«Ce n’est pas demain la veille» ή, σε ελεύθερη μετάφραση, «Ζήσε, Μάη μου, να φας τριφύλλι» δήλωνε πριν από δέκα ημέρες στους δημοσιογράφους o υφυπουργός Ευρώπης Γκίντερ Κριχμπάουμ, συντονιστής της γερμανικής κυβέρνησης για τη γερμανογαλλική συνεργασία. Προσπαθούσε να διασκεδάσει το βαρύ κλίμα στο Συμβούλιο Υπουργών των δύο χωρών στην ηλιόλουστη πόλη Τουλόν για το επερχόμενο τέλος του Φρανσουά Μπαϊρού.

Βερολίνο, Ανταπόκριση

H ψήφος δυσπιστίας δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία για το Βερολίνο. Η ημερομηνία είχε ανακοινωθεί και ήταν γνωστό πόσο αντιδημοφιλή ήταν τα μέτρα λιτότητας. Εκτός αυτού, από καιρό επικρατεί η πεποίθηση στους γερμανικούς κυβερνητικούς κύκλους ότι ο Εμανουέλ Μακρόν έκανε χαρακίρι με την προκήρυξη πρόωρων βουλευτικών εκλογών το περασμένο καλοκαίρι, ρίχνοντας τη χώρα του στην ακυβερνησία.

Αδιανόητη η παραίτηση Μακρόν

Γερμανοί πολιτικοί αναλυτές ασπάζονται την άποψη του Σερζ Ζιλί, κύριου σχολιαστή της «Libération», ότι πατήρ της πολιτικής, οικονομικής και δημοσιονομικής κρίσης είναι ο ίδιος ο πρόεδρος Μακρόν γιατί διέπραξε πολλά λάθη από την επανεκλογή του, με κορωνίδα την ακατανόητη διάλυση της Βουλής μετά τις ευρωεκλογές του 2024. Παρότι το 60% των Γάλλων ζητεί τώρα την παραίτηση του προέδρου πριν από την ολοκλήρωση της θητείας του το 2027, κάτι τέτοιο για την κυβέρνηση του Φρίντριχ Μερτς είναι αδιανόητο, ιδιαίτερα τώρα που υπάρχει και πάλι χημεία με τον γάλλο πρόεδρο.

«Τίποτα δεν γίνεται στην Ευρώπη εάν Γερμανία και Γαλλία δεν ομονοούν» δήλωσε ο Αρμιν Λάσετ, πρόεδρος της κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων σε γερμανικό ραδιόφωνο, υπενθυμίζοντας τη σημασία του γερμανογαλλικού άξονα ως ατμομηχανής της ΕΕ και των σταθερών κυβερνήσεων στις δύο χώρες σε αυτή την εξαιρετικά δύσκολη διεθνή συγκυρία.

Ομως ο γάλλος «βασιλιάς» είναι σχεδόν γυμνός, και όσο σέρνεται η Γαλλία μέσα από αδιέξοδα τόσο περισσότερο ενισχύεται η Ακροδεξιά. Σε ανάλυσή του το Ιδρυμα Κόνραντ Αντενάουερ, που πρόσκειται στο Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα, με τον χαρακτηριστικό τίτλο «Πώς θα λειτουργήσει ο γερμανο-γαλλικός κινητήρας χωρίς γαλλική βενζίνη», δεν αποκλείει να εξαναγκαστεί ο Μακρόν σε παραίτηση.

«Οι προβλέψεις δείχνουν ότι το αργότερο με τις γαλλικές προεδρικές εκλογές του 2027 – ίσως όμως και νωρίτερα – θα κλείσει το πολιτικό παράθυρο ευκαιρίας για ουσιαστικές γερμανο-γαλλικές πρωτοβουλίες σε διμερές, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο». Κανείς δεν μπορεί να φανταστεί πώς η γερμανική κυβέρνηση συνασπισμού υπό τον Μερτς θα μπορούσε να συνεργαστεί με πρόεδρο από την ακροδεξιά Εθνική Συσπείρωση.

Επιστροφή της ευρωκρίσης;

Εκείνο πάντως που φοβάται περισσότερο η Γερμανία είναι η επιστροφή της ευρωκρίσης. «Η Γαλλία δεν είναι απαραίτητα Ελλάδα, θα γίνει ό,τι είναι δυνατόν για να μην πληγεί η ευρωζώνη, αλλά στην πραγματικότητα ο κίνδυνος υπάρχει» προειδοποίησε ο Λάσετ. «Οι οικονομίες είναι τόσο στενά συνδεδεμένες μεταξύ τους, που μια κρίση στη Γαλλία μπορεί να αποδειχθεί παγίδα για τη σταθερότητα του ευρώ». Ο Λάσετ δεν είναι ο μόνος που φοβάται. O γερμανός πρώην επίτροπος Γκίντερ Ετινγκερ, που βίωσε τότε την ελληνική ευρωκρίση, θεωρεί ότι εάν η Γαλλία δεν προχωρήσει σε σοβαρές διαρθρωτικές κινήσεις στη δημοσιονομική πολιτική υπάρχει κίνδυνος να ξεσπάσει νέα ευρωκρίση. «Η Νομισματική Ενωση μπορεί να καταρρεύσει, η Γαλλία είναι πολύ μεγάλη για να διασωθεί» δήλωσε σε γερμανική εφημερίδα.

Η γερμανική κυβέρνηση κάνει προς το παρόν ασκήσεις ψυχραιμίας. Το υπουργείο Οικονομικών του Σοσιαλδημοκράτη Λαρς Κλινγκμπάιλ παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις αλλά αποφεύγει να πάρει θέση, φοβούμενο μήπως ενισχύσει τυχόν ανησυχίες των επενδυτών και αυξηθούν τα ασφάλιστρα κινδύνου για τα γαλλικά ομόλογα, με αποτέλεσμα τη δυσκολότερη αναχρηματοδότηση του γαλλικού χρέους.

Και επειδή δεν αναμένονται θαύματα ούτε από τον νέο γάλλο πρωθυπουργό Σεμπαστιέν Λεκορνί, τον πέμπτο σε τρία χρόνια, η συγκρατημένη απαισιοδοξία του Κριχμπάουμ ηχεί ως ευσεβής πόθος. Γιατί η παρατεταμένη κρίση στη Γαλλία προκαλεί ανησυχία και για έναν άλλο λόγο: εάν η Γερμανία δεν βρει τη δύναμη να προχωρήσει σε επώδυνες μεταρρυθμίσεις και δεν επιστρέψει στον δρόμο της δημοσιονομικής αρετής, ίσως ακολουθήσει τη Γαλλία. Και τότε «έσται η εσχάτη πλάνη χείρων της πρώτης»…