Οσεβασμός του κράτους δικαίου αποτελεί θεμελιώδη αρχή που προβλέπεται στο άρθρο 2 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ενωση (Σ.E.E.), την οποία έχουν αποδεχθεί τα κράτη που εισέρχονται σε αυτήν. Βασικό στοιχείο του κράτους δικαίου είναι η λειτουργία ενός ανεξάρτητου συστήματος δικαιοσύνης και η διασφάλιση της προσωπικής και λειτουργικής ανεξαρτησίας των δικαστών, οι οποίοι, στα πλαίσια της διάκρισης των εξουσιών, καλούνται να ελέγχουν τη νομοθετική και την εκτελεστική εξουσία και να προστατεύουν τα άτομα από άδικες ή αδικαιολόγητες παρεμβάσεις της πολιτείας στον χώρο της ατομικής και κοινωνικής αυτονομίας.
Μετά τις εκλογές που διεξήχθησαν τον Οκτώβριο του 2015 στην Πολωνία και την επικράτηση του εθνικιστικού κόμματος με την ονομασία «Νόμος και Δικαιοσύνη» (Law and Justice) επιχειρείται συστημικά η καθυπόταξη της δικαστικής εξουσίας στην εκτελεστική και η «πολιτικοποίηση» της Δικαιοσύνης, μέσω μίας σειρά αμφιλεγόμενων νομοθετικών παρεμβάσεων. Καταρχήν το κυβερνών εθνικιστικό κόμμα απέκτησε τον έλεγχο του Συνταγματικού Δικαστηρίου – που οφείλει εκ του ρόλου του να εγγυάται την τήρηση των συνταγματικών αρχών, τη διάκριση των εξουσιών και τον σεβασμό του κράτους δικαίου – μεταβάλλοντας τον τρόπο ανάδειξης των μελών του δικαστηρίου και τη λειτουργία του. Στη συνέχεια, προκειμένου να μεταβληθεί η σύνθεση του μη φιλικά προσκείμενου στην κυβέρνηση Ανώτατου Δικαστηρίου της χώρας, με νομοθετική διάταξη μειώθηκε το όριο συνταξιοδότησης των εν ενεργεία δικαστών που υπηρετούσαν σε αυτό και είχαν διορισθεί πριν την 3η Απριλίου 2018 από τα 70 έτη στα 65 έτη, με δυνατότητα του Προέδρου της Πολωνίας να παρατείνει, κατά τη διακριτική του ευχέρεια, την υπηρεσία τους πέραν του νέου ορίου συνταξιοδότησης. Με την εφαρμογή της διάταξης αυτής περισσότεροι από 20 δικαστές του Ανώτατου Δικαστηρίου, περίπου δηλαδή το ένα τρίτο των μελών του, αναγκάστηκαν να συνταξιοδοτηθούν.
Περιεχόμενο για συνδρομητές
Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου από tovima.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.
