Συνειδητά στη μόδα

«Η μόδα είναι εφήμερη. Η τέχνη είναι αιώνια. Αλήθεια, τι είναι στην πραγματικότητα η μόδα; Η μόδα είναι απλώς μια μορφή ασχήμιας τόσο απολύτως ανυπόφορη, ώστε πρέπει να την αλλάζουμε κάθε έξι μήνες!». (Fashion is ephemeral. Art is eternal. Indeed what is a fashion really? A fashion is merely a form of ugliness so absolutely unbearable that we have to alter it every six months!) Αυτά έγραφε ο φλεγματικός Οσκαρ Ουάιλντ στα τέλη του 19ου αιώνα και δεν είχε δει τίποτε ακόμη! Τώρα επισήμως η μόδα αλλάζει κάθε τρεις μήνες, με τους μεγάλους οίκους να παρουσιάζουν όχι μόνο χειμερινές και καλοκαιρινές κολεξιόν αλλά και ενδιάμεσες, ενώ η βιομηχανία της ένδυσης ακολουθεί κατά πόδας. Και μόνο η ταχύτητα των αλλαγών που έχει ως συνέπεια προσφάτως αγορασμένα ρούχα να θεωρούνται ήδη ξεπερασμένα καθιστά τη φράση «πράσινη μόδα» οξύμωρο σχήμα.

Αλλά το να υποτιμήσουμε τη μόδα θα ήταν υπεραπλούστευση και στρουθοκαμηλισμός: πρόκειται για μια παγκόσμια βιομηχανία δισεκατομμυρίων ευρώ (χαρακτηριστικές είναι οι στατιστικές για τη Βρετανία, σύμφωνα με τις οποίες ο κύκλος εργασιών της βιομηχανίας της ένδυσης ανέρχεται στα 26 δισεκατομμύρια στερλίνες ετησίως), η οποία εμπλέκεται στη ζωή μας, είτε μας αρέσει είτε όχι. Θα έχετε εξάλλου προσέξει ότι και ο βικτωριανός επικριτής της ήταν πάντοτε ντυμένος στην τρίχα, όπως αποκαλύπτουν τα πορτρέτα του. Και όσοι έχετε ήδη επισκεφθεί την έκθεση «Οι αμέτρητες όψεις του Ωραίου» στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας θα έχετε σίγουρα διαπιστώσει ότι από αρχαιοτάτων χρόνων ο άνθρωπος αξιοποίησε την ενδυμασία για να εκφραστεί.

Τον τρόπο που επιλέγουμε να παρουσιάσουμε τον εαυτό μας μέσα από την ενδυμασία μας μελετά μεταξύ άλλων το σχετικά νέο πεδίο της ψυχολογίας της μόδας. Σύμφωνα με τη δρα Κάρολιν Μάιρ (Carolyn Mair), γνωσιακή ψυχολόγο και διευθύντρια του μεταπτυχιακού προγράμματος Ψυχολογίας της Μόδας στο Κολέγιο της Μόδας στο Λονδίνο, «η μόδα αφορά τους ανθρώπους: εμπεριέχει αντίληψη, προσοχή, μνήμη, δημιουργικότητα, επικοινωνία και κοινωνική αλληλεπίδραση. Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι είναι μια δημιουργική και δυναμική βιομηχανία, έχει πολλά προβλήματα. Η ψυχολογία καλείται να συμβάλει στην επίλυση αυτών των προβλημάτων μέσω της αλλαγής της συμπεριφοράς των ανθρώπων που εμπλέκονται με τη μόδα, δηλαδή όλων μας! Από τον σχεδιασμό και την παραγωγή μέχρι την πώληση, μαζική ή όχι, την κατανάλωση και εν τέλει τη λήξη της «θητείας» ενός ρούχου».

Οπως θα διαβάσετε στο σχετικό άρθρο μας, ο δρόμος για να «πρασινίσει» η μόδα είναι μακρύς. Ωστόσο, ένας βασικός παράγοντας για την επίτευξη του στόχου είμαστε εμείς οι καταναλωτές. Και αυτό που καλούμαστε να κάνουμε δεν είναι να αλλάξουμε τον τρόπο που εκφραζόμαστε μέσω των ενδυματικών επιλογών μας, αλλά να έχουμε συνείδηση των επιλογών μας.