Το πνεύμα μιας εποχής

Οι φυλακές του Κορυδαλλού και το πώς υψηλόβαθμοι και χαμηλόβαθμοι έγκλειστοι ξέρουν να επιβιώνουν κατά τον καλύτερο τρόπο πίσω από τα κάγκελα. Αυτός είναι ο κόσμος της Μαρίλης Μαργωμένου στο πρώτο της μυθιστόρημα Το θηρίο βγήκε βόλτα (2021). Το δεύτερο βιβλίο της, υπό τον τίτλο Εφήμερος, είναι ένα μυθιστόρημα για την τρομοκρατία, που επιβεβαιώνει τις εγνωσμένες πλέον συγγραφικές της δεξιότητες: στήνει μαγευτικά μέσα στην έντασή τους κινηματογραφικά πλάνα, επινοεί δευτερογενείς πλην απολύτως κρίσιμες για την κεντρική πλοκή ιστορίες, διαθέτει συγκρατημένα παρωδιακό τόνο και εκφράζεται με μια εξαιρετικά ακριβή γλώσσα. Το καινούργιο μυθιστόρημα της Μαργωμένου κινείται επιπλέον σε δύο εξαρχής διακριτά αφηγηματικά επίπεδα – το ένα εξελίσσεται το 1999 και το άλλο το 2018. Και τα δύο επίπεδα αλληλοδιεισδύουν από την αρχή μέχρι το τέλος το ένα στο εσωτερικό του άλλου. Η συγγραφέας δεν αντλεί, όπως και στο πρώτο βιβλίο, την έμπνευσή της τόσο από τα γεγονότα της μυθοπλασίας όσο από τις περίπλοκες σχέσεις που διαμορφώνονται ανάμεσα στους χαρακτήρες.

Ο Λεωνίδας Δρακόμαλλος, ένας νεαρός συντάκτης της εφημερίδας «Εφήμερος», ο Αλκιβιάδης Μπρίτας, ο διευθυντής της, και ο Θωμάς Νέαρχος, ο εκδότης, είναι μέλη της οργάνωσης «Αντάρτες πόλης» με μια ιδιοφυή κάλυψη (σε μια πολύ ζωηρή ανάπλαση του επαγγελματικού τους περιβάλλοντος). Την οχύρωσή τους αποτελεί η ίδια η εφημερίδα, της οποίας η πυραμιδική ιεραρχία (η γραμμή κατεβαίνει από την κορυφή, αλλά δεν αποκτά ποτέ ανάστροφη πορεία) έχει μεταφερθεί ακέραια στους «Αντάρτες πόλης». Το όλο κλίμα παραπέμπει βεβαίως στη «17 Νοέμβρη», με τη διαφορά πως η Μαργωμένου δεν βασίζεται σε πραγματικά περιστατικά και σε δημοσιογραφικά αρχεία. Εκείνο που πρωτίστως την ενδιαφέρει δεν είναι αυτή καθ’ εαυτήν η τρομοκρατία, αλλά το οργισμένο πνεύμα της εποχής της και το πώς ένα τέτοιο πνεύμα εμπλέκει τους ήρωες σε μια πορεία προς την υπαρξιακή τους κατηφόρα και εν τέλει προς την αυτοκαταστροφή.