1968: Φόρος τιμής σε μια χρονιά-κλειδί

Αφιέρωμα με γενικό τίτλο «Το ’68 πέρα από το ’68» ετοιμάζει το 20ό Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης που εφέτος θα διεξαχθεί από τις 2 ως τις 11 Μαρτίου. Καθότι το 1968 θεωρείται μια χρονιά-κλειδί του 20ού αιώνα, το φεστιβάλ, μισό αιώνα μετά, γιορτάζει τα 20 χρόνια του επιστρέφοντας στην κρίσιμη εκείνη χρονιά που γέννησε επαναστάσεις και συγκρούσεις με βασικούς σταθμούς την εξέγερση στη Γαλλία τον Μάιο και την Ανοιξη της Πράγας. Ηταν μια χρονιά ονείρων, απογοητεύσεων και ελπίδων, από την οποία δεν έλειψαν και οι ύστατες τραγωδίες, όπως οι δολοφονίες των Ρόμπερτ Κένεντι και Μάρτιν Λούθερ Κινγκ.

Τα ντοκιμαντέρ που επέλεξαν οι προγραμματιστές και παρουσιάζουμε παρακάτω «εκτείνονται στον τόπο και τον χρόνο και επανεξετάζουν το μήνυμα και το πνεύμα των ιδεών που επιχείρησαν να αλλάξουν τον κόσμο από την Κεντρική Ευρώπη ως τις ΗΠΑ και από τη Λατινική Αμερική ως την Απω Ανατολή» όπως χαρακτηριστικά αναφέρει η ανακοίνωση του φεστιβάλ που προτείνει στον θεατή να ακολουθήσει αυτή την εκρηκτική πορεία ανθρώπων και ιδεολογιών, με άγνωστα ντοκουμέντα και αποκαλυπτικές μαρτυρίες.

Αμερικανική επανάσταση 2 του Χάουαρντ Αλκ (ΗΠΑ, 1969)

Μετά το επεισοδιακό συνέδριο των Δημοκρατικών στο Σικάγο το 1968, οι Μαύροι Πάνθηρες συμμαχούν με μια ομάδα νεαρών λευκών ριζοσπαστών διεκδικώντας από κοινού ελευθερία και δικαιοσύνη. Το ντοκιμαντέρ καταγράφει το χρονικό του κοινού τους αγώνα.

Ποιητικής φύσης ντοκουμέντο για τη σοβιετική επέμβαση που συνέτριψε την Ανοιξη της Πράγας τον Αύγουστο του 1968, μέσα από εικόνες παράνομα τραβηγμένες που ήρθαν για πρώτη φορά στο φως το 1990, μετά την πρώτη του κομμουνιστικού καθεστώτος.

Ο αδελφός του Βάλτερ Σάλες χρησιμοποιεί σπάνιο αρχειακό υλικό από την εξέγερση στο Παρίσι και από την Ανοιξη της Πράγας παρεμβάλλοντας βιντεοσκοπημένο υλικό που τράβηξε η μητέρα του στην Κίνα το 1966 και μέσα από αυτή την παράλληλη αφήγηση μας δίνει ένα ιδιοφυές δοκίμιο που αναλύει τις αιτίες και την εξέλιξη των εξεγέρσεων, ασκώντας κριτική σε όλες τις πλευρές.

Στις 2 Οκτωβρίου 1968 γράφεται μια μαύρη σελίδα της μεξικανικής ιστορίας. Οι φοιτητές συγκεντρώνονται στην πρωτεύουσα και απαιτούν δημοκρατία. Η κυβέρνηση απαντά με πρωτοφανή σκληρότητα, βασανιστήρια και σφαίρες. Απολογισμός, περίπου 300 νεκροί. Μια σχεδόν άγνωστη εξέγερση, με το νήμα της να φτάνει μέχρι σήμερα, καθώς ένας από τους πρωταγωνιστές των γεγονότων που δεν θέλησε να σιωπήσει βρέθηκε δολοφονημένος λίγο προτού γυριστεί αυτό το ντοκιμαντέρ.

Αποκλειστικά μέσα από αρχειακό υλικό, το ντοκιμαντέρ αποκαλύπτει άγνωστες πτυχές της Ανοιξης της Πράγας και της σοβιετικής επέμβασης στην Τσεχοσλοβακία, παρασκήνια από συνεδριάσεις κομμάτων και μυστικές πολιτικές συμφωνίες, με επίκεντρο την τσεχική φιλελευθεροποίηση του 1968, και την εμβληματική μορφή της, τον πολιτικό Αλεξάντερ Ντούμπτσεκ.

Μια σπαρακτική μικρού μήκους ταινία που μας επιστρέφει στον Ιούνιο του 1968 στο Βελιγράδι και αποκαλύπτει στιγμές από τις φοιτητικές διαδηλώσεις που βρίσκονται στο αποκορύφωμά τους.

Οι κάτοικοι ενός χωριού της Ιαπωνίας ενώνουν τις δυνάμεις τους με εξεγερμένους φοιτητές και αντιστέκονται με πυγμή στην κατασκευή ενός αεροδρομίου στην περιοχή τους. Ο κορυφαίος του ιαπωνικού ντοκιμαντέρ Σινσούκε Ογκάουα αποτυπώνει τη φορτισμένη σύγκρουση.