Ο Διασυνδετήριος Αγωγός Φυσικού Αερίου Ελλάδος Βουλγαρίας (IGB) ξεκίνησε την εμπορική λειτουργία του τον προηγούμενο μήνα, δίνοντας ένα πρώτο στίγμα στην πορεία της Ευρώπης για ενεργειακή ανεξαρτησία. Παράλληλα, η Ελλάδα αναδεικνύει τον στρατηγικό γεωπολιτικό της ρόλο της καθώς γίνεται πλέον ένας ισχυρός ενεργειακός κόμβος. Σύμμαχος στη διαδικασία, από την έναρξη της κατασκευής μέχρι και την ενεργοποίηση του συστήματος του IGB, ο Όμιλος ΑΒΑΞ που ολοκλήρωσε εντός χρονοδιαγράμματος το απαιτητικό έργο εξασφαλίζοντας απόλυτη ασφάλεια και ποιότητα σε όλα τα στάδια της κατασκευής του.

Όσα χρειάζεται να ξέρουμε για την ταυτότητα του IGB

Πρόκειται για κομμάτι του Κάθετου Διαδρόμου, και συγκεκριμένα τον τελευταίο αγωγό αυτού του συστήματος  που διασυνδέει την Ρουμανία, την Ουγγαρία και την Βουλγαρία με την Ελλάδα και συγκεκριμένα με τον Διαδριατικό Αγωγό (TAP) που μέσω του Νότιου Διαδρόμου επιτρέπει τη μεταφορά φυσικού αερίου από το Αζερμπαϊτζάν προς την Ιταλία και την περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Υπάρχει δε πρόβλεψη μόλις ολοκληρωθεί ο πλωτός τερματικός σταθμός επαναεριοποίησης υγροποιημένου φυσικού αερίου (FSRU) της Αλεξανδρούπολης, ο IGB να συνδεθεί και σε αυτόν.

Πρόκειται για μια ολοκληρωμένη λύση (turnkey) η οποία αποτελείται από έναν αγωγό μήκους περίπου 182 χλμ. – εκ των οποίων τα 31 χλμ. βρίσκονται εντός της ελληνικής επικράτειας – καθώς και από το σύνολο των υποδομών, τεχνολογιών, εκπαιδεύσεων και υποστηρικτικών εγκαταστάσεων για τη λειτουργία του (μετρητικοί σταθμοί, βανοστάσια και κέντρα λειτουργίας).

Ο αγωγός έχει διάμετρο 32 ιντσών και πάχος που κυμαίνεται από 11 έως και 20 χιλιοστά. Σχετικά με την ετήσια δυναμικότητά του, αυτή είναι 3 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου με δυνατότητα αντίστροφης ροής (reverse flow) και μπορεί με την κατασκευή σταθμού συμπίεσης να αυξηθεί σε 5 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου ετησίως.

.

Αεροφωτογραφία του μετρητικού σταθμού Κομοτηνής

Αυτός ο αγωγός συνδέεται στην Κομοτηνή με το σύστημα του ΔΕΣΦΑ και τον Διαδριατικό Αγωγό (TAP) που επίσης επίσης κατασκευής του Ομίλου ΑΒΑΞ, ενώ στην άλλη του πλευρά, στην κατάληξή του στην πόλη Στάρα Ζαγόρα της Βουλγαρίας, συνδέεται με το σύστημα του Bulgartransgaz, του διαχειριστή φυσικού αερίου της Βουλγαρίας.

Σχετικά με το πρακτικό κομμάτι της κατασκευής του έργου, εργάστηκαν περίπου 450 εργαζόμενοι, για πάνω από 4.000.000 ώρες εργασίας κατά τη διάρκεια των οποίων εγκαταστάθηκε το σύστημα SCADA & τηλεπικοινωνιών, ένα ανεξάρτητο κέντρο παρακολούθησης & διανομής πληροφοριών στο Χάσκοβο για την εξυπηρέτηση των σκοπών SCADA και αποθήκευσης υλικών, εκπαιδεύτηκε το σύνολο του τεχνικού προσωπικού του πελάτη για τη λειτουργία του νέου συστήματος και πραγματοποιήθηκε αεριοδότηση/ενεργοποίηση του συστήματος πριν την εμπορική του λειτουργία με προσωπικό και τεχνικά μέσα αποκλειστικά της ΑΒΑΞ.

Οπτικές ίνες συνολικού μήκους 360 χλμ εγκαταστάθηκαν για το σύστημα SCADA και τις τηλεπικοινωνίες, ενώ περίπου 100 χλμ. του αγωγού συγκολλήθηκαν με αυτόματες μηχανές συγκόλλησης. Για τη διέλευσή του έγινα δύο διατρήσεις οριζόντιας κατεύθυνσης στον ποταμό Μαρίτσα μήκους 500 μέτρων και στο Φράγμα Studen Kladenec μήκους 1.500 μέτρων, μια διάτρηση που θεωρείται η 3η μεγαλύτερη στην Ευρώπη. Ακόμα, στο Φράγμα Studen Kladenec ο αγωγός έφτασε στο χαμηλότερο σημείο του, περίπου 50 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας. Αντίστοιχα, το υψηλότερο σημείο του ήταν στην οροσειρά της Ροδόπης όπου έφτασε σε υψόμετρο 800 περίπου μέτρων.

Έργο υψηλών απαιτήσεων αλλά και προκλήσεων

Οι προκλήσεις που έπρεπε να αντιμετωπιστούν για την κατασκευή του έργου πολλές. Πέρα από τις ακραίες καιρικές συνθήκες, η ΑΒΑΞ είχε να διαχειριστεί και άλλους, αναπάντεχους παράγοντες που το γεγονός ότι το έργο ήταν διασυνοριακό έκανε ακόμα μεγαλύτερο τον δείκτη δυσκολίας.

.

Μηχανολογική διασύνδεση αγωγών σε κακές καιρικές συνθήκες. Οι ομάδες προετοιμάζουν σωλήνες, ώστε να συγκολληθούν.

.

Μηχανολογικές εργασίες και εργασίες επιθεώρησης σε ακραίες, αλλά συνήθεις για την περιοχή των συνόρων, καιρικές συνθήκες.

Και το μεγαλύτερο αναπάντεχο, η πανδημία της COVID-19. Κατά τη διάρκεια του πρώτου lockdown o κάθε εργαζόμενος που έπρεπε να μετακινηθεί μεταξύ των δυο χωρών, έπρεπε να παραμείνει σε υποχρεωτική καραντίνα 15 ημερών τόσο κατά την είσοδο, όσο και την έξοδό του από την χώρα και η ΑΒΑΞ ήταν αυτή που εξασφάλιζε κάθε φορά τη διαμονή και διατροφή των εργαζομένων σε κάθε χώρα. Αντίστοιχα, και σε περιστατικά που οι εργαζόμενοι έβγαιναν θετικοί στον κορονοϊό, η ΑΒΑΞ αναλάμβανε πλήρως τις διαδικασίες περίθαλψης και επαναπατρισμού και προφανώς τις δαπάνες που τις συνόδευαν.

Σε επίπεδο εργασίας του προσωπικού, η ΑΒΑΞ έπρεπε να επανασχεδιάσει τη λειτουργία των ομάδων για να μην δημιουργείται συγχρωτισμός, να εξασφαλίσει – εν μέσω πρωτοφανούς έλλειψης – όλο τον απαραίτητο εξοπλισμό ατομικής προστασίας από τον κορονοϊό (ο οποίος έπρεπε να συγκεντρώνεται καθημερινά και να απορρίπτεται βάσει συγκεκριμένου πρωτοκόλλου) και να προμηθευτεί νέο στόλο περισσότερων αλλά μικρότερων οχημάτων προκειμένου να μετακινείται με αυτά ένα άτομο κάθε φορά.

.

Μηχανολογικές εργασίες: Ζεύγος συγκολλητών σε δράση.

Μαζί με αυτή την πρωτόγνωρη κατάσταση, ο όμιλος ΑΒΑΞ είχε να διαχειριστεί την κατάρρευση της παγκόσμιας αλυσίδας logistics με τις καθυστερήσεις στην παράδοση υλικών να φτάνουν τους 6 μήνες, την έλλειψη σημαντικών εξαρτημάτων και υλικών τα οποία εξαντλούνταν και δεν μπορούσαν να παραχθούν άμεσα, την ενεργειακή κρίση στην Ευρώπη και τέλος τις γεωπολιτικές εξελίξεις λόγω της εμπόλεμης κατάστασης στην Ουκρανία.

Και πέρα απ’ όλα αυτά τα απρόβλεπτα, παρέμεναν και οι αναμενόμενοι για ένα έργο που «τρέχει» σε Ελλάδα και Βουλγαρία, δύο διαφορετικές χώρες, με άλλη νομοθεσία και υπηρεσίες σε σχέση με θέματα φορολογικά, ασφαλιστικά, αδειοδότησης, διαμονής, προσβασιμότητας, μετακινήσεων, μετάφρασης και επικοινωνίας κλπ.

Οι διαφορετικές εθνικές νομοθεσίες των δύο χωρών έχουν σαν αποτέλεσμα διαφορετικές τεχνικές απαιτήσεις που προκύπτουν κατά την εκπόνηση της μελέτης και της φάσης της κατασκευής. Επιπλέον, έπρεπε να γίνουν όλα σε συνεννόηση με τέσσερις διαφορετικούς οικονομικούς φορείς (ΙCGB, BULGARTRANSGAZ, ΔΕΣΦΑ και ΤΑΡ).

Οι προκλήσεις συνέχισαν και σε τεχνικό επίπεδο. Διαφορετικές ήταν οι διαδικασίες, οι απαιτήσεις και οι φορείς για την επίβλεψη και την επιθεώρηση του έργου στην Ελλάδα και διαφορετικές στη Βουλγαρία, ενώ διαφορετικά ήταν και τα κριτήρια μελέτης καθώς και το επίπεδο πρόμελετης που απαιτήθηκαν από τον IGB για την καθεμία από τις 2 χώρες.

.

Εργασίες καταβιβασμού σε μεγάλη κλίση και στις δύο κατευθύνσεις (οριζόντια και κάθετη). Οι μηχανικοί του εργοταξίου επιβλέπουν τις δραστηριότητες από ασφαλές σημείο.

Ακόμα, να τονιστεί ότι ο αγωγός όδευσης διήλθε για μεγάλο μήκος σε ορεινές περιοχές με μεγάλες κλίσεις, ενώ πολλές εργασίες εκτελέστηκαν σε δυσμενείς καιρικές συνθήκες (έντονες χιονοπτώσεις, έντονες βροχοπτώσεις, χαμηλές θερμοκρασίες, κλπ.). Στην Ελλάδα 16 χλμ. από τα συνολικά 31 χλμ. αφορούσαν πολύ δύσκολα εδάφη με μεγάλες και απότομες κλίσεις ενώ στη Βουλγαρία ο αριθμός αυτός έφτασε τα 45 χλμ. από τα συνολικά 151 χλμ.

.

Καταβιβασμός σε μεγάλη κλίση σε ορεινή δασική περιοχή στη ΜΑΚΑΖΑ κοντά στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα.

Τέλος, μέρος των προκλήσεων ήταν και η πλήρωση με φυσικό αέριο και η ενεργοποίηση του συστήματος του IGB – πριν την εμπορική του λειτουργία – αποκλειστικά από ανθρώπινο δυναμικό και εξοπλισμό της ΑΒΑΞ καθώς και η εκπαίδευση προσωπικού του IGB στη λειτουργία του συστήματος μετά την παράδοση.

Το στοίχημα της ολοκλήρωσης του έργου

Ένα στοίχημα που κερδήθηκε είναι για την ΑΒΑΞ η ολοκλήρωση του έργου με απόλυτη ασφάλεια και μέγιστη δυνατή ποιότητα, πόσο μάλλον μέσα σε αυτές τις αντίξοες συνθήκες.

Οι εργασίες εκτελέστηκαν σε απόλυτη συμμόρφωση με τις απαιτήσεις της ποιότητας της σύμβασης, επετεύχθη Safety Milestone Achievement 1.000.000 ανθρωποωρών χωρίς χαμένο χρόνο λόγω τραυματισμού γεγονός που εξασφάλισε βραβείο Ασφάλειας ενώ πραγματοποιήθηκαν περισσότερες από 20.000 τμχ. συγκολλήσεων με παγκόσμιας κλάσης ποσοστό επισκευής μικρότερο του <5% γεγονός που εξασφάλισε και το βραβείο Ποιότητας.

Αυτή η διάκριση που οφείλεται στην μακροχρόνια τεχνογνωσία και υψηλή κατάρτιση του Ομίλου ΑΒΑΞ καθώς όχι τυχαία έχει βάλει την υπογραφή του στον TAP και τις υποδομές της Ρεβυθούσας που αποτελούν τα επιπλέον εχέγγυα ενεργειακής αυτονομίας όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά για ολόκληρη τη ΝΑ Ευρώπη.