Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες προειδοποίησε ότι ο πιο φιλόδοξος στόχος της Συμφωνίας του Παρισιού – ο περιορισμός της αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη στον 1,5° Κελσίου σε σχέση με την προβιομηχανική εποχή – κινδυνεύει να καταρρεύσει, καθώς τα νέα εθνικά σχέδια για τη μείωση των εκπομπών δεν ανταποκρίνονται στις περιστάσεις.

Προειδοποίηση ενόψει της COP30

Σε συνέντευξή του στο Γαλλικό Πρακτορείο, ο Γκουτέρες τόνισε ότι η απειλή κατάρρευσης του στόχου πρέπει να λειτουργήσει ως κίνητρο για άσκηση μέγιστης πίεσης στα κράτη, ώστε να καταθέσουν πιο φιλόδοξες εθνικά καθορισμένες συνεισφορές (NDC). Οι αναθεωρημένοι στόχοι για το 2035 έπρεπε ήδη να έχουν ανακοινωθεί, όμως γεωπολιτικές εντάσεις και εμπορικές συγκρούσεις έχουν καθυστερήσει τη διαδικασία.

Καθυστερήσεις από Κίνα και ΕΕ

Με λιγότερους από δύο μήνες να απομένουν ως την COP30 στη Βραζιλία, οι καθυστερήσεις είναι εμφανείς. Τα νέα σχέδια δεκάδων κρατών δεν έχουν ακόμη παρουσιαστεί, με την Κίνα και την Ευρωπαϊκή Ένωση – κεντρικούς παίκτες της κλιματικής διπλωματίας – να βρίσκονται στο επίκεντρο της αναμονής. Ο ΟΗΕ ελπίζει ότι η κοινή συνεδρίαση Γκουτέρες – Λούλα στις 24 Σεπτεμβρίου θα δώσει νέα ώθηση στις διαπραγματεύσεις.

Ο κίνδυνος μη φιλόδοξων σχεδίων

Ο επικεφαλής του ΟΗΕ δήλωσε «ανήσυχος» ότι μετά από χρόνια προσπαθειών οι νέες NDC δεν θα ανταποκρίνονται στις ανάγκες. «Δεν υπάρχει λόγος πανικού», είπε, υπογραμμίζοντας όμως ότι, εάν οι στόχοι αποδειχθούν ανεπαρκείς, θα πρέπει να υπάρξει άμεση διόρθωση μέσω ισχυρής διεθνούς πίεσης.

Ένα όριο που ήδη δοκιμάζεται

Ο στόχος του 1,5° Κελσίου θεωρείται κρίσιμος για τον περιορισμό των πιο καταστροφικών συνεπειών της κλιματικής αλλαγής, όμως οι επιστήμονες προειδοποιούν πως πιθανότατα θα ξεπεραστεί πριν το τέλος της δεκαετίας. Ήδη, σύμφωνα με το ευρωπαϊκό παρατηρητήριο «Κοπέρνικος», η Γη είναι κατά μέσο όρο 1,4° θερμότερη σε σχέση με την προβιομηχανική εποχή, ενώ το 2024 καταγράφηκε ως το θερμότερο έτος της ιστορίας.

Οι καταστροφικές συνέπειες της υπερθέρμανσης

Κάθε επιπλέον δέκατο του βαθμού, τονίζουν οι επιστήμονες, πολλαπλασιάζει τους κινδύνους: από παρατεταμένους καύσωνες και καταστροφή θαλάσσιας ζωής έως απειλές για την επισιτιστική ασφάλεια. Η διαφορά ανάμεσα στον περιορισμό στους 1,5° και στους 2° Κελσίου μπορεί να καθορίσει το μέγεθος της καταστροφής που θα βιώσει ο πλανήτης τις επόμενες δεκαετίες.