αναμένεται να προσφέρει νέα σημαντικά στοιχεία για την εξέλιξη του Σύμπαντος.

H πρώτη σημαντική επιστημονική είδηση για το 2014 μας έρχεται από το... Διάστημα. Δύο ανεξάρτητες ερευνητικές ομάδες μελέτησαν επί μήνες δύο εξωηλιακούς πλανήτες και έκαναν ενδιαφέρουσες ατμοσφαιρικές παρατηρήσεις. Οι δύο ομάδες δημοσίευσαν ταυτόχρονα στην επιθεώρηση «Nature» τις ανακαλύψεις τους οι οποίες λογίζονται από την επιστημονική κοινότητα ως το… πρώτο μετεωρολογικό δελτίο που έχει υπάρξει για πλανήτες που βρίσκονται μακριά από το ηλιακό μας σύστημα. Η γνώση μετεωρολογικών δεδομένων είναι κρίσιμος παράγοντας για τον εντοπισμό κατοικήσιμων πλανητών.

Μια ακόμη εντυπωσιακή εικόνα από το Σύμπαν προσέθεσε στον μακρύ του κατάλογο το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble. Το τηλεσκόπιο φωτογράφισε τον γαλαξία ESO 373-8 που βρίσκεται σε απόσταση περίπου 25 εκατομμυρίων ετών φωτός από εμάς. Ο ESO 373-8 ανήκει στο γαλαξιακό σμήνος NGC 2997 και εξαιτίας του σχήματος του έχει λάβει τον χαρακτηρισμό «τηγανίτα» από τους ειδικούς. Δεν είναι ο μόνος γαλαξίας… τηγανίτα στο Σύμπαν αφού διάφορα φαινόμενα και κυρίως η στροφορμή «υποχρεώνουν» ορισμένους γαλαξίες που ξεκινούν ως γιγάντιες μπάλες περιστρεφόμενων αερίων να μετατρέπονται σε λεπτούς κοσμικούς δίσκους.

Βλέποντάς το κάποιος θα έλεγε με ευκολία ότι πρόκειται για το άστρο που οδήγησε τους τρεις μάγους στη Βηθλεέμ. Πρόκειται για το RS Puppis που βρίσκεται σε απόσταση 6,5 χιλιάδων ετών φωτός από τη Γη το οποίο φωτογράφισε σε όλη του την μεγαλειότητα το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble. To RS Puppis είναι 200 φορές πιο μεγάλο από τον Ηλιο και 15 χιλιάδες φορές πιο λαμπρό!

Η Ευρώπη, το παγωμένο φεγγάρι του Δία, που θεωρείται από τις κύριες υποψήφιες «κατοικίες» εξωγήινης ζωής στο Ηλιακό Σύστημα, «φτύνει» νερό στο Διάστημα. Εικόνες που έλαβε το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble δείχνουν περίσσεια υδρογόνου και οξυγόνου στο νότιο ημισφαίριο του φεγγαριού, σύμφωνα με δημοσίευση στην επιθεώρηση «Science». Αν επιβεβαιωθεί ότι πρόκειται για στήλες νερού, αυξάνονται οι ελπίδες για μελέτη των υπόγειων ωκεανών της Ευρώπης από την… επιφάνεια του φεγγαριού. Ετσι μελλοντικές αποστολές θα μπορούν να αναζητήσουν ίχνη ζωής.