Ιδιαίτερη ανησυχία για την άνοδο της ακροδεξιάς στην Ευρώπη εκφράζει ο πρέσβης της Γερμανίας στην Ελλάδα, Αντρέας Κιντλ. Όπως λέει σε συνέντευξή του στο tovima.com, «είναι σαφές ότι η Ευρώπη βρίσκεται ενώπιον δύσκολων προκλήσεων και ότι απαιτείται πολιτική καθοδήγηση για να ληφθούν οι σωστές κυβερνητικές αποφάσεις. Για τους ψηφοφόρους, η σημαντική επιλογή θα πρέπει να γίνει την ημέρα των εκλογών και ελπίζω ότι όσο το δυνατόν περισσότεροι πολίτες θα ενεργήσουν υπεύθυνα και θα ασκήσουν το δικαίωμά τους να συμμετάσχουν σε αυτή τη δημοκρατική διαδικασία. Θέλω να πιστεύω ότι οι πολίτες έχουν επίγνωση των απειλών για τη δημοκρατία και θα κάνουν μια συνειδητή επιλογή».

Βρίσκεται στην Αθήνα μόλις λίγους μήνες, αλλά γνωρίζει την Ελλάδα εδώ και πολύ καιρό και είναι ένας από τους λίγους ξένους διπλωμάτες που μιλούν ελληνικά. Έχοντας υπηρετήσει στο Ισραήλ και στο Λίβανο, όπου ήταν η προηγούμενη θέση του, παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή και δηλώνει ξεκάθαρα ότι ανησυχεί. «Βλέπω με μεγάλη ανησυχία ότι η αποτρόπαια επίθεση της Χαμάς και η ισραηλινή στρατιωτική αντίδραση έχουν οδηγήσει σε μια απότομη και ανησυχητική έξαρση του αντισημιτισμού σε όλο τον κόσμο και σε μια ανθρωπιστική καταστροφή για τους κατοίκους της λωρίδας της Γάζας», λέει ο Κιντλ.

Στέλνει το δικό του μήνυμα για την Ουκρανία: «Οφείλουμε να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να στηρίξουμε την προσπάθεια της Ουκρανίας να αντιμετωπίσει τη ρωσική επίθεση, για όσο χρειαστεί».

Τέλος, είπε ότι είναι τιμή που η Γερμανία είναι η τιμώμενη χώρα της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης. Υπενθυμίζει ότι «κατά τη διάρκεια της κρίσης καμία γερμανική εταιρεία δεν έφυγε από την Ελλάδα ούτε απέλυσε εργαζόμενους. Οι γερμανικές εταιρείες απασχολούν συνολικά περίπου 24.000 άτομα στη χώρα μας και οι άμεσες γερμανικές επενδύσεις στην Ελλάδα ανέρχονται σε περίπου 6,8 δισ. ευρώ. Ωστόσο, πιστεύω ότι υπάρχουν ακόμη σημαντικές δυνατότητες στους τομείς των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, των logistics και των μεταφορών, για παράδειγμα» και εκτιμά ότι υπάρχει δυνατότητα περαιτέρω ανάπτυξης των οικονομικών δεσμών μεταξύ Ελλάδας και Γερμανίας.

Η Γερμανία θα είναι η φιλοξενούμενη χώρα στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης. Τι σημαίνει αυτό και πού βρίσκονται σήμερα οι οικονομικές σχέσεις Ελλάδας-Γερμανίας; Ποιο είναι το δυνατό τους σημείο και ποιες οι προοπτικές περαιτέρω ανάπτυξής τους;

Είναι μεγάλη τιμή για εμάς να είμαστε η επίσημη τιμώμενη χώρα της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης 2024. Θέλουμε να δείξουμε ότι η Γερμανία είναι μια γοητευτική, κοσμοπολίτικη και καινοτόμος χώρα που είναι ελκυστική για τις επιχειρήσεις. Για το σκοπό αυτό, θα προσφέρουμε διάφορες θεματικές ημέρες σε πεδία όπως τα logistics, ο κλάδος της υγείας, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η έρευνα και η εκπαίδευση, η ψηφιοποίηση και ο τουρισμός. Χάρη σε μια πολύ ιδιαίτερη εκθεσιακή ιδέα στο γερμανικό περίπτερο, θα προσφέρουμε χώρο για προσωπικές συναντήσεις, συμπόσια ειδικών και ένα παράλληλο πολιτιστικό πρόγραμμα.

Η οικονομική ανάπτυξη στην Ελλάδα είναι σίγουρα πιο δυναμική από ό,τι συχνά θεωρείται στη Γερμανία. Οι διμερείς οικονομικές σχέσεις είναι καλές. Θα ήθελα να τονίσω ότι κατά τη διάρκεια της κρίσης καμία γερμανική εταιρεία δεν έφυγε από την Ελλάδα ούτε απέλυσε εργαζόμενους. Οι γερμανικές εταιρείες απασχολούν συνολικά περίπου 24.000 άτομα στη χώρα μας και οι άμεσες γερμανικές επενδύσεις στην Ελλάδα ανέρχονται σε περίπου 6,8 δισ. ευρώ. Ωστόσο, πιστεύω ότι υπάρχουν ακόμη σημαντικές δυνατότητες στους τομείς των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, των logistics και των μεταφορών, για παράδειγμα.

Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν είναι υποψήφια για μια ακόμη θητεία στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με την υποστήριξη της Ελλάδας. Έχει την υποστήριξη της Γερμανίας;

Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν είναι η επικεφαλής υποψήφια του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος για την προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, και έχει επίσης την πλήρη υποστήριξη του γερμανικού πολιτικού κόμματος CDU. Την κατάλληλη στιγμή, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα προτείνει στο Κοινοβούλιο έναν υποψήφιο για την προεδρία της Επιτροπής, λαμβάνοντας υπόψη το αποτέλεσμα των εκλογών.

Η ακροδεξιά φαίνεται να κερδίζει έδαφος και στη Γερμανία. Ανησυχείτε;

Σίγουρα ανησυχώ, εφόσον αυξάνεται διαρκώς ο αριθμός των ανθρώπων που εγκαταλείπουν το χώρο της ορθολογικής αντιπαράθεσης και καταφεύγουν σε εξτρεμιστικές ή παράνομες ενέργειες. Είναι ανεύθυνο να παίζει κανείς με αντιδημοκρατικές ή ρατσιστικές ιδέες. Ειδικά εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πρέπει να υπενθυμίζουμε στους εαυτούς μας τα πλεονεκτήματα της ελευθερίας, της ειρήνης και της ευημερίας που απολαμβάνουμε όλοι μας χάρη στην αλληλεγγύη και την ενότητά μας. Για να συνεχιστεί αυτό, είναι σημαντικό οι δημοκρατικές δυνάμεις να κερδίσουν έδαφος.

Πιστεύετε ότι αυτή η τάση (ενίσχυση της ακροδεξιάς) θα αποτυπωθεί και στα αποτελέσματα των ευρωεκλογών;

Δεν θέλω να κάνω εικασίες για τα αποτελέσματα των εκλογών που θα διεξαχθούν σε τρεις μήνες. Είναι σαφές ότι η Ευρώπη βρίσκεται ενώπιον δύσκολων προκλήσεων και ότι απαιτείται πολιτική καθοδήγηση για να ληφθούν οι σωστές κυβερνητικές αποφάσεις. Για τους ψηφοφόρους, η σημαντική επιλογή θα πρέπει να γίνει την ημέρα των εκλογών και ελπίζω ότι όσο το δυνατόν περισσότεροι πολίτες θα ενεργήσουν υπεύθυνα και θα ασκήσουν το δικαίωμα συμμετοχής σε αυτή τη δημοκρατική διαδικασία. Θέλω να πιστεύω ότι οι πολίτες έχουν επίγνωση των απειλών που στρέφονται κατά της δημοκρατίας και θα κάνουν μια συνειδητή επιλογή.

Η Ελλάδα και η Γερμανία έχουν επίσης συνεργαστεί για το προσφυγικό – μεταναστευτικό ζήτημα, αλλά φαίνεται να υπάρχει σκεπτικισμός στην ελληνική κοινή γνώμη. Τελικά, έχει κάνει η Γερμανία ό,τι μπορούσε σε αυτόν τον τομέα ή όχι;

Το ζήτημα της αντιμετώπισης των αυξανόμενων προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών είναι ένα από τα ζητήματα που θα εξακολουθήσουν να απαιτούν πολύ στενή συνεργασία στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Είναι προφανές ότι οι μονομερείς ή διμερείς προσεγγίσεις δεν θα είναι επαρκείς για να ανταποκριθούμε σε αυτή την παγκόσμια πρόκληση. Αυτό που χρειαζόμαστε –και νομίζω ότι συμμεριζόμαστε αυτή την άποψη με τους Έλληνες εταίρους μας– είναι βιώσιμες ευρωπαϊκές λύσεις. Ως εκ τούτου, η Γερμανία χαιρετίζει θερμά την πολιτική συμφωνία για το Νέο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο που επιτεύχθηκε τον Δεκέμβριο. Τώρα είναι ζωτικής σημασίας να διασφαλιστεί η ταχεία ολοκλήρωση της μεταρρυθμιστικής διαδικασίας στις Βρυξέλλες. Ταυτόχρονα, η Ελλάδα και η Γερμανία συνεχίζουν φυσικά τον στενό τους διάλογο για θέματα που σχετίζονται με τη μετανάστευση. Μόλις πριν από λίγες ημέρες, ο Γερμανός Υφυπουργός Εσωτερικών επισκέφθηκε την Αθήνα και την Αλεξανδρούπολη, προκειμένου να συναντηθεί με τον Έλληνα Υπουργό Μετανάστευσης και Ασύλου και να διερευνήσει περαιτέρω πεδία διμερούς συνεργασίας, για παράδειγμα ενόψει των σταθερά υψηλών δευτερογενών ροών από την Ελλάδα προς τη Γερμανία. Εν τέλει, το ερώτημα που θα πρέπει όλοι να θέσουμε στον εαυτό μας θα είναι: Έκανε ο καθένας και η καθεμιά ό,τι μπορούσε ή όχι;

Ποια είναι η εκτίμησή σας για τις εξελίξεις στην Ουκρανία και πόσο σας ανησυχεί η ρητορική της Ρωσίας απέναντι στη Γερμανία;

Η ρωσική επίθεση στην Ουκρανία έχει αλλάξει ριζικά την πολιτική ασφάλειας και άμυνας όχι μόνο στη Γερμανία αλλά και στην Ευρώπη. Η στάση μας απέναντι στη ρωσική απειλή κατά της Ουκρανίας και της Ευρώπης θα επηρεάσει και τις επόμενες γενιές, μεταξύ άλλων και στην Ελλάδα. Οφείλουμε να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να στηρίξουμε την προσπάθεια της Ουκρανίας να αντιμετωπίσει τη ρωσική επίθεση, για όσο χρειαστεί.

Η Ρωσία ήταν αυτή που ξεκίνησε τον πόλεμο που συνεχίζεται επί 700 και πλέον ημέρες. Έχει κοστίσει δεκάδες χιλιάδες ζωές αθώων και θα καθορίσει το μέλλον ολόκληρων γενεών. Ο κ. Πούτιν θα μπορούσε να τερματίσει αυτόν τον πόλεμο εν μία νυκτί, αποσύροντας άνευ όρων τα στρατεύματά του από τα κατεχόμενα εδάφη.

Αντ’ αυτού, η Μόσχα εξακολουθεί να επιτίθεται στην Ουκρανία και την Ευρώπη και εξακολουθεί να προσπαθεί να διχάσει και να αποσταθεροποιήσει την ελεύθερη κοινωνία μας, με κυβερνοεπιθέσεις, στοχευμένες εκστρατείες παραπληροφόρησης και προπαγάνδα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ο δικός μας τρόπος ζωής, με ελευθερία, αυτοδιάθεση και δημοκρατία, είναι αυτό που φοβάται ο Πούτιν. Φοβάται ότι ο ελεύθερος, δημοκρατικός κόσμος απειλεί την εξουσία του.

Ποιος θεωρείτε ότι είναι ο ρόλος της Ελλάδας αναφορικά με τον πόλεμο στην Ουκρανία;

Η Ελλάδα έχει στενές σχέσεις με την Ουκρανία, όχι μόνο λόγω της ιστορίας της και της γεωγραφικής εγγύτητας, αλλά και λόγω της θρησκείας της και της ελληνικής μειονότητας στην Ουκρανία.

Η ελληνική κυβέρνηση έχει αναλάβει πολύ υποστηρικτικό ρόλο προς την Ουκρανία – πολιτικά και υλικά. Η πρόσφατη επίσκεψη του πρωθυπουργού κ. Μητσοτάκη στην Οδησσό έστειλε ένα σημαντικό πολιτικό μήνυμα, ενώ πρόκειται να οδηγήσει και σε μεγαλύτερη υλική υποστήριξη της Ουκρανίας, που είναι αναγκαία. Για τους Ουκρανούς διακυβεύονται τα πάντα – η ίδια τους η ύπαρξη, η ελευθερία και η ασφάλειά τους. Και εμείς οι Ευρωπαίοι έχουμε κατανοήσει ότι διακυβεύονται επίσης οι δημοκρατικές μας αξίες και τo μέλλον μας με ελευθερία και αυτοδιάθεση.

Πόλεμος στη Γάζα. Ανησυχείτε και γιατί;

Οι Ισραηλινοί και οι Παλαιστίνιοι είναι οι  γείτονές μας στην Ευρώπη. Ήμουν τοποθετημένος στο Ισραήλ και γνωρίζω καλά τα παλαιστινιακά εδάφη – η μικρότερη κόρη μας γεννήθηκε στην Ιερουσαλήμ. Έτσι, προφανώς, παρακολουθώ με έντονα συναισθήματα τη σύγκρουση και την πρόσφατη κλιμάκωσή της ως συνέπεια της σοκαριστικής επίθεσης των τρομοκρατών της Χαμάς εναντίον αθώων Ισραηλινών πολιτών.

Βλέπω με μεγάλη ανησυχία ότι η αποτρόπαια επίθεση της Χαμάς και η ισραηλινή στρατιωτική αντίδραση έχουν οδηγήσει σε μια απότομη και ανησυχητική έξαρση του αντισημιτισμού σε όλο τον κόσμο και σε μια ανθρωπιστική καταστροφή για τους κατοίκους της λωρίδας της Γάζας. Εύχομαι και ελπίζω αυτή η αντιπαράθεση να μπορέσει να οδηγήσει σε μια βιώσιμη διέξοδο για τους Ισραηλινούς και τους Παλαιστίνιους, στη βάση της λύσης των δύο κρατών. Επιπλέον, είναι ανάγκη να επανέλθει η ηρεμία στα σύνορα μεταξύ Ισραήλ και Λιβάνου.

Η Γερμανία, όπως και η Ελλάδα, συμμετέχει με μία φρεγάτα στην επιχείρηση «EUNAVFOR ASPIDES» στην Ερυθρά Θάλασσα. Γιατί ήταν απαραίτητη μια ευρωπαϊκή πρωτοβουλία; Πόσο επικίνδυνη είναι αυτή η επιχείρηση και ποιο είναι το διακύβευμά της;

Η επιχείρηση ΑΣΠΙΔΕΣ είναι μια ισχυρή ναυτική αποστολή αμυντικού χαρακτήρα για την προστασία των εμπορικών οδών. Είναι σίγουρα μία από τις πιο απαιτητικές ναυτικές επιχειρήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η επιχείρηση έχει τεράστια σημασία για την Ευρώπη, καθώς συμβάλλει στην προστασία της ελεύθερης ναυσιπλοΐας και της θαλάσσιας ασφάλειας στη νότια Ερυθρά Θάλασσα. Επιδρά επίσης σταθεροποιητικά στη γειτονιά μας στη Μεσόγειο.

Από τις 23 Φεβρουαρίου 2024, η φρεγάτα HESSEN και Γερμανοί επιτελείς στο αρχηγείο της ΕΕ στη Λάρισα συμμετέχουν στην επιχείρηση ΑΣΠΙΔΕΣ υπό την ηγεσία της ΕΕ. Με τις φρεγάτες ΥΔΡΑ και HESSEN, η Ελλάδα και η Γερμανία συμβάλλουν σημαντικά στην προστασία των πλοίων στην περιοχή των επιχειρήσεων από επιθέσεις πυραύλων και μη επανδρωμένων αεροσκαφών, καθώς και από απόπειρες πειρατείας με τη χρήση ελικοπτέρων ή σκαφών.

Η Γερμανία συμμετείχε ενεργά στη μείωση των εντάσεων μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, κατά τη διάρκεια της κρίσης του 2020. Πώς βλέπετε τώρα τις ελληνοτουρκικές σχέσεις και ποιες είναι οι προοπτικές;

Εξετάζοντας τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, βλέπουμε δύο σημαντικούς εταίρους στο ΝΑΤΟ, βλέπουμε δύο χώρες, περιφερειακές ναυτικές δυνάμεις, με μακρά και πολύπλευρη κοινή ιστορία, η οποία καθορίζεται από τη θέση τους στην Ανατολική Μεσόγειο. Η μία από αυτές είναι ένα αξιόπιστο κράτος-μέλος της ΕΕ, η άλλη απολαμβάνει μια ενεργή και ειδική σχέση με την ΕΕ.

Επομένως, είναι φυσικό να αποτελεί βασική γερμανική επιδίωξη η Ελλάδα και η Τουρκία να βρουν έναν τρόπο να μειώσουν αποτελεσματικά τις εντάσεις. Ως εκ τούτου, η Γερμανία υποδέχθηκε με μεγάλη ικανοποίηση το 5ο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας Ελλάδας-Τουρκίας στην Αθήνα τον περασμένο Δεκέμβριο, καθώς και τη Διακήρυξη των Αθηνών που υπογράφηκε ως επιστέγασμα αυτής της συνάντησης. Πρόκειται για μια διακήρυξη που περιλαμβάνει έναν σημαντικό οδικό χάρτη για τις δύο χώρες, προκειμένου να συνεχίσουν μια διαδικασία επαναπροσέγγισης και συνεργασίας σε καθορισμένους τομείς κοινού ενδιαφέροντος. Σε κλίμα εμπιστοσύνης που διαμορφώθηκε χάρη στην άμεση και γενναιόδωρη βοήθεια της Ελλάδας μετά τον καταστροφικό σεισμό στην Τουρκία, και οι δύο πλευρές συνειδητοποίησαν ότι είναι σημαντικά για την περιοχή περαιτέρω μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης – για τη δική τους ασφάλεια και την ασφάλεια των άλλων. Η Γερμανία γνωρίζει ότι υπάρχουν θεμελιώδεις διαφορές σε πολύ σημαντικά ζητήματα που πρέπει να διευθετηθούν. Ωστόσο, εμείς και οι υπόλοιποι εταίροι μας στην ΕΕ πιστεύουμε ότι οι τακτικές συνομιλίες μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας που συμφωνήθηκαν τον Δεκέμβριο, καθώς και η καθιέρωση ορισμένων γραμμών επικοινωνίας μεταξύ των αρχών των δύο χωρών θα οδηγήσουν σε μια βιώσιμη και αξιόπιστη συνεργασία.

Πώς είναι οι σχέσεις Τουρκίας – Γερμανίας αυτή τη στιγμή και ποιος είναι ο ρόλος των Τούρκων μεταναστών στη Γερμανία;

Με μια λέξη: πολύπλοκες. Φέτος θα κάνουμε μια αναδρομή στα 100 χρόνια διπλωματικών σχέσεων μεταξύ Γερμανίας και Τουρκίας: Στενοί οικονομικοί δεσμοί, αγαπημένος προορισμός για διακοπές, ένας σημαντικός εταίρος στο ΝΑΤΟ. Ταυτόχρονα υπάρχουν μια σειρά από σημαντικά ζητήματα, είτε πρόκειται για τις τουρκικές στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Συρία ή το Ιράκ, είτε για το ρόλο της Τουρκίας στη στρατιωτική σύγκρουση μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν, τα ανθρώπινα δικαιώματα, το Κυπριακό – για να αναφέρουμε μερικά από αυτά όπου οι διαφωνίες παραμένουν. Η αντι-ισραηλινή και αντισημιτική στάση του προέδρου Ερντογάν όσον αφορά τη σύγκρουση στη Γάζα είναι ένα ακόμη παράδειγμα.

Οι Τούρκοι μετανάστες αποτελούν μέρος του κοινωνικού ιστού της Γερμανίας από τότε που οι πρώτοι εργάτες από την Τουρκία έφτασαν στη Γερμανία τη δεκαετία του ’60, επιδεικνύοντας αξιοθαύμαστη επιχειρηματική δραστηριότητα και συμβάλλοντας στον πλούτο που όλοι απολαμβάνουμε. Τα παιδιά και τα εγγόνια τους είναι βιομηχανικοί εργάτες, γιατροί, αστυνομικοί, πολιτικοί όλων των κομμάτων και εκπροσωπούνται σε όλες τις βαθμίδες της κυβέρνησης, έως το υπουργικό συμβούλιο.