Το καλοκαίρι του 1947 ο ουρανός των Ηνωμένων Πολιτειών έμοιαζε να έχει πάρει φωτιά. Σύμφωνα με αφηγήσεις αυτοπτών μαρτύρων, εκατοντάδες άγνωστης ταυτότητας ιπτάμενα αντικείμενα (UFO, όπως ονομάστηκαν από το ακρωνύμιο στα αγγλικά) υπερίπταντο σε διάφορα σημεία πάνω από τον αμερικανικό ουρανό. Εν μέσω Ψυχρού Πολέμου, δύο χρόνια μετά την πρώτη ρίψη – αμερικανικής – ατομικής βόμβας στην Ιαπωνία, αμερικανοί πολίτες βεβαίωναν ότι έβλεπαν ιπτάμενα αντικείμενα στον ουρανό απάνω από το κεφάλι τους τα τα οποία ανέπτυσσαν ταχύτητα ως και 2.000 χλμ./ώρα. Την αρχή έκανε ο ερασιτέχνης πιλότος Κένεθ Αρνολντ ο οποίος ισχυρίστηκε ότι είδε εννέα τέτοια αντικείμενα να πετούν κοντά στο όρος Ρένιερ – γνωστό και ως Ταχόμα – νοτίως του Σιάτλ, στις 24 Ιουνίου του 1947.

Μυστικοπάθεια και συνωμοσίες

Η γοητεία που ασκούσαν τα άγνωστης προέλευσης ιπτάμενα αντικείμενα εξελίχθηκε σε μόδα, σε ένα είδος «τρέλας» εκείνου του καλοκαιριού, στην οποία υπέκυψε ακόμη και ο αμερικανικός στρατός. Οταν ένα μετεωρολογικό σκάφος συνετρίβη στην αεροπορική βάση στο Ρόσγουελ του Νέου Μεξικού, τον Ιούλιο του 1947, η πραγματική ταυτότητα του σκάφους δεν αποκαλύφθηκε, τροφοδοτώντας για χρόνια πάσης φύσεως θεωρίες συνωμοσίας. Το τι πραγματικά συνέβη έγινε γνωστό το 1994, όταν η αμερικανική αεροπορία ανακοίνωσε ότι τα κομμάτια του σκάφους που είχαν συλλεχθεί το 1947 στην αεροπορική βάση του Ρόσγουελ ήταν τμήματα μπαλονιών που πετούσαν σε μεγάλο υψόμετρο με στόχο την ανίχνευση ηχητικών κυμάτων από ενδεχόμενες σοβιετικές πυρηνικές εκρήξεις.

Το καλοκαίρι του 2023 ο ουρανός των ΗΠΑ ξανάγινε κόκκινος από τις πυρκαγιές που προκαλούν η κλιματική αλλαγή και οι υψηλές θερμοκρασίες. Οι Αμερικανοί ανησυχούν για την υπερθέρμανση του πλανήτη. Παράλληλα όμως, πολλοί εξ αυτών εξακολουθούν να γοητεύονται από τα άγνωστα αντικείμενα που νομίζουν ότι παρατηρούν στο ουρανό τους. Οταν μάλιστα πρώην εργαζόμενοι στις αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες καταθέτουν για το ζήτημα σε αρμόδια επιτροπή του Κογκρέσου τότε η αμερικανική κοινή γνώμη αισθάνεται πιθανώς ακόμη πιο άνετα να συζητεί για ένα θέμα το οποίο μετά από τόσες δεκαετίες και αρκετή χλεύη δεν αποτελεί πλέον ταμπού.

Ο νέος όρος που τα πιάνει όλα

Για να αποτινάξουν ενδεχομένως τις αρνητικές συνδηλώσεις του όρου UFO οι αμερικανικές αρχές αναφέρονται πλέον σε UAP (Unidentified Anomalous Phenomena – Απροσδιόριστα Ανώμαλα Φαινόμενα). Κατά τα προτάγματα της εποχής, ο νέος αυτός όρος που υιοθετήθηκε, όπως επισημαίνει το CBS, στα τέλη του 2022 είναι πιο «συμπεριληπτικός». Στα UAP, όπως σημείωσε εύστοχα ο ανταποκριτής της «El Pais» Ικερ Σεϊσδέδος, μπορούν να ενταχθούν τα κατασκοπευτικά μπαλόνια (από την Κίνα και τη Ρωσία), τα μετεωρολογικά μπαλόνια, οι δορυφόροι του Ιλον Μασκ και οι κοινές ανθρώπινες οφθαλμαπάτες.

Στις 27 Ιουλίου ο Ντέιβιντ Γκρους, πρώην εργαζόμενος επί 14 έτη στις αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες, έδωσε ένορκη κατάθεση ενώπιον αρμόδιας επιτροπής σε συνεδρίαση της Βουλή των Αντιπροσώπων. Στην κατάθεσή του ο Γκρους υποστήριξε ότι η αμερικανική κυβέρνηση διατηρεί τουλάχιστον ένα εξωγήινο σκάφος το οποίο συνετρίβη στη Γη. Δήλωσε ότι κατά την άσκηση των καθηκόντων του στις υπηρεσίες ενημερώθηκε για την ύπαρξη κυβερνητικού προγράμματος του οποίου ο σκοπός είναι η μελέτη τέτοιων φαινομένων. Πρόσθεσε ότι η κυβέρνηση του αρνήθηκε την πρόσβαση σε υλικό και τεχνολογία σχετική με την ανάλυση αυτών των φαινομένων.

Ο ίδιος είπε ότι δεν είδε ποτέ τμήματα αυτού του σκάφους ούτε και υπολείμματα των μη ανθρώπινων οργανισμών, τα οποία διατηρεί η κυβέρνηση των ΗΠΑ σε μυστικές αποθήκες του στρατού. Επικαλέστηκε όμως μαρτυρίες τουλάχιστον 40 ανθρώπων που τα έχουν δει και με τους οποίους ο ίδιος συνομίλησε τα τελευταία τέσσερα χρόνια. Οι άνθρωποι αυτοί, υποστήριξε, εκτός από τις προφορικές τους μαρτυρίες, διαθέτουν φωτογραφίες και άλλα αποδεικτικά στοιχεία των ισχυρισμών τους. Επειδή όμως όλα αυτά τα στοιχεία είναι απόρρητα, αν ο ίδιος τα αποκαλύψει κινδυνεύει να βρεθεί στη φυλακή. Ηδη, τόνισε, η υπηρεσία στην οποία εργαζόταν έχει προβεί σε αντίποινα εναντίον του, γεγονός που έχει επιπτώσεις στην προσωπική και την επαγγελματική του ζωή.

Σύμφωνα με δημοσκόπηση του ινστιτούτου Gallup, το 2019, το 68% των Αμερικανών είναι πεπεισμένοι ότι η κυβέρνησή τους γνωρίζει πολύ περισσότερα για τα UAP από ό,τι ισχυρίζεται, ενώ το 33% πιστεύει, όπως ο Γκρους, ότι ορισμένα αντικείμενα στον ουρανό είναι πράγματι σκάφη εξωγήινων.

Η διάψευση και το πρόγραμμα

Το Πεντάγωνο διέψευσε κατηγορηματικά τους ισχυρισμούς του Γκρους, ενώ βουλευτές, τόσο των Ρεπουμπλικανών, όπως ο Ερικ Μπέρλισον του Μισούρι, όσο και των Δημοκρατικών χαρακτήρισαν τους ισχυρισμούς του έωλους. Αλλοι ωστόσο, όπως ο Ρεπουμπλικανός Τιμ Μπερτσέτ, υποστήριξαν ότι οι ΗΠΑ έχουν αποδείξεις για την ύπαρξη τεχνολογίας η οποία διαψεύδει κάθε νόμο της Φυσικής και ότι τα εξωγήινα σκάφη που διαθέτουν αυτή την τεχνολογία θα μπορούσαν να μετατρέψουν τον πλανήτη σε κάρβουνο.

Η ένορκη κατάθεση του Γκρους είχε αρχικώς περιληφθεί σε άρθρο τον περασμένο Ιούνιο δύο δημοσιογράφων-ερευνητών, γνωστών συνωμοσιολόγων, σε ένα περιθωριακό έντυπο που ασχολείται με θέματα «Ουφολογίας». Οι δημοσιογράφοι-ερευνητές είχαν επιχειρήσει να δημοσιεύσουν το άρθρο στους «New York Times» και την «Washington Post», όμως οι δύο έγκριτες εφημερίδες το απέρριψαν. Στο άρθρο αυτό αναφερόταν ότι το Πεντάγωνο είχε ήδη, από το 2007, εκπονήσει πρόγραμμα για την παρακολούθηση των UAP, το οποίο διέθετε την υποστήριξη του Δημοκρατικού γερουσιαστή της Νεβάδα Χάρι Ριντ. Στη Νεβάδα βρίσκεται η αεροπορική βάση γνωστή ως Περιοχή 51 (Area 51), τόπος προσφιλής σε όλους τους λάτρεις των θεωριών συνωμοσίας που επιμένουν ότι ο αμερικανικός στρατός διατηρεί εκεί βιολογικό υλικό εξωγήινων. Ο γερουσιαστής Χάρι Ριντ, πρώην επικεφαλής της πλειοψηφίας των Δημοκρατικών στη Γερουσία, δεν είναι ο μοναδικός υψηλόβαθμος αμερικανός αξιωματούχος που έβλεπε με συμπάθεια το ζήτημα των UAP.

Η… αποκάλυψη του Κάρτερ

Το περιοδικό «TIME» θυμίζει ότι ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ, ο Δημοκρατικός Τζίμι Κάρτερ, όταν δεν ήταν ακόμη πολιτικός περίμενε τέσσερα χρόνια για να αποκαλύψει, το 1973, σε επιτροπή για τη μελέτη των UFO στην Οκλαχόμα ότι το 1969 είχε δει ένα αγνώστου προελεύσεως φωτεινό αντικείμενο στο ουρανό. Αυτό που τελικώς είχε δει ο Κάρτερ ήταν ο πλανήτης Αφροδίτη, του οποίου η φωτεινότητα είχε ξεγελάσει και άλλους ανθρώπους στο παρελθόν.

Στην εμπειρία του Κάρτερ με τα UFO αναφέρθηκε και ο Ρεπουμπλικανός γερουσιαστής του Κεντάκι Γκλεν Γκρόθμαν, επικεφαλής της επιτροπής της Βουλής που οργάνωσε τη συνεδρίαση για την ένορκη κατάθεση του Γκρους, στις 27 Ιουλίου. Eναν χρόνο νωρίτερα, στις 22 Ιουλίου 2022, το αμερικανικό υπουργείο Αμυνας είχε συγκροτήσει την AARO (Υπηρεσία για τη Μελέτη των Ανωμάλων Φαινομένων στον Αέρα, το Διάστημα και τη Γη – από το αμερικανικό ακρωνύμιο). Από τις αρχές του 2023 μέχρι και τον φετινό Ιούλιο η AARO έχει καταγράψει 800 συμβάντα με UAP. Στην αύξηση του αριθμού ανάλογων συμβάντων συνέβαλε και το περιστατικό με το κινεζικό κατασκοπευτικό αερόστατο στον αμερικανικό εναέριο χώρο, το οποίο κατέρριψαν οι ΗΠΑ τον περασμένο Φεβρουάριο. Το κινεζικό αερόστατο αναφέρθηκε και στη συνεδρίαση της 27ης Ιουλίου στην οποία, εκτός του Γκρους, κατέθεσαν επίσης οι πρώην πιλότοι της αμερικανικής αεροπορίας Ράιαν Γκρέιβς και Ντέιβιντ Φρέιβορ. Και οι δύο αναφέρθηκαν σε περιστατικά με UAP τα οποία είχε κινηματογραφήσει το Πεντάγωνο και κυκλοφορούσαν ήδη στο Διαδίκτυο.

Στο Καπιτώλιο πάντως δεν διαφαίνεται η πρόθεση να εγκαταλειφθεί το θέμα της έρευνας για τα αγνώστου ταυτότητας ιπτάμενα αντικείμενα.

Nομοσχέδιο για επιτροπή

Ενδεικτική της στάσης αυτής είναι ότι ο Τσακ Σούμερ, επικεφαλής της πλειοψηφίας των Δημοκρατικών στη Γερουσία, παρουσίασε τον Ιούλιο σχέδιο νόμου με σκοπό τη δημιουργία επιτροπής η οποία θα έχει το δικαίωμα να αποχαρακτηρίζει απόρρητα έγγραφα σχετικά με τα UAP. Ισως όμως το πιο ενδιαφέρον – ή το πιο ανησυχητικό, όπως το δει κανείς -, είναι ότι ο Μπιλ Νέλσον, διευθυντής της NASA και πρώην γερουσιαστής των Δημοκρατικών, 80 ετών πλέον, δήλωσε ότι ανέθεσε σε επιτροπή «εξεχόντων επιστημόνων» να συντάξουν έκθεση για το ζήτημα δεδομένου του ανανεωμένου ενδιαφέροντος. Δεσμεύτηκε δε ότι η έκθεση θα δοθεί στη δημοσιότητα εντός του Αυγούστου.

«Δεν είμαστε μόνοι στο Σύμπαν»

Ο Μπιλ Νέλσον (γεν. 1942) διορίστηκε από τον πρόεδρο Τζο Μπάιντεν στο αξίωμα του διευθυντή της NASA την άνοιξη του 2021. Εχει διατελέσει γερουσιαστής των Δημοκρατικών για τη Φλόριντα από το 2001 ως το 2019. Με σπουδές Νομικής στο Πανεπιστήμιο της Φλόριντα και στο Γέιλ, ο Νέλσον υπηρέτησε στον αμερικανικό στρατό κατά τη διάρκεια του πολέμου του Βιετνάμ (1968-1970). Θεωρείται κεντρώος με μετριοπαθείς απόψεις. Μιλώντας στο CNN το φθινόπωρο του 2021 o Νέλσον είχε εκφράσει την εκτίμηση ότι «οι άνθρωποι δεν είμαστε μόνοι στο Σύμπαν» και πρόσθεσε ότι υπάρχει στη NASA ένα πρόγραμμα για την αναζήτηση εξωγήινης νοημοσύνης αλλά μέχρι στιγμής δεν έχουμε καμιά ένδειξη για την ύπαρξή της.

Ειδικά προγράμματα από τη δεκαετία του ’30

Γεννημένος στο Πίτσμπουργκ το 1987, ο Ντέιβιντ Γκρους έχει υπηρετήσει ως αξιωματικός στον πόλεμο στο Αφγανιστάν και έχει παρασημοφορηθεί για τις υπηρεσίες του στην αμερικανική αεροπορία. Κατόπιν εργάστηκε επί 14 έτη για τις αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες και στο διάστημα 2019 – 2022 ήταν επικεφαλής ειδικής ομάδας στο αμερικανικό υπουργείο Αμυνας, η οποία ασχολείτο με την έρευνα και τη μελέτη των UAP. Η κατάθεσή του για τα UAP στην αρμόδια επιτροπή της Βουλή των Αντιπροσώπων προκάλεσε τη διάψευση του αμερικανικού Πενταγώνου για την ύπαρξη σχετικού προγράμματος. Ωστόσο ο Γκρους επέμεινε στη θέση του τονίζοντας ότι ανάλογα προγράμματα εκπονούν οι ΗΠΑ ήδη από τη δεκαετία του 1930.

Σχέδιο νόμου υπέρ της διαφάνειας

Γεννημένος το 1950 στο Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης, ο Τσακ Σούμερ είναι απόφοιτος της Νομικής Σχολής του Χάρβαρντ. Εκλέγεται γερουσιαστής των Δημοκρατικών για την Πολιτεία της Νέας Υόρκης από το 1999. Ο Σούμερ είναι ο πρώτος αμερικανός πολιτικός εβραϊκής καταγωγής, ηγέτης της πλειοψηφίας στη Γερουσία. Παρουσίασε πρόσφατα σχέδιο νόμου για δημιουργία επιτροπής η οποία θα έχει το δικαίωμα να αποχαρακτηρίζει απόρρητα έγγραφα σχετικά με τα UAP. Αξίζει να σημειωθεί ότι τον περασμένο Ιούνιο σε επιστολή του προς παράγοντες της ελληνικής ομογένειας ο ισχυρότερος άνδρας του Κογκρέσου είχε χρησιμοποιήσει σκληρή γλώσσα για την Τουρκία με αφορμή την παροχή αμερικανικών μαχητικών αεροσκαφών F-16 προς την Αγκυρα.