Τα φτερά των αγγέλων της Καβάλας, τώρα και στην Αθήνα

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η ατομική εικαστική έκθεση του Κώστα Ηρακλή Γεωργίου «ΑΓΓΕΛΟΓΡΑΦΙΕΣ» που έχει προγραμματιστεί να εγκαινιαστεί στα τέλη του μηνός (Τρίτη 27 Φεβρουαρίου) στην γκαλερί Χατζηκυριάκος – Γκίκας της Ελληνοαμερικανικής Ενωσης (η οποία έχει την ευθύνη της παρουσίασης μαζί με το Hellenic American College /HAEC). Και αυτό επειδή τα πρωτότυπα των έργων αυτής της αξιόλογης εικαστικής παρέμβασης παρουσιάστηκαν πριν από περίπου έναν χρόνο, τον Μάιο στη Καβάλα, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων «Αδοντες και Ψάλλοντες εν τη καρδία…» (από τον Δήμο Καβάλας με την αρωγή της Ιεράς Μητροπόλεως Φιλίππων Νεαπόλεως και Θάσου).

Πρόκειται για έργα που ο Κ. Γεωργίου δημιούργησε σε μνημειακές διαστάσεις τα οποία τοποθετήθηκαν στοχευμένα σε επιλεγμένα κτίρια-μνημεία, τοπόσημα του αστικού τοπίου της σημερινής Καβάλας. Τα κτίρια στα οποία τοποθετήθηκαν τα έργα είναι: το Ιμαρέτ, μνημείο σε περίοπτη θέση εντός των τειχών της παλιάς πόλης, ένα αριστούργημα της ύστερης οθωμανικής αρχιτεκτονικής, τo Εμπορικό Κέντρο (Καπναποθήκη «ΡΕΖΗ»), ένα τριώροφο συγκρότημα κτιρίων στη συμβολή των οδών Μεγάλου Αλεξάνδρου και Αβέρωφ, το κτίριο της ALPHA BANK που κτίστηκε το 1927 στην οδό Βενιζέλου 25 με σχέδια του αθηναίου αρχιτέκτονα Κωνσταντίνου Κιτσίκη, το Δημαρχείο Καβάλας στην οδό Κύπρου 10, η Μεγάλη Λέσχη στην οδό Κύπρου 12 που κτίστηκε το 1909 από τη Φιλόπτωχο Αδελφότητα Κυριών Καβάλας, η Δημοτική Καπναποθήκη που κτίστηκε κατά την πρώτη δεκαετία του 20ού αιώνα, το 15ο Δημοτικό Σχολείο που ιδρύθηκε ημι-γυμνάσιο κατά τα σχολικά έτη 1879-1881, λειτούργησε ως το 1919 και σήμερα λειτουργεί εκεί το 15ο δημοτικό σχολείο της Ομόνοιας και η Καπναποθήκη του Βαρόνου P. Herzog (Παλαιό Ωδείο) που εγκαταστάθηκε στην πόλη της Καβάλας το 1890.

Είναι προφανές ότι η αφήγηση της ιστορίας της πόλης υπήρξε στόχος του καλλιτέχνη. Αλλά όχι μόνον αυτό. «Οι Αγγελοι των «Αγγελογραφιών» υπονομεύουν επίσης την πραγματικότητα που βιώνει η χώρα, θέλουν να αιχμαλωτίσουν και να κινητοποιήσουν αβίαστα και γόνιμα την ανύποπτη ματιά του περαστικού που περιδιαβαίνει την Καβάλα» αναφέρει ο καλλιτέχνης ο οποίος έχει επηρεαστεί βαθιά από την κλασική ταινία του Βιμ Βέντερς «Τα φτερά του έρωτα» (1987)· μια ταινία της γενιάς του.

Εξάλλου, στο σχετικό κείμενο της Καλλιρρόης Λινάρδου, επίκουρης καθηγήτριας-ιστορικού της Βυζαντινής Τέχνης αλλά και επιμελήτριας των κειμένων της έκθεσης, γίνεται μια εύστοχη παρατήρηση σε συνάρτηση με τα «Φτερά του έρωτα»: «Στην ταινία, ο Βέντερς παρακολουθεί τη διαδρομή δύο αγγέλων στην πόλη του Βερολίνου. Μετεωριζόμενοι από κτίριο σε κτίριο, κινούνται ανάμεσα σε στιγμιότυπα ζωής, αφουγκράζονται τον βόμβο ενδόμυχων σκέψεων, στοχάζονται περί θνητότητας και φλερτάρουν με αυτήν. Οι Αγγελοι του Κώστα Ηρακλή Γεωργίου εγκαθίστανται ως βουβοί παρατηρητές στην καρδιά της πόλης της Καβάλας, αλλά η ιερότητά τους παραμένει αλώβητη και η αποστολή τους διαφορετική: στόχος του καλλιτέχνη δεν είναι η έκπτωση των ουρανίων όντων, αλλά η ανύψωση και η υπέρβαση των θνητών».

Πάντως, στην έκθεση της Αθήνας τα έργα ακολουθούν μια άλλη διαδρομή (με μικρές εικαστικές προσθήκες, όπως το χρώμα του χρυσού) «Απομακρύνονται από τη δημόσια και μνημειακή τους λειτουργία και αποκτούν μια εσωτερική και δυνητικά προσωπική διάσταση. Διαχρονικά και πανανθρώπινα σύμβολα που έχουν απεκδυθεί τις στενά θρησκευτικές νοηματοδοτήσεις, οι Αγγελοι του Κώστα Ηρακλή Γεωργίου παραμένουν αναγνωρίσιμα Βυζαντινοί στην καταγωγή και μεταφυσικοί στην ουσία. Ο καλλιτέχνης συνδιαλέγεται αβίαστα με την τέχνη του οικείου παρελθόντος και εδραιώνει μαζί της μια αρμονική και γόνιμη μορφολογική συνομιλία».

Ας σημειωθεί ότι στον χώρο της έκθεσης θα ακούγεται μια πρωτότυπη ηχητική σύνθεση, βυζαντινής αφετηρίας. Λέξεις-κλειδιά αντλημένες από βυζαντινούς ύμνους και τοποθετημένες περιοδικά πάνω σε ένα μεταφυσικό ισοκράτημα, επενδύουν το εικαστικό έργο που φιλοδοξεί να δημιουργήσει όχι μόνον μια «συνομιλία» εικόνας και ήχου αλλά και θεατή – έργου τέχνης. Η επιμέλεια και ερμηνεία των βυζαντινών μελών έγινε από τον Χρυσοβαλάντη Ιωαννίδη.

Η έκθεση στην γκαλερί Χατζηκυριάκος-Γκίκας της Ελληνοαμερικανικής Ενωσης (Μασσαλίας 22, Αθήνα) εγκαινιάζεται την Τρίτη 27 Φεβρουαρίου (19.30) και θα διαρκέσει ως και τις 31 Μαρτίου.