Με τον Ντόναλντ Τραμπ παρόντα αναμένεται να ξεκινήσει απόψε (Τρίτη 24/6) η σύνοδος κορυφής του ΝΑΤΟ στη Χάγη, με το δείπνο των ηγετών. Η παρουσία του αμερικανού προέδρου είχε τεθεί υπό αμφισβήτηση λόγω των καταιγιστικών εξελίξεων των τελευταίων ημερών στον πόλεμο του Ιράν, όμως οι τελευταίες πληροφορίες αναφέρουν ότι ο αμερικανός πρόεδρος θα μεταβεί στην Ολλανδία στην πρώτη σύνοδο του ΝΑΤΟ που συμμετέχει από το 2019 και την πρώτη του θητεία.
Ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε πέρασε μήνες προετοιμάζοντας προσεκτικά τη σύνοδο και προσπαθώντας να πείσει τα κράτη-μέλη να αυξήσουν τις αμυντικές δαπάνες τους στο 5% του ΑΕΠ τους σε χρονικό ορίζοντα 7-10 ετών. Για να εξευμενίσει τον Τραμπ που εντυπωσιάζεται από τη βασιλική μεγαλοπρέπεια, σχεδίασε το αποψινό δείπνο των ηγετών να πραγματοποιηθεί στο παλάτι του ολλανδού βασιλιά. Και για να αποφύγει δυσάρεστες εκπλήξεις ή ξεσπάσματα από τον Τραμπ, ο Ρούτε περιόρισε την ατζέντα της δεύτερης και τελευταίας μέρας της συνόδου αύριο σε ένα και μόνο θέμα, την αύξηση του αμυντικού προϋπολογισμού για την οποία πιέζει ο αμερικανός πρόεδρος, και τη διάρκεια της αυριανής συνάντησης σε λίγες μόνο ώρες. Όμως αν και εκτός ατζέντας, το Ιράν αναμένεται να μονοπωλήσει τις συζητήσεις μεταξύ των ηγετών.
Η εκεχειρία θα κρίνει το κλίμα της Συνόδου
Το κλίμα στη σύνοδο θα εξαρτηθεί και από το πώς θα εξελιχθεί η εκεχειρία ανάμεσα στο Ιράν και το Ισραήλ που ανακοίνωσε ο Τραμπ αργά τη Δευτέρα το βράδυ και η οποία αναμένεται να μπει σταδιακά σε εφαρμογή τις επόμενες ώρες. Οι ευρωπαίοι ηγέτες πάντως – τους οποίους έβαλε τελείως στο περιθώριο ο Τραμπ όσον αφορά τις ενέργειές του στο Ιράν και ούτε καν τους προειδοποίησε για τα αμερικανικά πλήγματα με τη βόμβα ΜΟΑΒ κατά του Φορντό και άλλων ιρανικών πυρηνικών εγκαταστάσεων – αναμενόταν να εκφράσουν στον αμερικανό πρόεδρο τις ανησυχίες τους για τυχόν κλιμάκωση του πολέμου. Αν η εκεχειρία έχει μέχρι τότε επιβεβαιωθεί από τις αντιμαχόμενες πλευρές, ο αμερικανός πρόεδρος θα βρεθεί απέναντι στους εταίρους του στο ΝΑΤΟ με τον αέρα του νικητή.
Διαφορετικά ο Τραμπ, που θα παραμείνει λιγότερες από 24 ώρες συνολικά στη Χάγη, θα γίνει αποδέκτης ανησυχιών από τους εταίρους του για τις επιπτώσεις της αστάθειας στη Μέση Ανατολή, από οικονομικές μέχρι κύματα προσφύγων. Σε αυτή την περίπτωση, ή αν υπάρξει άλλου είδους διχασμός ανάμεσα στους 32 ηγέτες, όπως για την αύξηση των αμυντικών προυπολογισμών, το ΝΑΤΟ θα φανεί αδύναμο σε μια κρίσιμη στιγμή όπου τα περισσότερα ευρωπαϊκά κράτη-μέλη θεωρούν ότι η Ρωσία είναι πιο επικίνδυνη από ποτέ μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου και οι ΗΠΑ σκέφτονται να αποσύρουν μέρος των 100.000 αμερικανών στρατιωτών που βρίσκονται στην ευρωπαϊκή ήπειρο.
Υποβαθμίστηκε ο ρόλος του Ζελένσκι
Ακόμα και το κείμενο συμπερασμάτων της συνόδου κρατήθηκε μικρό σε έκταση, μόλις μία σελίδα, για να αποφευχθούν εκπλήξεις από την πλευρά του Τραμπ – ενώ σε προηγούμενες συνόδους ήταν πολυσέλιδο. Οι διπλωμάτες των κρατών-μελών προσπάθησαν σκληρά να βρουν διατυπώσεις που να ικανοποιούν τους πάντες και να συμφωνήσουν ως προς αυτές προτού φθάσει ο Τραμπ στη Χάγη. Τελικά βρέθηκαν συμβιβασμοί, κυρίως για την Ισπανία που εξέφραζε τις εντονότερες αντιρρήσεις για την αύξηση των αμυντικών δαπανών στο 5%.
Τέλος, για χάρη του Τραμπ, που δεν τα πηγαίνει καλά με τον ουκρανό πρόεδρο, υποβαθμίστηκε ο ρόλος του Βολοντίμιρ Ζελένσκι στη σύνοδο: ενώ θα παραστεί στο αποψινό δείπνο του ολλανδού βασιλιά, δεν είναι προσκεκλημένος, όπως άλλες φορές, στην αυριανή συνάντηση των ηγετών του ΝΑΤΟ.
