Mεγάλο αναδρομικό αφιέρωμα στον σκηνοθέτη Νίκο Παπατάκη, ο οποίος με την δράση του αποτέλεσε μυθική μορφή της σύγχρονης πολιτιστικής ιστορίας της Γαλλίας, ετοιμάζει η Ταινιοθήκη της Ελλάδας. Το αφιέρωμα, με τον συμπληρωματικό τίτλο «Ο αναρχικός ποιητής», συμπίπτει με τα τέσσερα χρόνια από τον θάνατό του στις 17 Δεκεμβρίου 2010. Θα προβληθούν συνολικά δέκα ταινίες. Έξι του ιδίου του Παπατάκη, δύο στις οποίες έκανε την παραγωγή και δύο ντοκιμαντέρ που γυρίστηκαν για εκείνον.
«Στην σκοτεινή περίοδο της αποστασίας ένας αιώνιος έφηβος δυναμικός και χιουμορίστας προσγειώθηκε στο άνυδρο τοπίο της Αττικής και κατέκτησε όλους όσους γνώριζε στο πέρασμά του. Ο Νίκος Παπατάκης» αναφέρει σε σημείωμά της η κ. Μαρία Κομνηνού της Ταινιοθήκης της Ελλάδος.
Ελληνας της διασποράς, γεννημένος στην Αντίς Αμπέμπα της Αιθιοπίας το 1918, ο Παπατάκης μεγάλωσε τη Βηρυτό απ’ όπου εξορίστηκε στην Γαλλία, όπου και πρωτοστάτησε στους κύκλους των αριστερών διανοούμενων της εποχής. Από το 1947 ως το 1954 είχε την διεύθυνση του θρυλικού Rose Rouge, ενός νυχτερινού κέντρου του Παρισιού όπου πολλοί λογοτέχνες, όπως ο Χακ Πρεβέρ και ο Ζαν Κοκτό παρουσίαζαν τα κείμενά τους. Εκείνη την εποχή ήταν παντρεμένος με την γαλλίδα ηθοποιό Ανούκ Εμέ.
Το 1950 ο Παπατάκης χρηματοδότησε την μικρού μήκους ταινία «En shang d’amour» που γύρισε ο αιρετικός συγγραφέας Ζαν Ζενέ πειραματιζόμενος για πρώτη και τελευταία φορά με την σκηνοθεσία κινηματογραφικής μυθοπλασίας. Το έργο του τελευταίου είχε βαθύτατα επηρεάσει τον Παπατάκη που είχε πει ότι ο Ζενέ υπήρξε για εκείνον το παράδειγμα για το τι μπορεί να κάνει ένας άνθρωπος μέσα στον αποκλεισμό και τη σύγχυση.
«Χάρη σ’ εκείνον, αργότερα, συνειδητοποίησα ότι έπρεπε να αποδεχθεί τον αποκλεισμό και τον μετουσιώσει σε κραυγή κι έτσι σταμάτησα να θέλω να ενσωματωθώ, σαν κατάδικος στην όποια κοινωνία» είχε πει ο Παπατάκης.
Με την ταινία του «Οι άβυσσοι», ελεύθερη διασκευή του εγκλήματος των αδελφών Παπέν που είχε συγκλονίσει την γαλλική κοινή γνώμη, ο Παπατάκης μπήκε το 1962 στην σκηνοθεσία και δεν σταμάτησε να διαβαίνει το δύσβατο, μοναχικό δρόμο του με τρεις ακόμη ταινίες: «Gloria Mundi» (1974), «Η φωτογραφία» (1986), και «Ο ισορροπιστής» (1991) _γνωστή και ως «Οι ισορροπιστές». Το 2004 ο Παπατάκης επεξεργάστηκε εκ νέου την ταινία «Gloria Mundi» η οποία στο αφιέρωμα θα παιχτεί και στις δυο εκδοχές της.
«Τέσσερα χρόνια μετά το θάνατό του σε μια περίοδο οδύνης, κρίσης και περισυλλογής, το καθήκον να ξαναδιαβάσουμε το έργο του αναρχικού ποιητή γίνεται επιτακτικό» καταλήγει η κ. Κομνηνού.
ΤΙ ΘΑ ΔΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΤΑΙΝΙΟΘΗΚΗ
Οι ταινίες του Νίκου Παπατάκη:
-Οι άβυσσοι / Les Abysses (1963, 96΄) Α/Μ
-Οι βοσκοί / Les pâtres du désordre (1967,121΄) Α/Μ
-Η φωτογραφία / La photo (1986, 102΄) Έγχρ.
-Gloria Mundi (1974, 130΄) Έγχρ., 35mm
-Οι ισορροπιστές / Les Equilibristes (1991, 120΄) Έγχρ.
-Gloria Mundi (2005, 92΄) Έγχρ.
Οι ταινίες με τον Νίκο Παπατάκη ως παραγωγό:
-Ένα ερωτικό άσμα / Un chant d’ amour του Jean Genet (1950, 25΄)Α/Μ ως παραγωγός
-Σκιές / Shadows του John Cassavetes (1959, 87΄) Α/Μ ως παραγωγός (η αποκατεστημένη ψηφιακά εκδοχή).
Ντοκιμαντέρ για τον Νίκο Παπατάκη:
-Visages du Cinema (Humiliation et Violence) του Jacques Nahum (1971, 45΄) Παραγωγή: Roger Boussinot, Jacques Nahum, Mars Productions Intl (Παρίσι) | Μετάδοση: ORTF/ Office National de Radiodiffusion et Télévision Française | Εμφανίσεις: Νίκος Παπατάκης, Όλγα Καρλάτου, Edmond Tamiz, Francine Berge, Colette Berge, John Cassavetes.
