Πολλοί από εμάς ανησυχούμε ότι δεν αφιερώνουμε αρκετό χρόνο για να διατηρήσουμε τις στενές φιλίες μας. Αλλά πόσος χρόνος είναι αρκετός;

Καθώς προχωράμε στην ενήλικη ζωή μας, πολλοί από τους φίλους μας χάνονται. Είναι κατανοητό: Η οικογένεια και οι δουλειές γίνονται πιο απαιτητικές και ο ελεύθερος χρόνος πιο περιορισμένος. Μπορεί να θέλουμε να συναντήσουμε έναν στενό φίλο για καφέ ή φαγητό, αλλά το ημερολόγιό μας είναι γεμάτο με δουλειές, ραντεβού που πρέπει να γίνουν, συναντήσεις ή δραστηριότητες των παιδιών.

Περίπου το 88% των ενηλίκων στις ΗΠΑ δήλωσε ότι κάποια στιγμή έχασε την επαφή με έναν στενό φίλο και το 71% ότι θα ήθελε να αναθερμάνει τη σχέση, σύμφωνα με μια έρευνα του 2020 που διεξήγαγε η Snap, η μητρική εταιρεία της πλατφόρμας κοινωνικής δικτύωσης Snapchat. Σύμφωνα με μια έρευνα που πραγματοποίησε το 2021 το Survey Center on American Life, τέσσερις στους 10 Αμερικανούς δήλωσαν ότι δεν έχουν κανέναν καλύτερο φίλο, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 25% το 1990, και ότι περνούν διπλάσιο τμήμα του ελεύθερου χρόνου τους μόνοι τους.

Μπορεί να είναι πρακτικά δύσκολο να διατηρήσουμε τις φιλίες μας, αλλά μας κάνει καλό σωματικά, ψυχικά και συναισθηματικά. Οι καλοί μας φίλοι μάς βοηθούν να ξεπερνάμε τις δυσκολίες και χωρίς αυτούς κινδυνεύουμε να βρεθούμε μόνοι και απομονωμένοι.

Οι έρευνες πάνω στην επιστήμη της φιλίας δίνουν κάποιες ιδέες που μπορούν να σας βοηθήσουν να διατηρήσετε τις φιλίες σας. Μερικά από τα διδάγματά τους: Να είστε ρεαλιστές ως προς το πόσες καλές φιλίες μπορείτε λογικά να διατηρήσετε. Οι προσωπικές συζητήσεις χτίζουν την οικειότητα πιο γρήγορα από την ευκαιριακή κουβεντούλα. Και η καθιέρωση μιας ρουτίνας, όπως τα εβδομαδιαία τηλεφωνήματα, ή ο προγραμματισμός μιας εκδρομής με τους φίλους ένα Σαββατοκύριακο τον χρόνο, βοηθά στη διατήρηση ισχυρών δεσμών.

Η επιστήμη της φιλίας

Δυστυχώς, δεν υπάρχει μαγική συνταγή για το πόσο χρόνο χρειάζεται να αφιερώσετε στους φίλους σας για να τους κρατήσετε. Κάθε φιλία και φίλος είναι μοναδικός και ευδοκιμεί ή ξεθωριάζει ανάλογα με τον τρόπο που αλληλεπιδρούμε.

Οι περισσότεροι άνθρωποι μπορούν να διατηρήσουν κατά κανόνα τρεις έως πέντε στενές φιλίες, λέει η Μπέβερλι Φερ, κοινωνική ψυχολόγος που ειδικεύεται στη μελέτη των στενών σχέσεων στο Πανεπιστήμιο του Γουίνιπεγκ. Πέρα από αυτό, «απλά δεν υπάρχει αρκετός χρόνος και ενέργεια για όλους».

Για να δημιουργηθεί αρχικά μια φιλία χρειάζεται ένας συγκεκριμένος αριθμός ωρών κοινής συνύπαρξης, σύμφωνα με τις έρευνες.

Χρειαζόμαστε 40 με 60 ώρες μαζί προκειμένου μια γνωριμία να εξελιχθεί σε απλή φιλία, σύμφωνα με μια μελέτη του Jeffrey Hall, καθηγητή Σπουδών Επικοινωνίας στο Πανεπιστήμιο του Κάνσας, ο οποίος πραγματοποίησε έρευνα σε ενηλίκους που μετακόμισαν σε νέο τόπο κατοικίας, καθώς και σε πρωτοετείς φοιτητές κατά τους δύο πρώτους μήνες της φοίτησής τους.

Για να περάσετε από την απλή στη στενή φιλία, θα πρέπει να περάσετε επιπλέον 140 έως 160 ώρες μαζί, δηλαδή συνολικά περίπου 200 ώρες, όπως διαπίστωσε η μελέτη.

Ωστόσο, οι βαθύτερες αλληλεπιδράσεις μπορούν να συντομεύσουν αυτό το χρονοδιάγραμμα. Μπορείτε να δημιουργήσετε έναν στενό δεσμό σε λιγότερο από 200 ώρες, λέει ο Hall, αν κάνετε ουσιαστικές συζητήσεις και δεν φοβάστε να ανοιχτείτε.

Αντίθετα, το να περάσετε 200 ώρες μαζί με κάποιον δεν σημαίνει απαραίτητα ότι θα γίνει στενός σας φίλος. Πρέπει να θέλει να γίνει φίλος σας. Στον χώρο εργασίας μπορεί κάποιοι να περάσουν 300 ώρες μαζί και να μη γίνουν ποτέ στενοί φίλοι.

Ο κοινός σας χρόνος

Για τη διατήρηση των φιλικών μας σχέσεων, δεν έχει σημασία μόνο πόσες ώρες περνάμε μαζί αλλά και το τι κάνουμε όταν είμαστε μαζί, εξηγεί ο Hall βασιζόμενος σε έρευνες.

Η ενασχόληση με παθητικές δραστηριότητες παρέα με φίλους – όπως η παρακολούθηση μιας σειράς στο Netflix – είναι διασκεδαστική και ευχάριστη, αλλά δεν συμβάλλει τόσο στη διατήρηση των φιλικών σχέσεων όσο οι βαθιές συζητήσεις, το μοίρασμα συναισθημάτων και το να είσαι καλός ακροατής, όπως διαπίστωσε.

Σε μια άλλη μελέτη, ο Hall συγκέντρωσε ημερολόγια 127 ατόμων για μια περίοδο επτά ημερών και διαπίστωσε ότι η τακτική επικοινωνία με τους ανθρώπους που επιλέγουμε να συνδεθούμε, μέσω τηλεφωνημάτων και μηνυμάτων ή διά ζώσης, βοήθησε στη διατήρηση των σχέσεων και οδήγησε σε υψηλότερο βαθμό θετικών συναισθημάτων, όπως η ευτυχία.

Ο Arthur Aron, ερευνητής καθηγητής στο Τμήμα Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Stony Brook, σχεδίασε ένα πείραμα για να μελετήσει τη διαπροσωπική εγγύτητα στο εργαστήριο. Οι ερευνητές έδωσαν σε ζεύγη αγνώστων τρεις ομάδες ερωτήσεων με προοδευτικά εντονότερο προσωπικό χαρακτήρα. Για παράδειγμα, μπορεί να ξεκινούσαν με το «Πότε ήταν η τελευταία φορά που τραγουδήσατε στον εαυτό σας;» και να προχωρούσαν στο «Πότε ήταν η τελευταία φορά που κλάψατε μπροστά σε κάποιον άλλο;». Διαπίστωσαν ότι οι άγνωστοι σε αυτή τη μελέτη «Fast Friends» μπόρεσαν να αναπτύξουν διαπροσωπική εγγύτητα μέσα σε 45 λεπτά.

Το συμπέρασμα της μελέτης ήταν ότι το να μοιράζεσαι πράγματα για τον εαυτό σου μπορεί να οδηγήσει σε στενές φιλίες. Αφού αναπτυχθεί αυτή η εγγύτητα, ο Aron λέει ότι ένας τρόπος για να διατηρηθεί είναι να στηρίζουμε τους φίλους μας όταν τα πράγματα πάνε στραβά γι’ αυτούς και να χαιρόμαστε μαζί τους για τα επιτεύγματά τους.

Στείλτε εκείνο το μήνυμα

Γενικά δεν χρειαζόμαστε βοήθεια για να διατηρήσουμε τη φιλία μας με τον έναν ή τους δύο καλύτερους φίλους μας, λέει η κοινωνιολόγος Jan Yager, η οποία μελετά τη φιλία και έχει γράψει αρκετά βιβλία για το θέμα. Η ίδια στέλνει συχνά μηνύματα ή τηλεφωνεί στην καλύτερή της φίλη από το κολέγιο, η οποία ζει περίπου τρεις ώρες μακριά, και τη βλέπει μία ή δύο φορές τον χρόνο, συναντώντας τη στα μισά του δρόμου για φαγητό και σινεμά. Τα τηλεφωνήματά τους μπορεί να διαρκέσουν μία ολόκληρη ώρα. Η επαφή με την καλύτερή της φίλη είναι συνεχής, φυσική και αποτελεί προτεραιότητα γι’ αυτήν.

Είναι σημαντικό, λέει, να αναγνωρίζετε πότε είστε πραγματικά απασχολημένοι ή αν το χρησιμοποιείτε ως δικαιολογία για να αποφύγετε να βρεθείτε. «Αν δεν βρίσκετε χρόνο για έναν στενό φίλο», λέει, «αυτό ίσως δείχνει κάτι για αυτή τη φιλία».

Η Fehr, καθηγήτρια του Πανεπιστημίου του Γουίνιπεγκ, λέει ότι πρόσφατα γιόρτασε τα γενέθλια ενός στενού της φίλου που έχει μετακομίσει στη Βρετανική Κολομβία μέσω μιας κλήσης Zoom. Η επικοινωνία μέσω Διαδικτύου μπορεί να είναι χρήσιμη για τη διατήρηση της επαφής, αλλά οι συναντήσεις διά ζώσης συνήθως έχουν λιγότερες πιθανότητες να ναυαγήσουν.

«Είναι πιο πιθανό να είμαστε συνεπείς αν έχουμε δεσμευθεί να δούμε έναν φίλο από κοντά» λέει η Fehr.