Οι ψηφιακοί γίγαντες στο στόχαστρο του Παρισιού

Σφίγγει ο κλοιός γύρω από τους γιγαντιαίους αμερικανικούς ομίλους υψηλής τεχνολογίας. Την υπόθεση της σκανδαλώδους φοροαποφυγής που πετυχαίνουν στην Ευρώπη (αλλά και στον υπόλοιπο κόσμο) οι Google, Amazon, Facebook και Apple (οι περίφημες GAFA) μεταφέροντας και εγγράφοντας από χώρα σε χώρα τζίρο και κέρδη έως ότου πετύχουν τους χαμηλότερους συντελεστές έθεσε επί τάπητος το Ευρωκοινοβούλιο τις τελευταίες ημέρες.

Οι καθ’ ύλην αρμόδιοι υπουργοί των δύο μεγαλύτερων ευρωπαϊκών οικονομιών, της Γερμανίας και της Γαλλίας, εμφανίστηκαν αποφασισμένοι να θέσουν τέρμα στην προκλητική αυτή ασυδοσία των κατά τεκμήριο πλουσιότερων επιχειρηματικών γιγάντων του πλανήτη. Την ανάγκη να αναβαθμιστεί η φορολόγηση των GAFA σε «απόλυτη προτεραιότητα» της ΕΕ επισήμανε την περασμένη Τρίτη από το βήμα του Ευρωκοινοβουλίου ο γάλλος υπουργός Οικονομικών Μπρουνό Λεμέρ.

«Πώς μπορεί να δεχθεί κάποιος το γεγονός ότι εκατομμύρια ευρωπαίοι καταναλωτές αποκαλύπτουν δωρεάν τα προσωπικά δεδομένα τους δίχως εκείνος που τα εκμεταλλεύεται να πληρώνει φόρο; Πρέπει να αποφασίσουμε τι είναι επιτέλους η ΕΕ. Είναι ελεύθερη ή υποτελής; Προσωπικά πιστεύω σε μια Ευρώπη ελεύθερη και κυρίαρχη» είπε χαρακτηριστικά ο Λεμέρ.

Οι GAFA ή Τέσσερις Μεγάλοι (Big Four) κατηγορούνται ότι χρησιμοποιούν διάφορα τεχνάσματα «φορολογικής βελτιστοποίησης» στην Ευρώπη, μεταφέροντας κέρδη και τζίρους από τη χώρα που τα αποκομίζουν σε άλλη με σκοπό να εκμεταλλευθούν τους χαμηλότερους συντελεστές φορολόγησης. Μόνο από τις πρακτικές αυτές της Google και του Facebook την περίοδο 2013-2015 η ΕΕ είχε διαφυγόντα φορολογικά έσοδα 5,4 δισ. ευρώ, σύμφωνα με έκθεση ευρωβουλευτών.

Η Γαλλία θέλει να επιταχύνει τη φορολόγηση των GAFA σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αποσυνδέοντας δηλαδή τις ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες από εκείνες που δρομολογούνται στους κόλπους του ΟΟΣΑ. «Η Ευρώπη μπορεί να επιβάλει έναν φόρο στον ψηφιακό κόσμο και αυτό θα βοηθήσει τον ΟΟΣΑ να βρει γρηγορότερα μια λύση στο πρόβλημα που είναι, ως γνωστόν, διεθνές» είπε ο γάλλος υπουργός. Πρότεινε μάλιστα ως προθεσμία γι’ αυτό τις αρχές του 2019 «το δίχως άλλο».

Την περασμένη Κυριακή ο γερμανός υπουργός Οικονομικών Ολαφ Σουλτς είχε προτείνει την επιβολή ενός κοινού συντελεστή φορολόγησης των GAFA σε όλες τις χώρες, έτσι ώστε «κανένα κράτος να μην μπορεί να ξεφύγει απ’ τον συντελεστή αυτό και καμία πολυεθνική να μην μπορεί να αποφύγει τη φορολόγηση».

Δίχως να απομακρύνεται από τη θέση του Παρισιού για ευρωπαϊκή πρωτοβουλία στο θέμα, ο Λεμέρ συμφώνησε με την πρόταση του γερμανού ομολόγου του διαβλέποντας μια «στροφή» της γερμανικής πλευράς επί το… αποφασιστικότερον. Διότι τον Σεπτέμβριο το Βερολίνο είχε εκφράσει φόβους ότι η εφαρμογή ενός συντελεστή φορολόγησης 3% επί του τζίρου που πραγματοποιούν οι διεθνείς όμιλοι υψηλής τεχνολογίας (αυτή είναι η πρόταση που είχε υποβάλει τον περασμένο Μάρτιο η Κομισιόν) «ίσως επιβάρυνε υπέρμετρα» κάποιες γερμανικές εταιρείες του κλάδου.

Πέραν των GAFA υπολογίζεται ότι περίπου 200 εταιρείες υψηλής τεχνολογίας με διεθνή παρουσία θα φορολογηθούν με τον «παγκόσμιο» αυτόν τρόπο. Στις χώρες-μέλη της ΕΕ η επιβολή του φόρου (με συντελεστή 3% σε όσες εταιρείες έχουν ετήσιο τζίρο άνω των 750 εκατ. ευρώ παγκοσμίως) θα απέφερε δεκάδες δισ. ευρώ ετησίως. Κάποιες κυβερνήσεις, ωστόσο, έχουν εκφράσει ενστάσεις στην ενιαία φορολόγηση των εταιρειών υψηλής τεχνολογίας. Πρόκειται για τις χώρες με χαμηλούς συντελεστές εταιρικών φόρων – ας όψεται η αδυναμία των εταίρων για φορολογική σύγκλιση.

Η Ιρλανδία, συγκεκριμένα, αντιτίθεται ανοικτά στην ενιαία φορολόγηση (και στις προτάσεις της Γαλλίας) επειδή στην επικράτειά της έχουν δημιουργήσει τα ευρωπαϊκά στρατηγεία τους οι GAFA και εν γένει οι μεγαλύτερες μη ευρωπαϊκές εταιρείες υψηλής τεχνολογίας. Επίσης οι σκανδιναβικές χώρες και κυρίως η Φινλανδία και η Σουηδία υποστηρίζουν ότι η φορολόγηση των ψηφιακών γιγάντων θα έχει επιπτώσεις σε διάφορους καινοτόμους τομείς της τεχνολογίας που αναπτύσσουν, ενώ εκφράζουν τον φόβο για την επιβολή εμπορικών αντιποίνων από τις ΗΠΑ κατά της Ευρώπης, μια που τα έχει στο… τσεπάκι του ο Ντόναλντ Τραμπ.