Με στόχο τα F-16 -και όχι μόνο- πήγε ο τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στη συνάντηση με τον Τζο Μπάιντεν στο Μπαλί, στο περιθώριο της Συνόδου των G20.
Kαθώς οι εκλογές στην Τουρκία πλησιάζουν, πρέπει να δώσει δείγματα γραφής. Και τα F-16 είναι ένα μήνυμα με πολλούς αποδέκτες για την Τουρκία.
Η συνάντηση μάλιστα έγινε λίγες ώρες αφού ο Σουλεϊμάν Σοϊλού, ένας από τους υπουργούς που χαρακτηρίζονται «γεράκια» του Ερντογάν, είχε απορρίψει τα συλλυπητήρια της Ουάσιγκτον για την επίθεση στην Κωνσταντινούπολη. Και είχε κατηγορήσει τις ΗΠΑ για χρηματοδότηση των κουρδικών οργανώσεων που η Τουρκία χαρακτηρίζει «τρομοκρατικές».
Τον Σοϊλού χαρακτήρισε «ανεύθυνο» το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, ενώ ο Ερντογάν εμφανίστηκε να τον αδειάζει ευχαριστώντας τις ΗΠΑ αλλά και την Ελλάδα, μαζί με άλλες χώρες που εξέφρασαν τα συλλυπητήρια τους, μετά τη συνάντηση με τον Μπάιντεν στο Μπαλί.
Μία συνάντηση που κατά την τουρκική προεδρία συζητήθηκαν το θέμα της διεύρυνσης του ΝΑΤΟ με επίκεντρο την Σουηδία, το ζήτημα του διαδρόμου των σιτηρών κατ’ εφαρμογήν της διεθνούς συμφωνίας ανάμεσα στην Ουκρανία και την Ρωσία και το ρόλο της Τουρκίας στην επαναλειτουργία του, με τον Μπάιντεν να εκφράζει ευχαριστίες στον Ερντογάν. Σύμφωνα με την ίδια ανακοίνωση στην ατζέντα ήταν και τα F-16.
Δεν «σηκώνει» το θέμα
Η ανακοίνωση του Λευκού Οίκου επιλέγει πάλι να αναφερθεί πιο γενικά, στη συνάντηση και να παραλείψει το θέμα των F-16. Εκτιμήσεις αναφέρουν ότι ο Μπάιντεν δεν θέλει να «σηκώσει» το θέμα. Δεν επιθυμεί να δώσει δημοσιότητα όπως ο Ερντογάν.
Ωστόσο οι ανακοινώσεις σε αυτό το επίπεδο συναντήσεων εκδίδονται κατόπιν αμοιβαίας συνεννόησης. Ως εκ τούτου δεν είναι δυνατόν ο Λευκός Οίκος να μην γνώριζε ότι το Ακσαράι θα αναφερθεί στο θέμα των F-16. Και μάλιστα με έμφαση.
Με έμφαση γιατί για την Τουρκία αυτή η συμφωνία είναι απαραίτητη, για την ανανέωση ενός γερασμένου στόλου, για την επιβεβαίωση της ισχύος των αμερικανο – τουρκικών σχέσεων που τέθηκαν υπό αμφισβήτηση και ακόμα κλυδωνίζονται πολύ σοβαρά λόγω των δεσμών Πούτιν – Ερντογάν αλλά και ως απάντηση στις ελληνοαμερικανικές σχέσεις, που κατά την Άγκυρα έχουν διαταράξει τις ισορροπίες στην περιοχή. Άλλωστε ο Ερντογάν έχει παίξει πολύ το χαρτί του ελληνικού παράγοντα στο μπλόκο των F-16 και αναζητά την ευκαιρία να το ανατρέψει, δείχνοντας μία νίκη έναντι του βολικού του εχθρού.
Διπλωματικές πηγές με έδρα την Ουάσιγκτον, αλλά και την Αθήνα έχουν επανειλημμένα τονίσει την εκτίμηση τους ότι αργά ή γρήγορα η Ουάσιγκτον θα δώσει τα F-16 στην Τουρκία.
Εκτός των άλλων η προμήθεια τους θεωρείται και μία ακόμα κίνηση ενίσχυσης της ανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ.
Και σε κάθε περίπτωση η Τουρκία πρέπει να παραμείνει υπό δυτική επιρροή. Ακόμα και με προβλήματα.
Και παρά την εντύπωση περί απομόνωσης που καλλιεργείται στην Ελλάδα, η Τουρκία είναι μία χώρα με έναν ηγέτη που σίγουρα δεν είναι ο πλέον αρεστός, στη Δύση, ωστόσο δεν μπορεί να χαρακτηριστεί απομονωμένη.
Ενώ η τακτική ισορροπισμού που ακολούθησε δείχνει να την ευνοεί, αφού λειτουργεί σε ρόλο διαπραγματευτή, ανάμεσα σε Δύση και Ρωσία.
Αλλα ο ένας, άλλα ο άλλος
Την ίδια στιγμή σε διαφορετικούς τόνους ήταν οι ανακοινώσεις περί της συνάντησης του Ερντογάν με τον Εμανουέλ Μακρόν και πάλι στο Μπαλί.
Με το γάλλο πρόεδρο να καλεί τον Ερντογάν σε ηρεμία παντού. Να κάνει ειδική αναφορά στην Ανατολική Μεσόγειο και να υπάρξει η δυναμική αποκλιμάκωσης του 2021. Με τη Γαλλία να παρακολουθεί τα τεκταινόμενα, να έχει ειδική σχέση με την Ελλάδα, να έχει τα δικά της συμφέροντα στη Λιβύη, στην Κύπρο και σίγουρα να μην επιθυμεί έναν ανεξέλεγκτο Ερντογάν.
Ο Μακρόν στην ανακοίνωση του κάνει αναφορά στην ανάγκη τήρησης και εφαρμογής των κυρώσεων απέναντι στη Ρωσία, στην ανάγκη ηρεμίας στον Καύκασο αλλά και σαφώς στην ανάγκη να λήξει η εκκρεμότητα της ένταξης της Σουηδίας και Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ.
Με τον Ερντογάν να εμφανίζεται να έχει ζητήσει συμβολή της Γαλλίας προκειμένου η Ελλάδα να συμμετάσχει σε έναν «ειλικρινή διάλογο».
Αξίζει να σημειωθεί ότι η Γαλλία έχει δηλώσει ότι ανησυχεί για τις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο και την ένταση στα ελληνοτουρκικά. Γεγονός που αποτυπώνεται και στα γαλλικά δημοσιεύματα κατά καιρούς. Τη στάση της Τουρκίας σχολιάζει αρνητικά αρκετές φορές και ο γερμανικός Τύπος.
Και αν η Γερμανία έχει αλλάξει στάση απέναντι στην Αθήνα εγκαταλείποντας τις ίσες αποστάσεις της Μέρκελ, η Γαλλία κάνει ένα βήμα παραπάνω καθώς εμφανίζεται έτοιμη να αναλάβει – αν της ζητηθεί – πρωτοβουλίες με κατεύθυνση την αποκλιμάκωση.
