Ο Τσίπρας θέλει, ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί;

Οι επιλογές του Αλ. Τσίπρα και της κυβέρνησης έχουν πλέον περιοριστεί δραματικά. Ακόμη και αν η χώρα αποπληρώσει τις δανειακές υποχρεώσεις του 1,6 δισ. του Ιουνίου και επιλέξει να παρατείνει τη διαδικασία της συζήτησης με τους δανειστές ως το απώτατο όριο της λήξης της παράτασης του «ισχύοντος προγράμματος», μεταξύ των συνομιλητών του κυριαρχεί η βεβαιότητα: ο κ. Τσίπρας όχι μόνο έχει αποφασίσει υπέρ μιας συμφωνίας, «έντιμης», «επώδυνης» ή και τα δύο, αλλά επιπλέον την επιζητεί.

Οσο όμως τα πράγματα και οι διαδικασίες φαίνεται πως οδηγούν στο τέλος αυτής της φάσης του δράματος, πρόσωπα και στελέχη που αποκωδικοποιούν τη στάση του Πρωθυπουργού εκτιμούν ότι βασικό στοιχείο της συμπεριφοράς του είναι η απουσία μιας συγκεκριμένης στρατηγικής.

Με βάση αυτές τις εκτιμήσεις, οι εξελίξεις με τα δεδομένα της στιγμής είναι άδηλες, κάποια στοιχεία όμως αρχίζουν να διαμορφώνουν ένα πλαίσιο μέσα στο οποίο ο κ. Τσίπρας φαίνεται ότι θα κληθεί να λάβει κομβικές αποφάσεις για το μέλλον της κυβέρνησής του και του ιδίου.

Το κόμμα στα δύο

Το πλαίσιο αυτό καθορίζεται σε σημαντικό βαθμό από την κατάσταση που επικρατεί πλέον στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ. Το καθοριστικής σημασίας στοιχείο δεν είναι τόσο οι διαφορετικές φωνές που έχουν γίνει δυνατότερες κατά της ίδιας της κυβέρνησης. Περισσότερο εντοπίζεται στην αλλαγή του συσχετισμού δυνάμεων στην Κεντρική Επιτροπή, όπου τείνει να συντελεστεί μια ανατροπή της εικόνας που επικράτησε μετά το συνέδριο του 2013.

Την εποχή εκείνη, με βάση τις ψηφοφορίες και τα μέλη που εκλέχθηκαν στο κεντρικό όργανο του ΣΥΡΙΖΑ, η εντύπωση που διαμορφώθηκε έφερε την «προεδρική» τάση να ελέγχει το 70% του κόμματος και την εσωκομματική αντιπολίτευση της Αριστερής Πλατφόρμας να αντιστοιχεί στο 30%.

Μετά και την τελευταία διαδικασία στη συνεδρίαση της ΚΕ το προηγούμενο Σαββατοκύριακο ο συσχετισμός αυτός διαμορφώθηκε επισήμως στο 60%-40%, με τάση να ανατραπεί και να φθάσει στο 50%-50%, καθώς οι προτάσεις-τροπολογίες της Αριστερής Πλατφόρμας συγκεντρώνουν ολοένα και περισσότερες ψήφους από συνεδρίαση σε συνεδρίαση. Σύμφωνα με κομματικά στελέχη, η ψηφοφορία της προηγούμενης Κυριακής επί του κειμένου-προσθήκης της Πλατφόρμας στο σχέδιο απόφασης του οργάνου απορρίφθηκε μεν με 95-75, όμως το αποτέλεσμα θα μπορούσε να είναι πολύ χειρότερο για τον κ. Τσίπρα καθώς 15 μέλη της ΚΕ απείχαν συνειδητά από τη διαδικασία.

Κάποιοι καταλογίζουν στην προεδρική πτέρυγα και στα κομματικά στελέχη που την εκπροσωπούν σημαντικά λάθη τακτικής, τα οποία έφεραν τον κ. Τσίπρα σε μια κατάσταση ιδιότυπης ομηρείας στο κόμμα. Σύμφωνα με τα όσα λέγονται, οι πονηρές, μετριοπαθείς διατυπώσεις στην πρόταση της Πλατφόρμας (απουσίαζε η λέξη ρήξη, έλειπε η επιθετική κριτική στη συμφωνία της 20ής Φεβρουαρίου, ενώ οι «δυναμικές» κινήσεις είχαν πολλά «εάν και εφόσον») δεν εκτιμήθηκαν ορθώς από την πλειοψηφία. Ετσι, αντί να ενσωματώσουν το κείμενο, το έθεσαν σε ψηφοφορία και βρέθηκαν προ μιας δυσάρεστης έκπληξης.

Παράλληλα με αυτή τη διαδικασία εσωκομματικής φθοράς ο κ. Τσίπρας βρίσκεται εν όψει γενικότερων εξελίξεων, αντιμέτωπος με ένα άλλο σημαντικό πρόβλημα, καθώς, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις μετριοπαθών στελεχών που γνωρίζουν τι γίνεται στην (όποια) βάση του κόμματος, οι κομματικές οργανώσεις ελέγχονται πλέον σχεδόν κατά 60% από την Αριστερή Πτέρυγα. Υπό αυτές τις συνθήκες διάχυτη είναι η αίσθηση στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ ότι ο κ. Τσίπρας, έχοντας αποφύγει μια εσωκομματική τακτοποίηση τα προηγούμενα χρόνια, οδεύει σήμερα προς μια επώδυνη συμφωνία με τους δανειστές έχοντας χάσει στην ουσία το κόμμα.

Κι αν πει «όχι» ο Βαρουφάκης;

Η αντιμετώπιση του εσωκομματικού ζητήματος φαίνεται πως αυτή τη στιγμή δεν απασχολεί τόσο πολύ τον Πρωθυπουργό όσο κάποια άλλα προβλήματα που μπορεί να υψωθούν μπροστά του εν όψει μιας συμφωνίας. Ενα από αυτά τα προβλήματα το οποίο εξετάζεται στο Μέγαρο Μαξίμου έχει το ονοματεπώνυμο Ι. Βαρουφάκης. Πολλοί είναι εκείνοι που δεν βλέπουν πώς ο υπουργός Οικονομικών θα δεχθεί να βάλει την υπογραφή του σε μια συμφωνία με την οποία ο ίδιος έχει ήδη προϊδεάσει ότι… δεν συμφωνεί.

Κατά πληροφορίες, στους κύκλους του Μεγάρου Μαξίμου υπάρχει η ανησυχία πως ο υπουργός Οικονομικών θα μπορούσε ακόμη και να αρνηθεί να υπογράψει ένα κείμενο, ειδικώς δε αν τα πράγματα φθάσουν στη διαδικασία του take it or leave it. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, η λύση για μια τέτοια περίπτωση έχει ήδη εξευρεθεί: αν υπάρξει τέτοιου είδους εμπλοκή με τον κ. Βαρουφάκη, την υπογραφή της συμφωνίας πιθανότατα θα κληθεί να αναλάβει ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Ι. Δραγασάκης, ο οποίος ούτως ή άλλως έχει συμμετάσχει σε κάποιες από τις πρώτες συνεδριάσεις του Εurogroup έπειτα από τις εκλογές της 25ης Ιανουαρίου.