Το μεγεθυσμένο Twitter

Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ένα ανοιχτό εργαστήρι που ενσωματώνει όλες τις αντιφάσεις παραγωγής και πολιτικής εκφώνησης που διατρέχουν τη χώρα και την πολιτική στιγμή. Εκτείνεται από την ηθική σοσιαλδημοκρατία ως τον κομμουνιστογενή ακτιβισμό, με ελευθεριακά ηχοχρώματα και αρνησίθεη εναλλακτικότητα. Πρωτίστως όμως εκτείνεται στο φαντασιακό του νέου γένους των ματαιωμένων Ελλήνων. Συλλαμβάνει τα σήματα από τα ερμηνευτικά και στρατηγικά ελλείμματα που παρήχθησαν με ασπόνδυλη καταναλωτική γενναιότητα (όπως συνέβη σε όλο το δυτικό υπόδειγμα) και διοργανώθηκαν νομοθετικά και συμπεριφορικά στο κράτος που ξέρουμε και στον δημόσιο χώρο που επίσης ξέρουμε. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει ως συμμάχους το θεωρησιακό και ιδεολογικό τέλμα, τη λειτουργική ανεπάρκεια, τις ανασφάλειες αλλά και τα αργά ανακλαστικά πολλών, παρωχημένων κομμάτων και πολιτικών καριέρας. Δεν μπορεί να επιλύσει τις ανακολουθίες ή τα ιδεολογικά κενά περισσότερο ή ευκολότερα από τα λεγόμενα κόμματα εξουσίας. Εισηγείται ένα επώδυνο και ανέμελο είδος αστικοδημοκρατικής κανονικότητας, μια ανεστραμμένη αρχή Μικόμπερ – μια αρχή της αθεράπευτης αισιοδοξίας ως προς το αυτόνομο της παραγωγής πολιτικό εποικοδόμημα. Προσπαθεί να συγκλίνει, να συνδέσει ποικίλα, ιζηματογενή ηθικά και πολιτικά προτάγματα, τις νέες ρευστές εργασιακές ζώνες, τους διάσπαρτους μικροπομπούς υπόρρητων ισχυρισμών, μερικοτήτων, κοινωνικών θραυσμάτων. Ενα μεγεθυσμένο Twitter. Αυτό είναι η συνθήκη που τον συγκροτεί. Ο θρυμματισμένος λόγος μιας διαδικτυακής πλατείας, η αντιληπτική τεχνοτροπία των δικτύων, οι διάσπαρτοι κόμβοι άτυπων σημασιών, μαζί με μια αφόρητη εθνική και προσωπική ματαίωση. Το πλήγμα. Αυτό αποτελεί και την κεντρική αφήγησή του. Παράταξη πληγής. Υφανση μιας ενότητας πέπλου και όχι δομής. Στην πραγματικότητα ο νέος ΣΥΡΙΖΑ αναστρέφει και μεταχειρίζεται σε όφελός του αυτό που συνέστησε τον κεντρικό, συστημικό, πολιτιστικό όρο: τη θεώρηση του διαχεόμενου συμβολικού κεφαλαίου, μια παραγωγή των ενδείξεων, μια ηθική της διέλευσης. Ανασυνθέτει το διάσπαρτο. Υπάρχει στο ενδιάμεσο. Νοείται στα αποσιωπητικά.

Οι όροι λοιπόν μιας πολιτικής ερμηνευτικής που αναπτύσσεται ανάμεσα στην πρόοδο και στην οπισθοδρόμηση, οι όροι διανύσματος, δεν μπορούν να συλλάβουν και να περιγράψουν την εγκάρσια άρθρωση του νέου ΣΥΡΙΖΑ στα κοινωνικά επιγενόμενα. Εφόσον αποτελεί μια συμπύκνωση, μια πολυσυλλεκτική κοίτη από πολλές γλώσσες, δεν μπορεί να αναλυθεί με τους καθαρούς αλλά πλέον αποδυναμωμένους όρους μιας πολιτικής ευκλείδειας γεωμετρίας. Ο ΣΥΡΙΖΑ λόγω της φύσης του ενσωματώνει πολύ εύκολα γλωσσικά στοιχεία από τη λαϊκότητα του ΠαΣοΚ, από το ΚΚΕ, την ευρωπαϊκή παράδοση του ώριμου ΚΚΕ εσωτερικού, αλλά και την αστικοδημοκρατική εννόηση που αγγίζει ακόμα και τη «Συμμαχία» και τον Γιάγκο Πεσματζόγλου και όλα αυτά τα συνεγείρει με στοιχεία ελευθεριακής και αθυρόστομης διαβούλευσης και επικοινωνιακών γκανγκ. Είναι ένα ώριμο τέκνο της απροσδιοριστίας, γι’ αυτό μπορεί να γίνει όργανο εξυγίανσης. Το μόνο που μπορείς να ξαναμετρήσεις και να αποτιμήσεις είναι η επόμενη μέρα. Το αποτέλεσμα, όχι τα προλεγόμενα.

Γιατί όμως η πραγματικότητα παραγγέλνει τον ΣΥΡΙΖΑ; Τι χρειάζεται ο κόσμος και το αποθέτει ο ΣΥΡΙΖΑ; Ασφάλεια; Αξιοπρέπεια; Εκδίκηση; Φαίνεται ότι ο ΣΥΡΙΖΑ, εκτός της ίδιας του δικτυωματικής κατασκευής, που ευνοείται και συλλαμβάνει, προϋπάρχει σε έναν ευρύ, λαϊκό, ψυχικό σχηματισμό. Δηλαδή, φαίνεται ότι συναντιέται σε μια παρελαύνουσα φαντασιακή κατασκευή που διαπρέπει στον λαό και διατρέχει τον δημόσιο χώρο. Δεν εκφράζει τις πολιτικές διαστρώσεις και τα κοινωνικά προσχήματα αλλά τα συνεκφέρει. Δεν λέει αυτό που θέλουν να ακούσουν οι μάζες αλλά αυτό που ακούνε ήδη οι μάζες. Ονοματίζει και επισημοποιεί το άρρητο. Ο μετανοημένος και συντετριμμένος μικροαστός ή μεσοαστός, τώρα που διαλύθηκε η επένδυσή του, τώρα που απονευρώθηκε όλη η ιεραρχική αξιωματική του και οι οργανωτικοί μηχανισμοί που τον έφεραν από την επαρχιώτικη και μετριοπαθή ευμάρεια του 1980 στο πλανητικό μεγαλείο του 2004 δεν θέλει απλώς τον κόσμο του πίσω αλλά την ίδια του την «ανακοσμίκευση». Θέλει τον ίδιο τον εαυτό του μέσα στον κόσμο, νόμιμο και ίσο. Ο ακατάγραπτος και ανέστιος ημιεργαζόμενος θέλει την ημιδιαφανή και ημιορατή εργασιακή και πολιτιστική του ταυτότητα ορατή και θεσμισμένη, τουλάχιστον ως προς τα πολιτικά της άλλοθι. Ε, αυτό το τοπίο νέων διεκδικήσεων ανασημασιοδοτεί το ρεύμα του ΣΥΡΙΖΑ. Μια τολμηρή ανάγνωση του φαινομένου μπορεί να βοηθήσει και τους νέους πολιτικούς σχηματισμούς που τίκτονται να ολοκληρωθούν και τις νέες ισορροπίες του κοινωνικού σώματος να συσταθούν και το παραγωγικό ενέργημα να ανασυνταχθεί μετά τα πολλά χρόνια παροπλισμού του.

Ο ΣΥΡΙΖΑ ως εργαστήρι είναι ενεργό, ευμετάβλητο και ελπιδοφόρο. Δεν λύνει, ενδεχομένως τέρπει, αλλάζει όμως την ατζέντα. Αυτή την ενεργό έννοια της πολιτικής – όχι δηλαδή ως ρητορική μιας διοικητικής τέλεσης ή ως απλό εργαλείο μιας οικονομικής νομοτέλειας αλλά η πολιτική ως συντακτικό μέρος του νέου παραγωγικού διαβήματος, που μπορεί να αλλάξει τα μοντέλα παραγωγής, τους τύπους αντιπροσώπευσης (κόμματα, οργανωτικές διαμεσολαβήσεις κτλ.) και το πολιτιστικό εποικοδόμημα – φαίνεται ότι την παραλαμβάνει ο ΣΥΡΙΖΑ, μπορεί δε να αποτελέσει, με κριτική πίεση, την ενδιαφέρουσα και ακατάστατη θρυαλλίδα.