Πώς θα κυκλοφορούν τα οχήματα χωρίς οδηγό

Με μέγιστη ταχύτητα 25 χλμ. την ώρα θα κυκλοφορούν τα αυτοματοποιημένα λεωφορεία χωρίς οδηγό, σύμφωνα με απόφαση του πρώην αναπληρωτή υπουργού Υποδομών κ. Χρήστου Σπίρτζη που δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και θεσπίζει για πρώτη φορά τους όρους και τις προϋποθέσεις για τη θέση σε κυκλοφορία αυτού του πολλά υποσχόμενου μεταφορικού μέσου.

Η έκδοση της απόφασης ανοίγει τον δρόμο για την υλοποίηση του πρωτοποριακού ευρωπαϊκού προγράμματος CityMobil2, το οποίο θα εφαρμοστεί στα Τρίκαλα, την πρώτη από τις πέντε ευρωπαϊκές περιοχές που συμμετέχουν για την πιλοτική λειτουργία αυτοματοποιημένων χωρίς οδηγό. Στη θεσσαλική πόλη προγραμματίζεται να κυκλοφορήσουν έξι ειδικά λεωφορεία, χωρητικότητας 4, 12 ή 15 επιβατών.

Σύμφωνα με την απόφαση, όχημα χωρίς οδηγό νοείται «το μεταφορικό μέσο που κινείται σε συγκεκριμένη διαδρομή ή σε λωρίδες αποκλειστικής κυκλοφορίας και η κίνησή του ρυθμίζεται από τον υπεύθυνο παρακολούθησης κίνησης, ο οποίος δεν βρίσκεται εντός του οχήματος». Το λεωφορείο αστικού τύπου θα επιτρέπεται να κυκλοφορεί επί λεωφορειοδρόμου χωρίς την παρουσία οδηγού επ’ αυτού, «μόνο για ερευνητικούς σκοπούς στο πλαίσιο πιλοτικής εφαρμογής».

Στον δρόμο…

Η κυκλοφορία Λεωφορείου Αστικού Τύπου χωρίς οδηγό επιτρέπεται με απόφαση του οικείου Δημοτικού Συμβουλίου μετά τη σύμφωνη γνώμη της Αστυνομίας «για καθορισμένη χρονική περίοδο και συγκεκριμένη αστική διαδρομή, η οποία καθορίζεται μετά από κυκλοφοριακή μελέτη».

Η κυκλοφορία Λεωφορείου Αστικού Τύπου χωρίς οδηγό και οχημάτων άμεσης ανάγκης και η αποκλειστική λωρίδα κυκλοφορίας του καθορίζονται κατά μήκος της συγκεκριμένης αστικής διαδρομής, με ομόρροπη φορά προς την υπόλοιπη κυκλοφορία της οδού ή στην περίπτωση αποκλειστικής λωρίδας κυκλοφορίας λεωφορείων και με αντίρροπη φορά.

Επίσης, θα υπάρχει κατάλληλη οριζόντια και κατακόρυφη σήμανση με ρητή αναφορά στις ημέρες και ώρες ισχύος των απαγορευτικών ρυθμίσεων, ενώ για τον διαχωρισμό των λωρίδων κυκλοφορίας θα χρησιμοποιούνται εγκεκριμένου τύπου υλικά, σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας (ΚΟΚ).

Στις στάσεις θα τοποθετείται ειδική πληροφοριακή σήμανση με την οποία οι πολίτες θα ενημερώνονται για τη διαδρομή, τη συχνότητα των δρομολογίων, το ωράριο λειτουργίας, τον μέγιστο αριθμό επιβατών, την απουσία οδηγού και τον χειρισμό του οχήματος μέσω κέντρου ελέγχου.

Σε όλο το μήκος της διαδρομής και ειδικότερα στις διασταυρώσεις ο υπεύθυνος για την παρακολούθηση της κίνησης του οχήματος στο κέντρο ελέγχου θα οφείλει να εξασφαλίζει τη συμμόρφωση της κίνησης του οχήματος με την οριζόντια και κατακόρυφη σήμανση και τη σηματοδότηση.

Το ανώτατο επιτρεπόμενο όριο ταχύτητας θα είναι 25 χλμ./ώρα.

Ο «οδηγός»

Ο υπεύθυνος παρακολούθησης θα εποπτεύει συνολικά τη λειτουργία του συστήματος εν κινήσει, θα πρέπει να είναι κάτοχος αντίστοιχης άδειας οδήγησης και πιστοποιητικού επαγγελματικής ικανότητας οδηγού οχημάτων μεταφοράς επιβατών. Επίσης, θα υπόκειται υποχρεωτικά σε εκπαίδευση από το εκπαιδευτικό ίδρυμα που θα έχει την ειδική γνώση για τη λειτουργία του οχήματος και των υποδομών του.

Ο υπεύθυνος θα έχει τις ίδιες υποχρεώσεις που θα είχε εάν ήταν ο οδηγός του οχήματος, κατά τις διατάξεις του ΚΟΚ. Παράλληλα, θα υποχρεούται να εποπτεύει τη συνολική απόδοση του συστήματος και να παρακολουθεί συνεχώς με τη βοήθεια κατάλληλων τεχνικών μέσων την κίνηση και τις στάσεις ενός και μόνο οχήματος.

Επίσης, οφείλει να ακινητοποιεί το όχημα σε περίπτωση βλάβης. Συγκεκριμένα, στην περίπτωση που διακοπεί η εμπρόσθια οπτική επαφή του οχήματος ο χειριστής οφείλει να το ακινητοποιήσει άμεσα. Εάν διακοπεί η πλευρική οπτική επαφή, θα πρέπει να ακινητοποιήσει το όχημα στην πλησιέστερη αφετηρία ή τερματισμό της διαδρομής. Επιπλέον, οφείλει να ακινητοποιεί το όχημα στην περίπτωση υπέρβασης του μέγιστου αριθμού επιβατών του οχήματος, όπως αυτός αναγράφεται στην έγκριση κυκλοφορίας του, αφού προηγουμένως ενημερώσει με ηχητικό μήνυμα τους επιβαίνοντες για την υπέρβαση του μέγιστου αριθμού των επιβατών.

Προτού κυκλοφορήσει το όχημα θα προηγείται δοκιμαστική περίοδος κυκλοφορίας, κατά την οποία θα επιβεβαιώνεται η ασφάλεια του λεωφορείου, των υποδομών και των λοιπών χρηστών του οδικού δικτύου. Τα αποτελέσματα των δοκιμών αξιολογούνται από το εκάστοτε εκπαιδευτικό ίδρυμα, το οποίο οφείλει σε συνεργασία και από κοινού με τον οικείο δήμο να προχωρήσει σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες για την αντιμετώπιση τυχόν δυσλειτουργιών του συστήματος.

Σε σχέση με τις τεχνικές προδιαγραφές, το λεωφορείο θα πρέπει να διαθέτει κατάλληλους μηχανισμούς και συστήματα ώστε να εξασφαλίζεται η συμπεριφορά κίνησης, πέδησης και ακινητοποίησης. Επίσης, θα πρέπει να υπάρχουν κάμερες και σύστημα εκπομπής στο κέντρο ελέγχου, με στόχο οι συσκευές να επιτρέπουν στον χειριστή του «να έχει πεδίο ορατότητας και ελέγχου όμοιο με αυτό που έχει ένας οδηγός». Ο έλεγχος του οχήματος θα πραγματοποιείται από τη Διεύθυνση Μεταφορών και Επικοινωνιών της εκάστοτε Περιφερειακής Ενότητας.