«Μετά από οκτώ χρόνια κρίσης έρχονται καλές ειδήσεις από την Ελλάδα», αναφέρει εκτενές ρεπορτάζ της συντηρητικής Die Welt από την Αθήνα, σημειώνοντας ότι «η οικονομία αναπτύσσεται και πάλι και οι Έλληνες αξιοποιούν την ευκαιρία».
Σύμφωνα με την εφημερίδα,«(…) μετά από οκτώ χρόνιας συλλογικής κατάθλιψης πληθαίνουν οι ενδείξεις ότι το οικονομικό κλίμα βελτιώνεται, τουλάχιστον εν μέρει. ‘Θα έλεγα ότι υπάρχει μια συγκρατημένη αισιοδοξία’, λέει η Μαρέβα Γκραμπόβσκι, συνιδρύτρια του fashion brand Zeus + Dione και επικεφαλής της ΜΚΟ Endeavor Greece που συμβουλεύει επιχειρηματίες στην Ελλάδα. Κινητικότητα δεν υπάρχει μόνον στον χώρο των start-up, και η τέχνη αρχίζει να συνέρχεται. Σε παραμελημένες συνοικίες ανοίγουν νέες γκαλερί, εστιατόρια και καφέ».
Όπως επισημαίνει η Die Welt, «τους πρώτους μήνες του έτους η ελληνική οικονομία αναπτύχθηκε οριακά ενώ για όλη τη χρονιά συνολικά αναμένεται ένα συν της τάξης του 2%, το οποίο θα συνιστούσε ουσιαστική μεταβολή. Μεταξύ 2008 και 2013 η οικονομία συρρικνωνόταν κάθε χρόνο, κατά διαστήματα έως και κατά 9%, και μετά ακολούθησε η στασιμότητα. Τον Ιούλιο η κυβέρνηση έλαβε το πράσινο φως για την επόμενη δόση των διεθνών πιστωτών. Οι Βρυξέλλες σταμάτησαν τις διαδικασίες κατά της Αθήνας για το υπερβολικό της έλλειμμα ενώ η χώρα κατάφερε να δανειστεί τον Ιούλιο και πάλι από τις αγορές. Στα συμφραζόμενα των δύσκολων ημερών των τελευταίων ετών όμως πρόκειται για μια διστακτική ακόμη μεταβολή. Όταν η οικονομία κατέρρευσε πλήρως μετά την οικονομική κρίση και η Αθήνα κατάφερε να αποτρέψει τη χρεοκοπία μόνον χάρη σε διεθνή δάνεια, αναγκάστηκε να προχωρήσει σε περικοπές. Οι εικόνες άστεγων συνταξιούχων, απεργών του δημοσίου και άνεργων νέων συνεχίζουν να βάζουν την ανεξίτηλη σφραγίδα τους στην εικόνα της ελληνικής κοινωνίας. Το 23% των ανθρώπων δεν έχουν δουλειά. Μπορεί ο Έλληνας πρωθυπουργός και αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξης Τσίπρας να προσπαθούσε κάθε τόσο να ενθαρρύνει τους συμπολίτες του, ωστόσο στο χώρο των start-up δεν είναι ιδιαίτερα ικανοποιημένοι με τις επιδόσεις του. ‘Εάν εξέλθουμε τώρα από την κρίση θα είναι παρά τον Τσίπρα και όχι εξαιτίας του Τσίπρα’, λέει η κ. Γκραμπόβσκι. Αυτό που βελτιώνει το κλίμα, όπως λέει, είναι η προοπτική της κυοφορούμενης κυβερνητικής αλλαγής. Οι εκλογές αναμένεται να γίνουν το 2018 και στις δημοσκοπήσεις ο ΣΥΡΙΖΑ υπολείπεται σημαντικά της συντηρητικής-φιλελεύθερης Νέας Δημοκρατίας. Αυτό οφείλεται και στο ότι οι επιχειρηματίες διαμαρτύρονται για τη γραφειοκρατία, την οικογενειοκρατία και την υψηλή φορολογική επιβάρυνση υπό τον ΣΥΡΙΖΑ».
Ευκαιρίες στο ελληνικό χρηματιστήριο
Σημάδια ανάκαμψης της ελληνικής χρηματιστηριακής αγοράς διακρίνει από την πλευρά της η οικονομική Handelsblatt, σημειώνοντας ότι «εν μέσω της κρίσης χρέους οι ελληνικές μετοχές απώλεσαν σημαντικό μέρος της αξίας τους. Τώρα η χώρα ατενίζει με αισιοδοξία το μέλλον. Οι επενδυτές θα μπορούσαν να ωφεληθούν».
Σύμφωνα με την εφημερίδα, από τον Φεβρουάριο του 2016 όταν βρισκόταν στο απόλυτο ναδίρ με μόλις 442 μονάδες, ο γενικός δείκτης του Χρηματιστηρίου Αθηνών έχει σημειώσει στο μεταξύ ένα συν της τάξης του 90%. «Μια αξιοσημείωτη επίδοση, η οποία οφείλεται κυρίως στις αγορές ξένων επενδυτών. (…) Πολλοί αναλυτές διακρίνουν στην αύξηση των τιμών των μετοχών την αρχή ενός μεγάλου ράλι. Διότι σε αντίθεση με άλλα χρηματιστήρια, στην Αθήνα υπάρχουν ακόμη σημαντικά περιθώρια προς τα πάνω. Με 830 μονάδες ο δείκτης απέχει σημαντικά από το υψηλό που κατέγραφε προ κρίσης με 5.000 μονάδες. (…) Τα μακροοικονομικά δεδομένα είναι πράγματι ευνοϊκά. Ο προϋπολογισμός έχει εξυγιανθεί. Μετά από εννέα χρόνια ύφεσης -που διακόπηκε από μια μικρή φάση ανάκαμψης το 2014- οι ρυθμοί ανάπτυξης το 2017 αναμένεται να αυξηθούν».
Αναφερόμενη στη συνέχεια σε σειρά εισηγμένων στο ΧΑ επιχειρήσεων, οι μετοχές των οποίων έχουν μεγάλη ζήτηση και απόδοση όπως του «φαβορί» ομίλου Μυτιληναίου και της Aegean Airlines, η εφημερίδα καταλήγει: «Ο έλληνας ασθενής έχει ξεπεράσει μεν τα χειρότερα, δεν έχει λάβει όμως ακόμη εξιτήριο. Η χώρα συνεχίζει να εξαρτάται από τα δάνεια των διεθνών πιστωτών. Το Σεπτέμβριο ξεκινά η τρίτη αξιολόγηση του προ διετίας συμπεφωνημένου προγράμματος διάσωσης. Καθησυχαστικό για τους επενδυτές είναι το ότι φαίνεται να έχει εξαλειφθεί (…) ο κίνδυνος του Grexit. Επιπλέον, μετά τις γερμανικές εκλογές ξαναμοιράζεται η τράπουλα για την Ελλάδα. Διότι τότε ο πρωθυπουργός Τσίπρας μπορεί πιθανότατα να υπολογίζει με συγκεκριμένες δεσμεύσεις στο θέμα ελάφρυνσης του χρέους. Διότι το βάρος του 180% του ΑΕΠ θεωρείται μη βιώσιμο. Οι δημόσιοι πιστωτές θα μπορούσαν να απαλλάξουν την Αθήνα από αυτό το βάρος με μεγαλύτερες διάρκειες αποπληρωμής των εγκεκριμένων δανείων, χαμηλά επιτόκια σε βάθος χρόνου και πρόσθετες περιόδους χάριτος. Θα ήταν μια καλή είδηση για τα ελληνικά ομόλογα και τις ελληνικές μετοχές».
Κώστας Συμεωνίδης
