Η βία είναι αντιπολιτική

Κάθε πράξη βίας μιλάει για την ήττα της πολιτικής. Η βία δεν είναι πολιτική. Είναι αντιπολιτική.

Μετά τις διπλές εκλογές του 2012 και από τον Σεπτέμβριο που ακολούθησε τις εκλογές του Ιουνίου ήδη ο κ. Τσίπρας ανήγγειλε στους δρόμους και στις πλατείες ότι «αυτή η κυβέρνηση θα πέσει στους δρόμους». Κατά τους μήνες και τα χρόνια που ακολούθησαν ως και τις εκλογές του 2015 ο καταγγελτικός και βίαιος λόγος του ΣΥΡΙΖΑ έφτασε στον παροξυσμό του.

Πάντα, ιδιαίτερα όμως μέσα σε συνθήκες κρίσης, ο βίαιος λόγος προαναγγέλλει τη βίαιη πράξη. Διαμορφώνει μια πολιτική ατμόσφαιρα εντός της οποίας εκτυλίσσεται η πολιτική σύγκρουση. Σε μια τέτοια ατμόσφαιρα υποχωρούν οι αναστολές για τη βίαιη πράξη. Σε μια τέτοια ατμόσφαιρα το πολιτικό επιχείρημα δεν ακούγεται και ο θεμελιωμένος, νηφάλιος και δημοκρατικός λόγος μοιάζει να μην έχει καμία τύχη, αφού ο θόρυβος της ψευδοαγανακτισμένης συνείδησης τον εμποδίζει να ακουστεί.

Η ήττα της πολιτικής συνοδεύεται από την επικράτηση της λήθης. Ετσι ξεχνάμε ότι μέσα στον παροξυσμό του καταγγελτικού λόγου όλα τα επίθετα κατά του πολιτικού αντιπάλου χρησιμοποιήθηκαν, όλες οι πολιτικές ύβρεις επιστρατεύθηκαν και κάθε εκδοχή συκοφαντίας έγινε μέρος του πολιτικού οπλοστασίου. Ο αντίπαλος, τοποθετημένος στη θέση του εχθρού, όχι μόνο δεν έχει λόγο, αλλά δεν έχει και λόγο ύπαρξης. Ετσι, πολύ εύκολα τόσο η γλώσσα όσο και το χέρι χτυπούν. Είναι αυτονόητο ότι το χέρι πρέπει δημοκρατικά να «κοπεί». Ενα χέρι που βρίσκεται ασφαλώς εκτός δημοκρατικού πλαισίου.

Η ιστορία κραυγάζει. Και τα γεγονότα μιλάνε με δυνατή φωνή. Η καθυστερημένη κοινωνία, όμως, οδηγούμενη από το πρωτόγνωρο ένστικτο θανάτου, τον φθόνο, αρνείται να ακούσει τη δυνατή φωνή τους. Και μερίδα της συμπράττει στην παραγωγή των ερειπίων. Εκεί που ήδη έχει στήσει τον θρόνο της καγχάζοντας η ψευδής συνείδηση. Πολλοί κυκλοφορούν ανάμεσά μας φορώντας το σκοτεινό προσωπείο της.

Κάνοντας βήματα προς την κατεύθυνση του αυτοπροσδιορισμού και της ελευθερίας του στη διαδρομή του ο άνθρωπος ανακάλυπτε την πολιτική και στον βαθμό που το πετύχαινε άφηνε πίσω του και αποδυνάμωνε σταθερά τη βία ως συντελεστή των κοινωνικών πραγμάτων.

Η πολιτική είναι ο θεσμικός έλεγχος της βίας. Εκεί που η πολιτική είναι ζωντανή, η βία ως μέσο «επίλυσης» των ζητημάτων δεν έχει θέση. Η σύγκρουση, θεμελιώδες συστατικό κάθε κοινωνίας σε κίνηση, αναπτύσσεται υπακούοντας σε κανόνες που ορίζουν τους τρόπους εξέλιξης αυτής της σύγκρουσης. Απωθώντας τη βία στο περιθώριο και κατατάσσοντάς την εκτός κάθε πολιτικού αξιακού πλαισίου.

Στην Ελλάδα του 2015 κάθε πράξη βίας αποτελεί το πρόσωπο της παρακμής της. Υπερασπιζόμενοι το δημοκρατικό πλαίσιο συνύπαρξης έχουμε χρέος να αποκρούουμε διαρκώς με έναν αγώνα ανειρήνευτο και τον βίαιο λόγο και τη βίαιη πράξη. Καμία λήθη, καμία αφέλεια, καμία σιωπή.

Ο κ. Λευτέρης Κουσούλης είναι πολιτικός επιστήμονας.