Στην ευρεία ιατρική κοινότητα αλλά και στους απλούς ανθρώπους τα Ω-3 λιπαρά οξέα έχουν θέση συμπληρωματικής διατροφής που θα μπορούσε κανείς να προμηθευτεί από κάποιο κατάστημα υγιεινής διατροφής. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια τα επιστημονικά δεδομένα υποδεικνύουν ότι τα Ω-3 κατέχουν πλέον θέση επί ίσοις όροις στις θεραπευτικές επιλογές μας. Ο ανθρώπινος οργανισμός δε μπορεί να συνθέσει μόνος του αυτά τα πολυακόρεστα λιπαρά οξέα, γι’ αυτό θα πρέπει να τα προσλάβει από εξωγενείς πήγες και κυρίως από τα θαλασσινά.
Τα ψάρια προσλαμβάνουν αρχικά Ω-3 από τους χλωροπλάστες των θαλάσσιων φυτών και το φυτοπλαγκτόν της αρχικής τροφικής αλυσίδας. Ο σολομός, το σκουμπρί, το λαυράκι, η ρέγγα, η πέστροφα, ο τόνος, οι γαρίδες, ο βακαλάος κ.ά. είναι θαλασσινά πλούσια σε Ω-3. Με βάση τα επιδημιολογικά δεδομένα, η αυξημένη πρόσληψη Ω-3 συνιστάται, διότι μειώνουν τον κίνδυνο αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων σε γυναίκες, καθώς επίσης τον κίνδυνο για στεφανιαία νόσο και ολική θνητότητα σε διαβητικές γυναίκες.
Επιπρόσθετα επιδημιολογικά δεδομένα σε ηλικιωμένους, έδειξαν ότι η κατανάλωση ψαριών, ψητών ή στο φούρνο, μειώνει τον κίνδυνο για αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, αλλά σε πρόσληψη τηγανητών ψαριών δεν παρατηρείται να υπάρχει κάποιο όφελος. Σε περιπτώσεις αδυναμίας πρόσληψης θαλασσινής προέλευσης Ω-3, η πρόσληψη από φυσικές πηγές όπως είναι τα καρύδια, αποτελεί μια ήπια εναλλακτική πρόταση. Τα Ω-3 αυξάνοντας την δραστηριότητα της λιπάσης μειώνουν τα τριγλυκερίδια του αίματος σε ποσοστό μέχρι και 45%. Επίσης, μειώνουν ελαφρά τα επίπεδα χοληστερόλης με παράλληλη μικρή αύξηση της HDL χοληστερόλης. Έχουν ευεργετική δράση στις επικίνδυνες κοιλιακές ταχυαρρυθμίες μετά από οξύ έμφραγμα μυοκαρδίου καθώς και στην κολπική μαρμαρυγή, ειδικά σε ασθενείς μετά από εγχείρηση αορτοστεφανιαίας παράκαμψης (by pass) ή αντικατάστασης καρδιακών βαλβίδων. Σε πειραματικά μοντέλα τα Ω-3 μειώνουν την έκφραση ενδοθηλιακών μορίων συγκόλλησης και προάγουν μειωμένη χημειοταξία και συσσώρευση λευκοκυττάρων, με αποτέλεσμα την ευεργετική μείωση της θρομβογένεσης.
Συμπερασματικά, τα Ω-3 αποτελούν ένα πολύ σημαντικό όπλο στη θεραπευτική φαρέτρα, το οποίο έχει εντυπωσιακά ευεργετικές δράσεις στο καρδιαγγειακό σύστημα και όχι μόνο. Καλό θα ήταν να ενημερωθεί ο απλός κόσμος για το ευρύ φάσμα των ωφέλιμων δράσεων, διότι δεν είναι ένα συμπλήρωμα υγιεινής διατροφής, αλλά ένα πλήρες θεραπευτικό συνταγογραφούμενο φαρμακευτικό σκεύασμα.
Κωνσταντίνος Τσερώνης
Καθηγητής Φυσικής Αγωγής Σύμβουλος Υγείας-Ευεξίας και Διατροφής Μεταπτυχιακός φοιτητής της Ιατρικής Σχολής Αθηνών στο αντικείμενο: «Θρόμβωση- Αιμορραγία- Ιατρική των Μεταγγίσεων»
