Σε μια περίοδο έντονων κοινωνικών και πολιτικών ζυμώσεων, σε έρευνα παρουσιάζεται το τι ακριβώς σημαίνει «προοδευτικό» στην Ελλάδα του 2025.

Στην εν λόγω έρευνα, φωτίζεται τόσο το προφίλ όσων δηλώνουν προοδευτικοί όσο και τις αντιλήψεις της κοινής γνώμης για ζητήματα όπως η ισότητα των φύλων, η κοινωνική στέγαση και ο διαχωρισμός Εκκλησίας – Κράτους.

Το προφίλ των «μάλλον προοδευτικών»

Περισσότεροι από τους μισούς ερωτώμενους (56,5%) δηλώνουν ότι αισθάνονται «μάλλον προοδευτικοί».

Πρόκειται κυρίως για γυναίκες, νεότερες ηλικίες, άτομα με υψηλή εκπαίδευση, κατοίκους της Αττικής, μη θρησκευόμενους και άτομα μεσαίας ή ανώτερης οικονομικής τάξης. Πολιτικά, τοποθετούνται κυρίως στην Αριστερά και την Κεντροαριστερά.

Η έννοια του «προοδευτικού» αξιολογείται θετικά από το 61,7% των ερωτώμενων, ενώ μόνο το 5,7% τη θεωρεί αρνητική.

Αντίθετα, ο χαρακτηρισμός «συντηρητικός» έχει αρνητικό πρόσημο για το 34% και θετικό για το 17,2%.

Τι θεωρείται προοδευτικό

Στην κορυφή των ζητημάτων που αποτιμώνται ως «προοδευτικά» βρίσκονται η υποχρεωτική σεξουαλική αγωγή στο σχολείο (4,34/5), η δημιουργία κοινωνικών κατοικιών από το κράτος (4,14), η ισότητα των φύλων (4,13) και ο πλήρης διαχωρισμός Εκκλησίας – Κράτους (4,11).

Αντίθετα, η επαναφορά της θανατικής ποινής (2,28) και η απαγόρευση των αμβλώσεων χωρίς ιατρικό λόγο (2,00) καταγράφονται ως σαφώς «συντηρητικές» θέσεις.

Στάσεις και προτιμήσεις

Στα διλήμματα «υπέρ ή κατά», η μεγάλη πλειοψηφία τοποθετείται υπέρ της ισότητας των φύλων (91,2%), της κατάργησης του ΕΝΦΙΑ (85,2%), της σεξουαλικής αγωγής (83,5%) και της κοινωνικής στέγασης (82,7%). Αντίθετα, η στήριξη είναι περιορισμένη για την επαναφορά της θανατικής ποινής (35,5%), τη νομιμοποίηση της ψυχαγωγικής χρήσης κάνναβης (33,7%) και την απαγόρευση των αμβλώσεων χωρίς λόγους υγείας (19,8%).

Παράλληλα, η συντριπτική πλειονότητα θεωρεί υπερβολική τη φορολογία (86,6%), επιθυμεί εγγυημένο εισόδημα για όλους (81,9%) και δηλώνει ότι αγαθά όπως το νερό και το ρεύμα πρέπει να παραμείνουν αποκλειστικά δημόσια (80,9%).

Ο πυρήνας του προοδευτισμού

Σύμφωνα με τους ερωτώμενους, οι έννοιες που συνδέονται περισσότερο με την «προοδευτική πολιτική» είναι τα ανθρώπινα δικαιώματα (34,2%), το κοινωνικό κράτος (33,8%), η καταπολέμηση ανισοτήτων (32,3%), ο εκσυγχρονισμός (31,6%) και η κοινωνική πρόοδος (29,4%). Για όσους αυτοπροσδιορίζονται ως «μάλλον προοδευτικοί», πρώτη προτεραιότητα είναι η κοινωνική πρόοδος (34,1%).

Ιδεολογικά, στο γενικό κοινό κυριαρχεί η Σοσιαλδημοκρατία (18,3%), ακολουθούμενη από τον Φιλελευθερισμό (16,7%) και τον Δημοκρατικό Σοσιαλισμό (15,2%). Μεταξύ των προοδευτικών, η Σοσιαλδημοκρατία ανεβαίνει στο 24,3% και ο Δημοκρατικός Σοσιαλισμός στο 21,2%.

Εμπιστοσύνη και κοινωνικές στάσεις

Η εμπιστοσύνη παραμένει υψηλή προς την οικογένεια (94,3%) και τους φίλους (83,7%), αλλά χαμηλότερη προς άτομα διαφορετικής εθνικότητας ή θρησκείας (περίπου 45%). Οι «μάλλον προοδευτικοί» εμφανίζονται πιο ανεκτικοί και καταγράφουν υψηλότερα ποσοστά εμπιστοσύνης σε όλες τις κατηγορίες.

Όπως προκύπτει από τα στοιχεία, για την ελληνική κοινωνία του 2025, ο προοδευτισμός συνδέεται πρωτίστως με τα ανθρώπινα δικαιώματα, την κοινωνική ισότητα και τον εκσυγχρονισμό του κράτους.

Οι πολίτες που αυτοπροσδιορίζονται ως προοδευτικοί στηρίζουν έντονα ζητήματα όπως η ισότητα των φύλων, ο διαχωρισμός Εκκλησίας – Κράτους και η κοινωνική στέγαση, ενώ διαφοροποιούνται σαφώς από πιο συντηρητικές επιλογές.

Δείτε εδώ ολόκληρη την έρευνα