Η φιλοδυτική κυβέρνηση της Μολδαβίας παραιτήθηκε σήμερα έπειτα από 18 ταραχώδεις μήνες στην εξουσία που σημαδεύτηκαν από οικονομική αναταραχή και τις συνέπειες του πολέμου της Ρωσίας στη γειτονική Ουκρανία.
Η πρόεδρος Μάγια Σαντού αποδέχθηκε την παραίτηση της πρωθυπουργού Νατάλια Γκαβριλίτα και ανέθεσε στον 48χρονο προεδρικό σύμβουλο και πρώην υπουργό Εσωτερικών Ντόριν Ρετσεάν να την αντικαταστήσει.
Ο Ρετσεάν, ο οποίος αναμένεται να λάβει γρήγορα την έγκριση του Κοινοβουλίου, είπε ότι θα συνεχίσει να επιδιώκει την ένταξη της Μολδαβίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και ότι θα αναζωογονήσει την οικονομία.
«Η νέα κυβέρνηση θα έχει τρεις προτεραιότητες: τάξη και πειθαρχία, αναζωογόνηση της οικονομίας και ειρήνη και σταθερότητα», δήλωσε ο Ρετσεάν, πρώην σύμβουλος για θέματα άμυνας της Σαντού και γραμματέας του συμβουλίου ασφαλείας της Μολδαβίας, σε συνέντευξη Τύπου.
Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει περιλαμβάνουν την αντιμετώπιση αυτού που η Μολδαβία θεωρεί πως είναι προσπάθειες της Ρωσίας να αποσταθεροποιήσει τη μικροσκοπική πρώην σοβιετική δημοκρατία των 2,5 εκατ. κατοίκων που συνορεύει με την Ουκρανία και με τη Ρουμανία, χώρα μέλος του ΝΑΤΟ και της ΕΕ.
Η Ρωσία, που έχει στρατεύματα στην αποσχισθείσα περιοχή της Μολδαβίας, Υπερδνειστερία, αντιδρά στην ένταξη πρώην σοβιετικών δημοκρατιών στην ΕΕ.
Οι εντάσεις αυξήθηκαν περαιτέρω σήμερα όταν το Κισινάου δήλωσε πως ρωσικός πύραυλος παραβίασε τον εναέριο χώρο της Μολδαβίας προτού πλήξει την Ουκρανία και κάλεσε τον πρεσβευτή της Ρωσίας για να διαμαρτυρηθεί.
Το υπουργείο Εξωτερικών καταδίκασε «τις τελευταίες μη φιλικές ενέργειες και δηλώσεις εναντίον της Μολδαβίας» και είπε πως είναι «απολύτως απαράδεκτες».
Η Σαντού ευχαρίστησε την απερχόμενη κυβέρνηση για τις προσπάθειές της σε «μια εποχή τόσων πολλών κρίσεων».
«Παρά τις χωρίς προηγούμενο προκλήσεις, η χώρα κυβερνήθηκε υπεύθυνα, με πολλή προσοχή και αφοσιωμένη εργασία. Έχουμε σταθερότητα, ειρήνη και ανάπτυξη — εκεί που άλλοι ήθελαν πόλεμο και χρεοκοπία.»
Η Γκαβριλίτα έγινε πρωθυπουργός τον Αύγουστο του 2021, όταν το φιλοευρωπαϊκό κόμμα της, το Κόμμα Δράσης και Αλληλεγγύης, εξασφάλισε την πλειοψηφία στο Κοινοβούλιο με εντολή να αντιμετωπίσει τη διαφθορά.
Οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης δέχθηκαν τη Μολδαβία ως υποψήφια για ένταξη χώρα πέρυσι σε έναν διπλωματικό θρίαμβο για τη Σαντού. Η κυβέρνηση κατάρτιζε μεταρρυθμίσεις για να επισπεύσει την ένταξή της στην 27μελή Ένωση και εργαζόταν για τη διαφοροποίηση του ενεργειακού εφοδιασμού της.
Όμως η Μολδαβία είναι αντιμέτωπη με την εκτόξευση του πληθωρισμού και προσπαθεί να τα βγάλει πέρα με τη συρροή των Ουκρανών προσφύγων. Επίσης, υφίσταται διακοπές ρεύματος μετά τις ρωσικές αεροπορικές επιθέσεις σε ουκρανικές ενεργειακές υποδομές και πασχίζει να σπάσει την εξάρτησή της από το ρωσικό αέριο.
Η απότομη αύξηση των τιμών, ιδιαίτερα του ρωσικού αερίου, οδήγησε σε διαδηλώσεις πέρυσι όπου οι διαδηλωτές κάλεσαν την κυβέρνηση και τη Σαντού να παραιτηθούν.
Οι διαδηλώσεις, που οργανώθηκαν από το κόμμα του εξόριστου πολιτικού Ίλαν Σορ, ήταν η πιο σοβαρή πολιτική πρόκληση για τη Σαντού μετά τη σαρωτική εκλογική νίκη της το 2020 με μια πλατφόρμα υπέρ της Ευρώπης και κατά της διαφθοράς.
Το Κισινάου χαρακτήρισε τις διαδηλώσεις μέρος μιας χρηματοδοτούμενης από το Κρεμλίνο εκστρατείας με σκοπό να αποσταθεροποιήσει την κυβέρνηση.
