Το απόγευμα της Πέμπτης 30/1/2025, λιγότερο από 48 ώρες πριν από την προγραμματισμένη ανακοίνωση επιβολής δασμών στον Καναδά και στο Μεξικό από τον πρόεδρο Τραμπ, η προσωπάρχης του Λευκού Οίκου Σούζι Γουάιλς συνομίλησε τηλεφωνικά με εκπροσώπους της αυτοκινητοβιομηχανίας που ήταν εξαιρετικά ανήσυχοι.

Η κυβέρνηση, όπως ενημερώθηκαν οι εταιρείες, εξέταζε το ενδεχόμενο μιας εξαίρεσης για τα αυτοκίνητα που συμμορφώνονται με τη βορειοαμερικανική συμφωνία ελεύθερου εμπορίου του Τραμπ – βασικό αίτημα των εγχώριων αυτοκινητοβιομηχανιών – όπως ανέφεραν καλά πληροφορημένες πηγές. Μετά τις τηλεφωνικές συνομιλίες, οι αυτοκινητοβιομηχανίες αισθάνθηκαν καλύτερα ως προς την πιθανότητα να αποφύγουν τους δασμούς, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές.

Χωρίς εξαιρέσεις

Λιγότερο από μια ώρα αργότερα στο Οβάλ Γραφείο ο Τραμπ εμφανίστηκε να υπονομεύει τις προσπάθειες των συνεργατών του να περιορίσουν την απειλή του για καθολική επιβολή δασμών, δηλώνοντας ότι οι άλλες χώρες δεν μπορούσαν να κάνουν τίποτα για να σταματήσουν τους δασμούς – χωρίς να αναφέρει κάτι για εξαίρεση της αυτοκινητοβιομηχανίας. Το Σάββατο 1/2/2025 ανακοίνωσε ότι θα επιβάλει δασμούς 25% στις συγκεκριμένες χώρες – χωρίς εξαιρέσεις, πλην του καναδικού πετρελαίου, για το οποίο εξήγγειλε δασμούς ύψους 10%. Ο Τραμπ εξήγγειλε επίσης πρόσθετους δασμούς 10% στην Κίνα.

Επειτα, τη Δευτέρα 3/2/2025, ο Λευκός Οίκος χτύπησε και πάλι. Ο Τραμπ συμφώνησε να παγώσει την επιβολή δασμών στο Μεξικό για έναν μήνα ύστερα από τηλεφωνική συνομιλία με την πρόεδρο του Μεξικού Κλαούντια Σεϊνμπάουμ, κατά την οποία η μεξικανή πρόεδρος δεσμεύτηκε ότι θα διαθέσει δυνάμεις της εθνοφρουράς με σκοπό την ανάσχεση των μεταναστευτικών ροών προς τις ΗΠΑ – δίνοντας περισσότερα σε σύγκριση με τις προτάσεις που είχαν κάνει οι μεξικανοί διπλωμάτες την προηγούμενη εβδομάδα.

Θα παγώσουν

Ο καναδός πρωθυπουργός Τζάστιν Τριντό, αργότερα τη Δευτέρα 3/2/2025, δήλωσε ότι αναβάλλεται και για τη χώρα του η επιβολή δασμών από τον Τραμπ. «Ο Καναδάς εφαρμόζει το συνοριακό μας πρόγραμμα ύψους 1,3 δισεκατομμυρίων [καναδικών] δολαρίων – ενίσχυση των συνόρων με νέα ελικόπτερα, τεχνολογία και προσωπικό, καλύτερο συντονισμό με τους αμερικανούς εταίρους μας και αύξηση των πόρων για την ανακοπή της διακίνησης της φαιντανύλης» δήλωσε στο X μετά από τηλεφωνική επικοινωνία που είχε τη Δευτέρα 3/2/2025 με τον Τραμπ. «Οι προτεινόμενοι δασμοί θα παγώσουν για τουλάχιστον 30 ημέρες, ενώ θα συνεργαζόμαστε».

Οι δασμοί του Τραμπ στα κινεζικά προϊόντα ήταν πάντως προγραμματισμένο να τεθούν σε ισχύ την Τρίτη 4/2/2025.

Ακόμα και για κάποιον τόσο απρόβλεπτο όσο ο Τραμπ, τα δασμολογικά μέτρα που ανακοίνωσε από το Σάββατο 1/2/2025 ως τη Δευτέρα 3/2/2025 έχουν προκαλέσει ζαλάδα στις αγορές και στις αίθουσες συνεδριάσεων σε ολόκληρο τον κόσμο.

Οι κινήσεις του έκαναν σαφές στους ηγέτες των επιχειρήσεων και στους ξένους αξιωματούχους ότι είναι διατεθειμένος να απειλήσει με μεγάλες οικονομικές ανατροπές – μεταξύ των οποίων και αυξήσεις στις τιμές που θα πλήξουν ανθρώπους που τον ψήφισαν, εν μέρει για να μειώσει τον πληθωρισμό – προκειμένου να δείξει την αποφασιστικότητά του αναφορικά με τις κατ’ αυτόν αθέμιτες εμπορικές πρακτικές και άλλα ζητήματα, όπως η διακίνηση φαιντανύλης και η λαθρομετανάστευση, ζητήματα που προβάλλει ως κίνητρα για αυτόν τον γύρο επιβολής δασμών.

Τη Δευτέρα 3/2/2025, οι συνεργάτες του Τραμπ προσπάθησαν να υποβαθμίσουν την επιθετικότητα των ενεργειών του στον τομέα του εμπορίου, με τον διευθυντή του Εθνικού Οικονομικού Συμβουλίου Κέβιν Χάσετ να δηλώνει στο CNBC ότι πρόκειται για «πόλεμο κατά των ναρκωτικών» και όχι για «εμπορικό πόλεμο» και ότι τα ΜΜΕ και η καναδική κυβέρνηση ερμήνευαν λανθασμένα τις εξαγγελίες για τους δασμούς.

Προστατευτισμός

Η τολμηρή κίνηση που έκανε το Σάββατο 1/2/2025 – προσπερνώντας τους προβληματισμούς συνεργατών του όπως ο Στίβεν Μίλερ και ο υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ, οι οποίοι, σύμφωνα με πρόσωπα που γνωρίζουν το θέμα, πίεζαν για πιο περιορισμένα μέτρα – δείχνει έναν πρόεδρο αποφασισμένο να εφαρμόσει μια απροκάλυπτη προστατευτική οικονομική ατζέντα.

Ο Μίλερ εξέφρασε την ανησυχία ότι η υπερβολική επιθετικότητα απέναντι στο Μεξικό θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο την τρέχουσα συνεργασία της χώρας για την ανάσχεση των μεταναστευτικών ροών προς τις ΗΠΑ, όπως ανέφεραν κάποιοι. Και ο Μπέσεντ είχε πιέσει ώστε οι δασμοί να εκκινήσουν από χαμηλότερο ύψος και να αυξηθούν σταδιακά, σύμφωνα με άλλες πηγές.

Η 51η Πολιτεία

Ο Τραμπ, έχοντας στο πλάι του τον Μπέσεντ και τον υποψήφιο υπουργό Εμπορίου Χάουαρντ Λάτνικ, επανέλαβε στο Οβάλ Γραφείο τη Δευτέρα 3/2/20025 ότι θέλει να δει τον Καναδά να γίνεται η 51η Πολιτεία (των ΗΠΑ), αντί για ανεξάρτητο κράτος, και ότι θα προτιμούσε να βλέπει να κατασκευάζονται αυτοκίνητα στο Ντιτρόιτ ή στη Νότια Καρολίνα παρά βόρεια των συνόρων.

Ενώ εξελίσσονταν οι συζητήσεις την Πέμπτη 30/1/2025, οι λομπίστες του κλάδου της αυτοκινητοβιομηχανίας που εκπροσωπούν προμηθευτές και κατασκευαστές είχαν συγκεντρωθεί ένα μίλι μακριά από τον Λευκό Οίκο, στο συνεδριακό κέντρο της Ουάσιγκτον, αγωνιώντας για τη διαφαινόμενη απειλή της επιβολής πρόσθετων δασμών.

«Και μόνο η απειλή των δασμών μπορεί να αποβεί καταστροφική» δήλωσε ο Bill Long, διευθύνων σύμβουλος της MEMA, της ένωσης προμηθευτών οχημάτων.

Οι συνεργάτες του Τραμπ διερεύνησαν κατ’ ιδίαν διάφορες πιθανές διεξόδους από τη δέσμευση του προέδρου για καθολικούς δασμούς στους τρεις μεγαλύτερους εμπορικούς εταίρους της Αμερικής – όπως τον περιορισμό μόνο σε συγκεκριμένους κλάδους, το ενδεχόμενο να δοθεί μια περίοδος χάριτος ή την εξαίρεση σημαντικών κλάδων, όπως η αυτοκινητοβιομηχανία.

Ομως ο Τραμπ τελικά επέλεξε τη μαξιμαλιστική προσέγγιση στο θέμα των δασμών – τουλάχιστον αρχικά. Η αυτοκινητοβιομηχανία ήταν ένας μόνο από τους κλάδους που επιδίωξαν να εξασφαλίσουν εξαιρέσεις από τους δασμούς την περασμένη εβδομάδα.

Οι αμερικανικές εταιρείες και συνδικάτα του τομέα της ενέργειας πίεσαν επίσης για την εξαίρεση των καναδικών ενεργειακών προϊόντων. Ο ενεργειακός τομέας δεν κατάφερε τελικώς να πετύχει κάποια εξαίρεση, αλλά επιβαρύνθηκε με χαμηλότερους δασμούς σε σχέση με τις υπόλοιπες εισαγωγές από τον Καναδά και το Μεξικό.

Καταγγελίες

Παρ’ όλα αυτά, το συνδικάτο των εργαζομένων στη χαλυβουργία «United Steelworkers», κατήγγειλε τα δασμολογικά μέτρα, λέγοντας ότι «το να εξαπολύουμε επιθέσεις κατά βασικών συμμάχων μας, όπως ο Καναδάς, δεν θα μας πάει μπροστά».

Ανώτεροι καναδοί διαπραγματευτές δήλωσαν ότι δυσκολεύονταν να κατανοήσουν τι ακριβώς ήθελε ο Τραμπ.

Οι καναδοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι είχαν περάσει ήδη εβδομάδες παρουσιάζοντας το σχέδιο ενίσχυσης των συνόρων με καινούργια ελικόπτερα και άλλα τεχνολογικά μέσα στον τσάρο των συνόρων Τομ Χόμαν και άλλους αξιωματούχους του Τραμπ. Οι καναδοί υπουργοί είχαν στείλει στον Χόμαν ακόμη και βίντεο με τα ελικόπτερα και βίντεο παρακολούθησης των συνόρων για να αποδείξουν ότι τα σύνορα είναι καλά φυλασσόμενα, αλλά ο Χόμαν ανέφερε στο Fox News την Κυριακή 2/2/2025 ότι δεν είχε ενημερώσει ακόμα τον Τραμπ για τα καναδικά σχέδια και ότι σκόπευε να το κάνει αργότερα μέσα στην εβδομάδα.

Απογοήτευση

«Εχουμε μιλήσει με πολλούς, πολλούς ανθρώπους που βρίσκονται ήδη στην κυβέρνηση ή πρόκειται να αναλάβουν σύντομα καθήκοντα, αλλά ο καθένας μάς δίνει μια διαφορετική εκδοχή» σχολίασε ο Ντέιβιντ ΜακΝότον, πρώην πρέσβης του Καναδά στις ΗΠΑ, ο οποίος είχε εκπροσωπήσει τον Καναδά στις διαπραγματεύσεις για τη σύναψη της «Συμφωνίας ΗΠΑ-Μεξικού-Καναδά» και τώρα έχει κύριο συμβουλευτικό ρόλο στις τρέχουσες διαπραγματεύσεις. «Είναι απογοητευτικό».

Η Σεϊνμπάουμ δήλωσε τη Δευτέρα 3/2/2025 ότι κατά τη διάρκεια της τηλεφωνικής επικοινωνίας της με τον Τραμπ εκείνος αναφέρθηκε στην πάγια ανησυχία του για το εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ με το Μεξικό. «Του απάντησα ότι στην πραγματικότητα δεν πρόκειται για έλλειμμα» είπε, επισημαίνοντας ότι η συμφωνία ΗΠΑ-Μεξικού-Καναδά, που υπέγραψε ο ίδιος ο Τραμπ το 2018, αποδεικνύεται όλο και πιο αποτελεσματική ως μέσο αντιμετώπισης του ανταγωνισμού με την Κίνα και άλλα εμπορικά μπλοκ.

Δεν μπλόφαρε

Η Σεϊνμπάουμ και οι κορυφαίοι σύμβουλοί της πίστευαν ότι ο Τραμπ δεν μπλόφαρε για την επιβολή δασμών στο Μεξικό. Και ήταν έτοιμη να ανακοινώσει τη Δευτέρα 3/2/2025 ότι θα ενεργοποιούσε το σχέδιο για επιβολή δασμών στις αμερικανικές εξαγωγές από τα προπύργια των Ρεπουμπλικανών, σύμφωνα με ενημερωμένες πηγές.

Αντ’ αυτού, κατά τη διάρκεια της επικοινωνίας με τον Τραμπ, η Σεϊνμπάουμ δήλωσε ότι η ίδια και ο Τραμπ συμφώνησαν να συστήσουν μια διμερή ομάδα εργασίας με σκοπό την εκπόνηση ενός σχεδίου δράσης για την αντιμετώπιση ζητημάτων ασφάλειας, μετανάστευσης και εμπορίου.

Οι κλυδωνισμοί που προκάλεσαν οι απειλές του Τραμπ για την επιβολή δασμών μεταφέρθηκαν τη Δευτέρα 3/2/2025 στις παρουσιάσεις των οικονομικών αποτελεσμάτων των εταιρειών, καθώς αναλυτές και στελέχη προσπαθούσαν να ερμηνεύσουν τις νέες εξελίξεις.

Ρευστή κατάσταση

Ενας αναλυτής, συνομιλώντας με επενδυτές για τα τελευταία αποτελέσματα της εταιρείας Johnson Outdoors, που κατασκευάζει καγιάκ και είδη κάμπινγκ, μετέφερε την τελευταία ανατροπή στους υπεύθυνους της εταιρίας.

«Είχαμε κάποιες νέες εξελίξεις, μάλιστα, μόλις λίγο πριν από τις 11 π.μ.» είπε ο Anthony Lebiedzinski, αναλυτής της Sidoti. «Φαίνεται ότι οι δασμοί  αναστέλλονται για έναν μήνα για το Μεξικό. Μόλις ανακοινώθηκε, πριν από μισή ώρα περίπου».

Ο οικονομικός διευθυντής της Johnson Outdoors, David W. Johnson απάντησε ότι η κατάσταση είναι, κατά τη γνώμη του, ρευστή. «Τα πράγματα αλλάζουν πολύ γρήγορα» δήλωσε ο Johnson. «Εχουμε περισσότερα να περιμένουμε καθώς θα μαθαίνουμε περισσότερα και καθώς θα βλέπουμε πού θα καταλήξει όλο αυτό».

Ενώ η Johnson Outdoors κατασκευάζει μεγάλο μέρος των προϊόντων της σε εργοστάσια στις ΗΠΑ, εισάγει εξαρτήματα από το εξωτερικό και συνεργάζεται με την Κίνα, το Μεξικό και τον Καναδά. «Μείνετε ήσυχοι» δήλωσε ο Johnson. «Καταστρώνουμε τη στρατηγική μας για άμβλυνση των επιπτώσεων».