Η Μπόκα Ντελ Ρίο είναι μια μικρή πόλη του Μεξικού στην επαρχία Βερακρούς που συνήθως δεν κάνει πρωτοσέλιδα για ευχάριστους λόγους. Χτισμένη επάνω στον Κόλπο του Μεξικού με όνομα πολύ πιο εξωτικό από τα καταλύματα που προσφέρει σε παραθεριστές χωρίς τρομακτικές απαιτήσεις, το τουριστικό θέρετρο έχει αποτελέσει στο κοντινό παρελθόν και σκηνικό για ξεκαθάρισμα λογαριασμών στον ναρκοπόλεμο συμμοριών που μαίνεται στη χώρα. Τα νέα πάντως είναι ευχάριστα. Η Φιλαρμονική Ορχήστρα της πόλης, γνωστή χάρη στη βιρτουοζιτέ των μουσικών της αλλά και ελέω του πλούσιου φιλανθρωπικού προγράμματός της, απέκτησε το μόνιμο σπίτι της. Δεν είναι βέβαια ένα απλό «σπίτι» αλλά ούτε μια αυτόνομη κτιριακή μονάδα που στεγάζει μόνο μουσικές εκδηλώσεις. Από όταν ιδρύθηκε το 2014 η Φιλαρμονική Ορχήστρα αποτελεί το επίκεντρο της πολιτιστικής ζωής αυτής της μικρής πόλης, οπότε η δημιουργία ενός εντυπωσιακού κελύφους θεωρείται το κατάλληλο βήμα για την αναβάθμιση της ευρύτερης παράκτιας περιοχής.

Χτισμένο στην περιοχή όπου η εκβολή του ποταμού Χαμάπα συναντά τον Κόλπο του Μεξικού, εκεί δηλαδή όπου ανοίγει το «στόμα» του για να ξεχυθεί στη θάλασσα (εξ ου και το όνομα Boca del Rio, «το στόμα του ποταμού» δηλαδή), το κτίριο προβάλλει με τους μεγάλους γλυπτικούς όγκους του στο παραλιακό μέτωπο και μοιάζει με οχυρό καταφύγιο που κρατάει επτασφράγιστα τα μυστικά του. Φαντάζει επίσης σαν βουνό από τσιμέντο, αλλά στην ουσία έχει σχεδιαστεί για να παραπέμπει στις πέτρες που έχουν χρησιμοποιηθεί ως θεμέλιοι λίθοι στον γειτονικό κυματοθραύστη που στέκεται ανάμεσα στην εκβολή του ποταμού και τον Κόλπο του Μεξικού.

Οπως έχει ειπωθεί, το «Foro Boca», όπως είναι η ονομασία του επιβλητικού μεγάρου μουσικής, θυμίζει πολιτιστικά κέντρα που ακολουθούν την παράδοση του μπρουταλισμού, όπως μπορεί κανείς να διαπιστώσει αν φέρει στο μυαλό του τα κτίρια στο Southbank του Λονδίνου (Εθνικό Θέατρο, Hayward Gallery, Queen Elizabeth Hall). Ο σχεδιασμός έγινε από τους Rojkind Arquitectos, ένα γραφείο που ιδρύθηκε το 2001 από τον Μισέλ Ρόχκιντ και θεωρείται πλέον ένα από τα μεγαλύτερα του Μεξικού έχοντας να επιδείξει έργα όπως το Εργοστάσιο της σοκολατοποιίας Nestlé στην Πόλη του Μεξικού ή η ανακαίνιση του κτιρίου που στεγάζει το Εθνικό Αρχείο Κινηματογράφου και το Ινστιτούτο Κινηματογράφου της χώρας της Κεντρικής Αμερικής.

Εν προκειμένω, στις εξωτερικές όψεις κυριαρχεί το ανεπίχριστο σκυρόδεμα με ξυλότυπο τοποθετημένο υπό γωνία ώστε να δημιουργείται ένα διαγώνιο επαναληπτικό μοτίβο. Η γωνία κλίσης του ξυλότυπου διαφέρει σε κάθε επιφάνεια, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται διαφορετικές τονικότητες και σκιές. Ενας από τους γλυπτικούς όγκους είναι υπερυψωμένος – υπό συγκεκριμένες γωνίες μοιάζει μάλιστα να ίπταται – και δημιουργεί μια στεγασμένη είσοδο που οδηγεί σε ένα σκοτεινό εσωτερικό, σχεδιασμένο ώστε να προϊδεάζει για μυστικιστικού τύπου εμπειρίες. Εντός του κτιρίου η ψυχρότητα του τσιμέντου «σπάει» από το ξύλο που έχει χρησιμοποιηθεί στις εκτεταμένες επιφάνειες από κάγκελα, ενώ στην καρδιά του «Foro Boca» βρίσκεται ένα αίθριο τριών ορόφων που παρέχει το απαραίτητο φυσικό φως. Τα παράθυρα είναι πολύ προσεκτικά «κρυμμένα» ώστε να διασφαλίζουν την αίσθηση της «θεϊκής εμπειρίας» που βιώνει κανείς μέσα στο κτίριο. Οσο για την κύρια αίθουσα συναυλιών, έχει χωρητικότητα 966 θέσεων, βρίσκεται στο κέντρο του κτιρίου και έχει σχεδιαστεί έτσι ώστε να έχει τη δυνατότητα να φιλοξενεί συναυλίες κλασικής, παραδοσιακής και σύγχρονης μουσικής, ενώ εύκολα μπορεί να μετατραπεί και σε θεατρική σκηνή ή αίθουσα χορού.

Μια σειρά από μικρούς γλυπτικούς όγκους στο πίσω μέρος του κτιρίου φιλοξενεί όλη την παρασκηνιακή δράση της Φιλαρμονικής. Αίθουσες μουσικής προθέρμανσης, green rooms, στούντιο ηχογράφησης, μουσική βιβλιοθήκη, όλοι τους χώροι πλαισιωμένοι από εντυπωσιακούς και ηχομονωμένους τοίχους στους οποίους υπάρχουν μικρά ανοίγματα για φυσικό φως. Το «Foro Boca» τις εντυπώσεις τις έχει κερδίσει. Μένει μόνο να αποδειχθεί αν θα λειτουργήσει «ως ένας αστικός πυροκροτητής ικανός να προκαλέσει την άνθηση του μοντερνισμού στην περιοχή», όπως δήλωνε και όπως θα ήθελε ο αρχιτέκτονας. Και ποιος μπορεί να τον αδικήσει;