Πέρασε σχεδόν απαρατήρητο από τα ΜΜΕ και τον Τύπο- και όχι μόνο στην Ελλάδα- ότι την περασμένη εβδομάδα οι ηγέτες εκατό και πλέον χωρών έκαναν στη Νέα Υόρκη τον πρώτο απολογισμό της εφαρμογής του 15χρονου Προγράμματος της Χιλιετίας το οποίο είχαν υιοθετήσει πανηγυρικά σε έκτακτη Σύνοδο Κορυφής στον ΟΗΕ το 2000. Τότε είχαν διακηρύξει και υποσχεθεί ότι «δεν θα φείδονταν προσπαθειών προκειμένου να ελευθερώσουν τους συνανθρώπους τους από τις απάνθρωπες συνθήκες της φτώχειας» που μάστιζαν σχεδόν το ένα τέταρτο του πληθυσμού της Γης.

Δεν ικανοποιεί κανέναν ο απολογισμός τους, όσο και αν μερικοί διόγκωσαν τις επιτυχίες των επί μέρους προγραμμάτων και όλοι σχεδόν επέρριψαν την «απομάκρυνση από τους στόχους» στην οικονομική κρίση. Τα 60 δισ. δολάρια που είχαν υποσχεθεί για την πρώτη δεκαετία ήταν μόνο 40 δισ. στην πραγματικότητα. Σε περιοχές της Αφρικής όπως η Κεντρική και Νότια Σαχάρα όπου εκατομμύρια ψυχές ζουν με μόλις ένα δολάριο την ημέρα, το Πρόγραμμα της Χιλιετίας δεν έφθασε ποτέ. Στη ΝΑ Ασία που μαστίζεται από την ελονοσία εξακολουθούν να πεθαίνουν άνθρωποι επειδή δεν τους έδωσε κανείς ένα χάπι ή μια ένεση κινίνου. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν έγινε τίποτε στη δεκαετία του Προγράμματος. Μάλιστα σε ορισμένους τομείς σημειώθηκαν ουσιαστικές βελτιώσεις της κατάστασης. Λ.χ. στην Αφρική το ΑΙDS υποχώρησε από 2,3 εκατ. νέες κατ΄ έτος περιπτώσεις το 2001 σε 1,9 εκατ. περιπτώσεις το 2008. Η διανομή κουνουπιέρας σε 2,6 εκατ. οικογένειες στην Ανατολική Αφρική και στη Νότια Ασία περιόρισε τους θανάτους από ελονοσία σχεδόν στο μισό. Και οι γαστρεντερίτιδες που έστελναν στον τάφο τα τρία στα πέντε παιδιά κάτω των 5 ετών σχεδόν εξαλείφθηκαν, σε σημείο που σήμερα στην Αφρική η «τυπική» οικογένεια έχει τόσα μικρά παιδιά όσοι και οι τοκετοί της μητέρας.

Το «κλειδί» αυτών των επιτυχιών διαπιστώθηκε ότι ήταν ένα. Η ανάπτυξη. Περιοχές της Αφρικής όπου οι λεγόμενες πλούσιες χώρες έκαναν επενδύσεις- με το αζημίωτο, φυσικά- είδαν ραγδαία βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης. Η Μαύρη Ηπειρος λ.χ. είχε μόνιμη καταβύθιση του κατά κεφαλήν εισοδήματος όλη τη δεκαετία 1990-2000. Με τις επενδύσεις στον φυσικό πλούτο των κρατών της αυτό έκανε άλμαέφθασε στο 3,4%. Πρωταγωνίστρια στην ανάπτυξη των αφρικανικών χωρών εμφανίζεται η Κίνα. Οι ανάγκες της σε μεταλλεύματα και πετρέλαιο την αναγκάζουν να ρίχνει εκατομμύρια στην Αφρική για να ανοίξουν δρόμοι, να δημιουργηθεί ενεργειακό δίκτυο, τηλεπικοινωνίες κ.ά. με άμεσο αποτέλεσμα να υποχωρήσει η ανεργία και σε τρεις τουλάχιστον χώρες να ανασταλεί η φυγή στο εξωτερικό. Ταυτόχρονα αρκετές χώρες της Ασίας και της Μέσης Ανατολής «ανακάλυψαν» τα τροπικά αγροτικά προϊόντα, με αποτέλεσμα να εισρεύσουν στην Αφρική 2,6 δισ. δολάρια το 2009.

eust@tovima.gr