Μια σειρά από αντικρουόμενα μηνύματα από την κυβέρνηση Τραμπ μέσα στο Σαββατοκύριακο σχετικά με τους δασμούς σε smartphones, laptops και άλλα ηλεκτρονικά προϊόντα δημιούργησε νέα αβεβαιότητα γύρω από την εμπορική πολιτική των ΗΠΑ, οδηγώντας σε ακόμη μία ταραχώδη εβδομάδα Wall Street και Ουάσινγκτον.
Οι επενδυτές στον τομέα της τεχνολογίας «πανηγύρισαν» όταν αργά το βράδυ της Παρασκευής, μια ανακοίνωση της Υπηρεσίας Τελωνείων και Συνοριακής Προστασίας των ΗΠΑ ανέφερε πως υπολογιστές, tablets, ρολόγια Apple, οθόνες, εξοπλισμός ημιαγωγών και άλλα ηλεκτρονικά εξαιρούνται από πολλούς δασμούς στα κινεζικά προϊόντα, καθώς και από τον γενικό δασμό του 10% σε όλες τις εισαγωγές.
Όταν ρωτήθηκε το Σάββατο βράδυ για τις εξαιρέσεις, ο Πρόεδρος Τραμπ δήλωσε στους δημοσιογράφους στο Air Force One ότι θα μιλήσει περισσότερο τη Δευτέρα, προσθέτοντας ότι «θα είμαστε πολύ συγκεκριμένοι». Ωστόσο, την Κυριακή, αξιωματούχοι της κυβέρνησης, όπως ο Υπουργός Εμπορίου Χάουαρντ Λάτνικ, δήλωσαν ότι τα προϊόντα τεχνολογίας που εξαιρέθηκαν από πολλούς δασμούς θα γνωρίσουν ξεχωριστά μέτρα μέσα σε ένα-δύο μήνες, ως μέρος έρευνας σχετικής με τους ημιαγωγούς. Ο εμπορικός σύμβουλος του Λευκού Οίκου Πίτερ Ναβάρο είπε ότι η επίσημη πολιτική είναι “καμία εξαίρεση”.
Σε ξεχωριστή δασμολογική κατηγορία
«Δεν υπήρξε καμία ‘εξαίρεση’ στους δασμούς που ανακοινώθηκε την Παρασκευή», δήλωσε ο Τραμπ στην πλατφόρμα του, Truth Social, προσθέτοντας ότι τα προϊόντα αυτά θα ενταχθούν σε ξεχωριστή δασμολογική κατηγορία μαζί με τους ημιαγωγούς.
Οι εξαιρέσεις, που δεν ανακοινώθηκαν επίσημα αλλά περιλήφθηκαν σε οδηγίες της Υπηρεσίας Τελωνείων, δημιούργησαν ελπίδες ότι ο τεχνολογικός τομέας θα μπορούσε να αποφύγει την αύξηση του κόστους στα εισαγόμενα προϊόντα, ειδικά από την Κίνα, στην οποία ο Τραμπ έχει επιβάλει λεγόμενους «ανταποδοτικούς» δασμούς 125%. Ωστόσο, η πιθανότητα επιβολής νέων δασμών σύντομα, επαναφέρει την αναστάτωση. Οι μετοχές των τεχνολογικών εταιρειών παρουσιάζουν έντονες διακυμάνσεις, επηρεάζοντας συνολικά την αγορά λόγω της βαρύτητάς τους στην οικονομία.
Η εμπορική αβεβαιότητα έχει επηρεάσει επίσης την καταναλωτική εμπιστοσύνη και έχει ενισχύσει τους φόβους για άνοδο του πληθωρισμού.
«Το χάος αυτής τηςαμερικανικής εμπορικής πολιτικής -‘τρενάκι του τρόμου’ θα συνεχίσει να έχει αρνητικές συνέπειες», δήλωσε ο Άνταμ Θίρερ, ανώτερος ερευνητής στο think tank R Street Institute, που ειδικεύεται στην τεχνολογία και την καινοτομία. Ελπίζει ότι οι εξαιρέσεις αποτελούν ένδειξη ότι η κυβέρνηση κάνει πίσω από ακραίες πολιτικές. Ο ίδιος και άλλοι ειδικοί προειδοποιούν ότι οι δασμοί σε τεχνολογικά προϊόντα υπονομεύουν τις ΗΠΑ στον αγώνα για την τεχνητή νοημοσύνη έναντι της Κίνας.
Κώδωνας κινδύνου για ύφεση
Οι επενδυτές παρακολουθούν στενά τα οικονομικά αποτελέσματα του πρώτου τριμήνου από μεγάλες τράπεζες όπως η Goldman Sachs, η Bank of America και η Citigroup, καθώς και από βιομηχανικούς κολοσσούς όπως η United Airlines, αναζητώντας ενδείξεις για το πώς επηρεάζει η εμπορική πολιτική την οικονομία. Επενδυτές όπως ο ιδρυτής της Bridgewater Associates, Ρέι Ντάλιο, και επιχειρηματικά στελέχη έχουν κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου για πιθανή ύφεση.
«Πιστεύω ότι βρισκόμαστε σε σημείο λήψης αποφάσεων και πολύ κοντά σε ύφεση», είπε ο Ντάλιο την Κυριακή στην εκπομπή “Meet the Press” του NBC.
Ο Νιλ Κασκάρι, πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Τράπεζας της Μινεάπολης, δήλωσε ότι οι προοπτικές για ύφεση θα εξαρτηθούν από το αν θα υπάρξουν «γρήγορες λύσεις» στις εμπορικές διαφορές με βασικούς εταίρους. Τόνισε την πρόσφατη πτώση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης ως ανησυχητική.
«Αυτό είναι το μεγαλύτερο πλήγμα στην εμπιστοσύνη που θυμάμαι τα 10 χρόνια που βρίσκομαι στη Fed, με εξαίρεση τον Μάρτιο του 2020 όταν ξέσπασε ο κορονοϊός», είπε. «Όταν η εμπιστοσύνη δέχεται τέτοιο πλήγμα, μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις στην οικονομία».
Η γερουσιαστής των Δημοκρατικών, Ελίζαμπεθ Γουόρεν, είπε ότι ο εμπορικός πόλεμος του Τραμπ αποτρέπει τις επενδύσεις στις ΗΠΑ. «Οι δασμοί μπορούν να είναι ένα χρήσιμο εργαλείο όταν χρησιμοποιούνται στοχευμένα», δήλωσε στο CNN. «Αλλά αυτή τη στιγμή, έχουμε απλώς χάος».
Τα μηνύματα του Σαββατοκύριακου ήταν το πιο πρόσφατο επεισόδιο στην αλλοπρόσαλλη εμπορική πολιτική των ΗΠΑ, που ενδέχεται να ωφελήσει προσωρινά εταιρείες όπως η Apple, η Samsung, η Dell και η Microsoft, οι οποίες κατασκευάζουν μεγάλο μέρος των προϊόντων τους εκτός ΗΠΑ. Η αλλαγή αυτή ίσως αναιρέσει ουσιαστικά τους τελευταίους δασμούς σε πολλά ηλεκτρονικά προϊόντα.
Αν οι εξαιρέσεις διατηρηθούν, σηματοδοτούν ότι, προς το παρόν, smartphones, chips και άλλα τεχνολογικά προϊόντα δεν θα υπόκεινται στους ίδιους δασμούς με άλλα κινεζικά αγαθά. Η Apple βρίσκεται ιδιαίτερα στο στόχαστρο καθώς κατασκευάζει το μεγαλύτερο μέρος των προϊόντων της στην Κίνα.
Αυτή η εξέλιξη θα μπορούσε να σηματοδοτεί μια πρώτη νίκη για τον τεχνολογικό τομέα στη νέα κυβέρνηση Τραμπ. Στελέχη του κλάδου είχαν συρρεύσει στο Mar-a-Lago μετά την εκλογή του και είχαν δωρίσει εκατομμύρια για την ορκωμοσία του. Μέχρι τώρα, όμως, δεν είχαν δει πολλά οφέλη. Πολλές από τις εταιρείες αυτές συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν αντιμονοπωλιακές έρευνες και πιέζουν για ευνοϊκή ρύθμιση της τεχνητής νοημοσύνης.
Ποια προϊόντα αφορούσαν οι «εξαιρέσεις»
Οι εξαιρέσεις αφορούσαν 20 κατηγορίες προϊόντων, που εξαιρούνται από τους δασμούς που επέβαλε ο Τραμπ στο εκτελεστικό διάταγμα της 2ας Απριλίου, το οποίο όριζε δασμούς 10% σχεδόν σε όλες τις εισαγωγές και, μάλιστα, υψηλότερα ποσοστά για ορισμένες χώρες. Ο Τραμπ αργότερα αύξησε τους «ανταποδοτικούς» δασμούς στην Κίνα στο 125% και διέταξε μια παύση 90 ημερών στους δασμούς στις άλλες χώρες.
Η μεγαλύτερη επίπτωση των εξαιρέσεων είναι στις εισαγωγές από την Κίνα, λόγω των αυξημένων δασμολογικών συντελεστών.
Τα προϊόντα τεχνολογίας, μαζί με τους ημιαγωγούς, θα αντιμετωπίσουν σύντομα ξεχωριστούς δασμούς με βάση το άρθρο 232, δήλωσε ο Λάτνικ την Κυριακή στο ABC. Το άρθρο αυτό επιτρέπει στον πρόεδρο να ρυθμίσει τις εισαγωγές που θεωρούνται απειλή για την εθνική ασφάλεια και χρησιμοποιείται ήδη για άλλες κατηγορίες όπως τα αυτοκίνητα και πιθανώς τα φαρμακευτικά.
Ο Λάτνικ φέρεται να επικοινώνησε πρόσφατα με διευθύνοντες συμβούλους εταιρειών τεχνολογίας, ενημερώνοντάς τους ότι τα καταναλωτικά προϊόντα θα συμπεριληφθούν στη δράση για τους ημιαγωγούς.
Τα εξαιρούμενα τεχνολογικά προϊόντα αντιστοιχούσαν σε εισαγωγές ύψους περίπου 100 δισ. δολαρίων από την Κίνα το 2024 – δηλαδή το 23% των συνολικών εισαγωγών από τη χώρα. Το 2023, το 26% όλων των εισαγωγών των εξαιρούμενων προϊόντων προήλθε από την Κίνα – συμπεριλαμβανομένου του 81% των smartphones και του 78% των οθονών υπολογιστών.
Αξιωματούχοι της κυβέρνησης έχουν δηλώσει ότι οι δασμοί θα ενθαρρύνουν τη μεταφορά της παραγωγής ηλεκτρονικών στις ΗΠΑ. Ο Λάτνικ δήλωσε πρόσφατα στο CBS ότι “σπουδαίοι Αμερικανοί εργάτες” θα λειτουργούν νέες μονάδες παραγωγής και ότι “ένα στρατός εκατομμυρίων ανθρώπων θα βιδώνει μικρές βίδες για να φτιάχνει iPhones, τέτοια πράγματα, θα έρθει στην Αμερική.”
Απόδειξη της χαοτικής πολιτικής
Ορισμένοι αναλυτές υποστηρίζουν ότι οι εξαιρέσεις αποκαλύπτουν τον χαοτικό χαρακτήρα της εμπορικής πολιτικής Τραμπ, και ότι είναι μη ρεαλιστικό να μεταφερθεί η παραγωγή πολλών βιομηχανιών στις ΗΠΑ λόγω υψηλού κόστους εργασίας και άλλων παραγόντων.
«Χαιρετίζουμε αυτή την ενέργεια για εξαιρέσεις και ενθαρρύνουμε την κυβέρνηση να συνεχίσει προς μια πιο ολοκληρωμένη διαδικασία αποκλεισμών», δήλωσε ο Σον Μέρφι, αντιπρόεδρος πολιτικής του Information Technology Industry Council.
Οι τεχνολογικές εταιρείες γενικά αποφεύγουν να επικρίνουν ανοιχτά τους δασμούς του Τραμπ. Λίγες έχουν ανακοινώσει οικονομικά αποτελέσματα μετά την έξαρση της εμπορικής αβεβαιότητας τον Φεβρουάριο. Κάποιες, όπως η Hewlett Packard και η Dell, προειδοποίησαν ότι η αβεβαιότητα γύρω από τους δασμούς θα επηρεάσει τις δραστηριότητές τους.
Αξιωματούχοι του Λευκού Οίκου δήλωσαν ότι βρίσκονται σε διαδικασία διαπραγμάτευσης εμπορικών συμφωνιών και έχουν προσεγγιστεί από περισσότερες από 70 χώρες. Πάντως, οι λεπτομέρειες είναι ελάχιστες και παραμένει ασαφές αν έχει σημειωθεί πρόοδος. Έχουν γίνει αρχικές επαφές με Ιαπωνία, Ταϊβάν και Ισραήλ.
Ο Τραμπ δήλωσε το Σαββατοκύριακο ότι είναι «πολύ άνετος» με τους δασμούς στην Κίνα, αλλά εξέφρασε την αισιοδοξία του ότι θα επιτευχθεί κάποια συμφωνία με τον πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ.
Ωστόσο, σύμφωνα με τον Ναβάρο, η κυβέρνηση δεν έχει ακόμη ξεκινήσει συνομιλίες με την Κίνα. «Η πρόσκλησή μας προς αυτούς παραμένει ανοιχτή», είπε στο NBC. Ο Εμπορικός Αντιπρόσωπος των ΗΠΑ, Τζέιμισον Γκριρ, δήλωσε ότι δεν είναι ακριβής ο όρος “εξαίρεση” για τη μεταβολή στην πολιτική δασμών στα ηλεκτρονικά.
«Αυτός ο τύπος εφοδιαστικής αλυσίδας μεταφέρεται από το καθεστώς των παγκόσμιων δασμών στο καθεστώς των δασμών για την εθνική ασφάλεια, όπου βρίσκονται σε εξέλιξη μελέτες για φαρμακευτικά προϊόντα, ημιαγωγούς, μέταλλα κ.λπ.», είπε. «Είναι μια μετακίνηση από έναν τύπο δασμών σε έναν άλλον πιθανό τύπο δασμών».
