Η ανακοίνωση της μελλοντικής αποχώρησης των ΗΠΑ από τη Συμφωνία του Παρισιού – για δεύτερη φορά – λίγες ώρες μετά την ορκωμοσία του νέου Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, δεν αποτέλεσε έκπληξη για κανέναν. Είναι, όμως, μια απόφαση που μπορεί να κλονίσει το μέλλον της κλιματικής δράσης. Ο δεύτερος μεγαλύτερος ρυπαντής του κόσμου γυρίζει την πλάτη σε μια διεθνή συνθήκη που δεσμεύει 195 χώρες να παλέψουν ενάντια στην κλιματική κρίση. Ποιο είναι το αποτέλεσμα; Κενά. Κενά που απειλούν να εξανεμίσουν την ελπίδα για έναν βιώσιμο πλανήτη.

Αυτά τα κενά δεν είναι απλά αριθμοί. Είναι η απουσία ηγεσίας που επηρεάζει μεγάλους παίκτες, όπως η Κίνα και η Ινδία, η έλλειψη πόρων που σταματά τη στήριξη σε αναπτυσσόμενες χώρες για την πράσινη μετάβαση και η αμφιβολία που γεννιέται σε κράτη που διστάζουν να δεσμευτούν.

Και τώρα, τι;

Η Ευρώπη έχει την ευκαιρία να καλύψει τα κενά. Με πληθυσμό μεγαλύτερο από των ΗΠΑ, κορυφαία πανεπιστήμια και σπουδαία επιστημονική κοινότητα, πρέπει να αντιδράσει σε αυτό το ύστατο ταρακούνημα. Να σταματήσει να είναι το καλομαθημένο παιδί που ξένες μεγαλύτερες δυνάμεις φροντίζουν – ενεργειακά, στρατηγικά κ.λπ. – και να γίνει ο ηγέτης που χρειάζεται ο πλανήτης.

Όμως, αυτή η απόφαση χρειάζεται πυγμή. Η Ευρωπαϊκή Ένωση καλείται να πολεμήσει την άνοδο του λαϊκισμού και των ακροδεξιών φωνών που αρνούνται την κλιματική αλλαγή και να επενδύσει σε μια ενισχυμένη κλιματική διπλωματία που θα πείσει, θα κινητοποιήσει, θα εμπνεύσει. Όπως έχει αναλύσει και η κάτοχος της Έδρας UNESCO για την Κλιματική Διπλωματία, καθηγήτρια Εμμανουέλα Δούση, η κλιματική διπλωματία συμβάλλει καθοριστικά τόσο στην υλοποίηση πολιτικών για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου όσο και στην προετοιμασία των κρατών για τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής. Και φυσικά, η ενεργός συμμετοχή της νέας γενιάς στην κλιματική διπλωματία αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του κλιματικού παζλ.

Αναμφισβήτητα, η αποχώρηση των Ηνωμένων Πολιτειών από τη Συμφωνία του Παρισιού αποτελεί μια σημαντική πρόκληση. Ωστόσο, η απάντηση στην κλιματική αλλαγή έγκειται στη συλλογική δράση, τη στρατηγική συνεργασία και την πολιτική αποφασιστικότητα. Ο πλανήτης δεν αντέχει περαιτέρω καθυστερήσεις και κενά στην παγκόσμια προσπάθεια. Η ώρα της Ευρώπης είναι εδώ, και η αντίστροφη μέτρηση για να προλάβει έχει ήδη ξεκινήσει.

Η Ράνια Παπαδοπούλου είναι Πρόεδρος του Youth Climate Diplomacy Forum και Συνεργάτιδα Έδρα UNESCO για την Κλιματική Διπλωματία