Το Νutri-score και ο… πόλεμος των τροφίμων στην Ευρώπη

Οταν το 1979 ο Κώστας Σημίτης είχε προτάξει το σύνθημα «Ναι στην Ευρώπη των λαών, όχι στην Ευρώπη των μονοπωλίων και των πολυεθνικών», κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί ότι 40 και πλέον χρόνια μετά θα δικαιωνόταν με τόσο πανηγυρικό τρόπο και ότι θα φτάναμε στο σημείο να απειλείται με διάλυση η παραγωγική βάση της χώρας εξαιτίας μιας σήμανσης και ενός αλγορίθμου που επιχειρούν να επιβάλουν πολυεθνικές στον κλάδο των τροφίμων μέσω του lobbying στα κέντρα λήψης των αποφάσεων στην Κομισιόν.

Πρόκειται επί της ουσίας για έναν πόλεμο των βιομηχανιών τροφίμων στην Ευρώπη που τον κηρύσσουν χώρες του Βορρά ενάντια στις χώρες του μεσογειακού Νότου και αναμένεται μια ανελέητη μάχη για την προτίμηση των καταναλωτών στο ράφι, που μπορεί να εξοντώσει τον ελληνικό κλάδο της βιομηχανίας τροφίμων και φυσικά και τα ελληνικά αγροδιατροφικά προϊόντα, την ελληνική γεωργία και κτηνοτροφία και εν γένει τη μεσογειακή διατροφή.

Βαθμολογία

Ο λόγος για το Νutri-score, την εμπρόσθια επισήμανση, όπως ονομάζεται, που χρωματίζει και βαθμολογεί τα τρόφιμα, υποτίθεται, με βάση πέντε στοιχεία που σχετίζονται με τα θρεπτικά ή μη συστατικά τους στη βάση της θερμιδομέτρησης για τον ανθρώπινο οργανισμό (πόσους υδατάνθρακες, τρανς λιπαρά, σάκχαρα, αλάτι και άλλα επιβαρυντικά για την υγεία στοιχεία περιέχουν), αλλά επί της ουσίας, όπως καταγγέλλουν άνθρωποι από την ελληνική βιομηχανία τροφίμων, βγάζει εκτός ανταγωνισμού τη μεσογειακή διατροφή, αφού βαθμολογεί για παράδειγμα το ελαιόλαδο με τον ίδιο βαθμό που έχει και το κέτσαπ (βαθμολογία C!).

Η βαθμολογία ξεκινά από το Α και χρώμα πράσινο και καταλήγει στο Ε με χρώμα πορτοκαλί.

Αντιδράσεις

Ελλάδα και Ιταλία, όπως αναφέρει ο καθηγητής Βιοχημείας Δημήτρης Κουρέτας, μέλος της συμβουλευτικής επιτροπής που όρισε το ελληνικό υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης για την παρακολούθηση αυτής της διαδικασίας στους κόλπους της ΕΕ, είχαν αντιδράσει από το 2020, ενώ στις χώρες που αντιδρούν έχει προστεθεί και η Τσεχία.

Είναι και πόλεμος Βορρά – Νότου στους κόλπους της ΕΕ, ενώ στο μέλλον καθοριστικό ρόλο στις προτιμήσεις των καταναλωτών και όσο η κλιματική κρίση θα εντείνεται θα παίζει και το αποτύπωμα άνθρακα που θα αναγράφεται στη συσκευασία κάθε διατροφικού προϊόντος και θα σχετίζεται με την παραγωγική του διαδικασία και κατά πόσο εξοικονομήθηκε ενέργεια για την καλλιέργεια ή εκτροφή του και φυσικά την τελική του επεξεργασία.

To διακύβευμα

Οι πληροφορίες μάλιστα θέλουν πίσω από όλο αυτό το εγχείρημα να βρίσκεται συγκεκριμένη εταιρεία με δεσπόζουσα θέση στον χώρο των τροφίμων τόσο στην Ευρώπη όσο και παγκοσμίως… To διακύβευμα είναι μεγάλο και για τους έλληνες αγρότες και κτηνοτρόφους, καθώς κινδυνεύουν να χάσουν την προστιθέμενη αξία που έχουν τα προϊόντα τους, όπως το πρόβειο γάλα, το μέλι, τα επιτραπέζια σταφύλια (πλούσια σε πολυφαινόλες και αντιοξειδωτικά, ωστόσο με σάκχαρα, άρα με χαμηλή βαθμονόμηση στο Νutri-score).

Κυρίως όμως το «χοντρό παιχνίδι» παίζεται σε βάρος των ελληνικών βιομηχανιών τροφίμων που έχουν εξαγωγικό χαρακτήρα, όπως οι εταιρείες ελαιολάδου, επιτραπέζιας ελιάς, φέτας, γιαουρτιού, κομπόστας ροδάκινου, κρασιών, γαλακτοκομικών, καθώς απειλούνται με οικονομική εξόντωση αν βαθμολογηθούν χαμηλά και δεν τεθούν οι σωστές βάσεις μέτρησης για τους «ισχυρισμούς υγείας» του κάθε προϊόντος – και έτσι θα εκτοπιστούν από τα ράφια.

Food cooking ingredients – oil

Η διατροφική ποιότητα των προϊόντων

Το Nutri-Score είναι μια διατροφική ετικέτα στο μπροστινό μέρος της συσκευασίας, η οποία αποτυπώνει χρωματικά τη συνολική θρεπτική αξία των τροφίμων και ποτών. Σκοπός είναι να βοηθήσει τους καταναλωτές να συγκρίνουν τη θρεπτική αξία των τροφίμων σε μια σειρά προϊόντων πιο αποτελεσματικά και πιο εύκολα και να μειώσουν το μέγεθος των μερίδων τους όταν πρόκειται για λιγότερο υγιεινά προϊόντα. Βασίζεται σε μια κλίμακα 5 χρωμάτων και γραμμάτων (το Α είναι πράσινο για να αντιπροσωπεύει την καλύτερη διατροφική ποιότητα ενώ το Ε είναι σκούρο πορτοκαλί για να δείξει ότι είναι χαμηλότερης διατροφικής ποιότητας). Για να επιτύχουν καλύτερη βαθμολογία, οι κατασκευαστές πρέπει να βελτιώσουν τη διατροφική ποιότητα των προϊόντων τους.

Παρέμβαση εξαγωγέων για το νέο σύστημα

Με επιστολή τους προς τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης Σπήλιο Λιβανό, τον υπουργό Ανάπτυξης και Επενδύσεων Αδωνη Γεωργιάδη, τον υφυπουργό Εξωτερικών Κώστα Φραγκογιάννη, τους έλληνες ευρωβουλευτές και την επικεφαλής της Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα Νιόβη Ρίνγκου, ο ΣΕΒΕ – Σύνδεσμος Εξαγωγέων εκφράζει από τον Φεβρουάριο την αντίθεσή του στο προωθούμενο σε επίπεδο ΕΕ νέο σύστημα εμπρόσθιας διατροφικής επισήμανσης τροφίμων τύπου Νutri-score.

Σύμφωνα με την επιστολή που κοινοποιήθηκε και στη ΜΕΑ Βρυξελλών και στον ΕΦΕΤ, το σύστημα αυτό εντάσσεται στο πλαίσιο πρότασης για την αναθεώρηση των κανόνων της ΕΕ σχετικά με τις πληροφορίες που παρέχονται στους καταναλωτές και αποτελεί μέρος της ευρωπαϊκής στρατηγικής «Από το αγρόκτημα στο πιάτο».

Η πολιτική αυτή στοχεύει στην εξασφάλιση καλύτερης πληροφόρησης επισήμανσης για να βοηθήσει τους καταναλωτές να κάνουν πιο υγιεινές και πιο βιώσιμες επιλογές τροφίμων και να αντιμετωπίσουν τα απόβλητα των τροφίμων. Ο ΣΕΒΕ στην επιστολή του αναφέρεται στη σημασία των εξαγωγών του αγροδιατροφικού τομέα, ο οποίος συνεισφέρει 22,2% στις ελληνικές εξαγωγές.