Το πανηγυρικό, ενθουσιώδες κλίμα που επιτάσσει ένα ιδρυτικό συνέδριο κόμματος έδωσε τη θέση του σε μια ατμόσφαιρα περίσκεψης και αναζήτησης πολιτικού προσανατολισμού στη πρώτη μάζωξη του Κινήματος Αλλαγής. Όπως φάνηκε από την κάλπη για την ανάδειξη της ηγεσίας της προοδευτικής παράταξης τον περασμένο Νοέμβριο, ο χώρος της κεντροαριστεράς είναι μια ενδοοικογενειακή υπόθεση του ΠΑΣΟΚ. Αυτό το γεγονός σε συνδυασμό με τη παρουσία πολιτικών αστέρων που μεσουρανούσαν κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 90, έκανε τον ανυποψίαστοπροοδευτικόπολίτην’ αναρωτιέται ανσυμμετείχε σε συνέδριο ΠΑΣΟΚ ή ακόμα χειρότερα σε ποιο από τα προηγούμενα συνέδρια ήρθε. Ελλείψει νεολαίας, γκρίζα κεφάλια ξεσπούσαν σε αλαλαγμούς στο άκουσμα και μόνο του ονόματος Παπανδρέου. Όσον αφορά τα κροκοδείλια δάκρυα που πέφτουν συνήθως για τους Έλληνες του εξωτερικού και για τη νεολαία, δεν φάνηκε να έχουν χώρο και λόγο στο υπό διαμόρφωση κόμμα.
Η ιδιαίτερη μνεία στα σύμβολα της δεκαετίας του 80 (Ανδρέας, Μελίνα, ΕΣΥ) από τους περισσότερους ομιλητές έδειξε ότι το Κίνημα Αλλαγήςκινδυνεύει να παραμένει έναετερόκλητο κίνημα που δύσκολα θα μετατραπεί σε κυβερνητικό κόμμα,καιμε την λέξη «αλλαγή»νατο στοιχειώνειμε τοφάντασματης μεταπολίτευσης. Συνεπώς, το νεοσύστατο κόμμα για να μετουσιωθείσ’ ένα πραγματικό «κίνημα αλλαγής» θα πρέπει να προβεί στη δύσκολη αποστολή νααποβάλλει τον παπανδρεϊσμό του, σεβόμενο παράλληλα τις ρίζες του. Σε αντίθετη περίπτωση,κινδυνεύει νακαταγραφεί στη συνείδηση του κόσμουως ένα κίνημα που επιζητεί με θρησκευτική ευλάβεια την εποχή της ευμάρειας των δανεικών των προηγούμενων δεκαετιών. Εξάλλου, τα πολιτικά κόμματαέχουν λόγο ύπαρξης όταν προτείνουν λύσεις για τα τωρινά προβλήματατωνπολιτών ή όταν δίνουν μια ελπίδα για το μέλλον.
Το θεμελιώδες πρόβλημα του ΚινήματοςΑλλαγής είναι η πιθανή του συμμετοχή σε μία κυβέρνηση συνεργασίας, αφού κινδυνεύει να δυσαρεστήσει μερίδα των ψηφοφόρων ανάλογα με τον παρτενέρπου θα επιλέξει να συγκυβερνήσει.Στη διαδρομή αυτή, ή θα στραφεί προς το κέντρο προτάσσοντας τη κυβερνησιμότητα ή προς τον αριστερόστροφολαϊκισμό ελπίζοντας να επαναπατρίσειψηφοφόρους από το ΣΥΡΙΖΑ. Η επιλογή των ίσων αποστάσεων κινδυνεύει να αποδειχθεί ολέθριολάθος για το Κίνημα Αλλαγής, αφού το πιθανότερο είναι να χάσει και τους μεν και τους δε.
Από την άλλη, κανείς δεν μπορεί να αγνοήσει ότι η μεγάλη δεξαμενή ψηφοφόρων για το Κίνημα Aλλαγήςείναι οι απογοητευμένοι ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ. Στη δεξαμενήαυτή δεν συμπεριλαμβάνονται οιπρώηναγανακτισμένοι που ξημεροβραδιαζόντουσαν στις πλατείες την περίοδο της συγκυβέρνησης ΠΑΣΟΚ-ΝΔ, ούτε οι οπορτουνιστές– πρώην στελέχη του ΠΑΣΟΚ– που ανέβηκαν στο άρμα του ΣΥΡΙΖΑ πριν τις εκλογές του 2015·αλλά είναι το κομμάτι του εκλογικού σώματος που αηδιασμένο από τη κομματοκρατία της μεταπολίτευσης ψήφισε ΣΥΡΙΖΑ έχοντας μόνο στο μυαλό του τη λέξη «αλλαγή». Αυτό το κομμάτι μπορεί να στραφεί στο Κίνημα Αλλαγήςαν του παρουσιαστεί μια αξιόπιστη πρόταση – όχι όμως το αντίστροφο – μια λαϊκιστή προσέγγιση του συνόλου των ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ από το Κίνημα Αλλαγής.
Ο βαθμός πολυπλοκότητας ενός αξιόπιστου εκλογικούαφηγήματος από το ΚίνημαΑλλαγής είναι αυξημένος αν λάβουμε υπόψιν μας τα ποιοτικά χαρακτηριστικάτης μερίδας πολιτών στους οποίουςαπευθύνεται. Το κέντρο δύσκολα ποδηγετείται και είναι αυτό που βγάζει κυβερνήσεις, με ελάχιστες εξαιρέσεις όπως την τωρινή περίοδο πολιτικής ανωμαλίας με την τερατογένεση της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ. Με άλλα λόγια, το κέντρο μπροστά σε μια επαμφοτερίζουσα στάση του ΚινήματοςΑλλαγής είναι πιθανότερο να διασκορπιστεί σε αλλά κόμματα. Συνεπώς, ελλείψει μια ριζοσπαστικής προοδευτικής πρότασης με σοσιαλ-φιλελεύθερα χαρακτηριστικά που θα συγκινήσει το εκλογικό σώμα, το Κίνημα Αλλαγής κινδυνεύει να πάρειμικρότεροεκλογικόποσοστό στις προσεχείς εκλογές από το άθροισμα όλων των φορέων που το απαρτίζουν (ΠΑΣΟΚ, Ποτάμι, ΚΙΔΗΣΟκτλ).
Είναι άξιο αναφοράς το φοβικό σύνδρομο του Κινήματος Αλλαγής να απαρνηθεί τα όσια και ιερά της Αριστεράς (κρατισμός, πανεπιστημιακό άσυλο, αστυνόμευση, παρασιτικός συνδικαλισμός κτλ). Αρκεί πάντα η μεσοβέζική επιλογή μεταξύ του αριστερού και δεξιού άκρου ή υπάρχει μια νέα ρηξικέλευθη πρόταση για τα προβλήματα που ταλανίζουν τον τόπο η οποία θα συγκρούεται με κάθε είδους συντεχνίες και συμφέροντα; Τι διαφορετικό προτείνει για παράδειγμα για τη διδασκαλία των θρησκευτικών, την πρωινή προσευχή, τις μαθητικές παρελάσεις, τον πολιτικό γάμο των ομόφυλωνζευγαριών, πέρα από βαρύγδουπαclichéπερασμένωνδεκαετιών όπως «διαχωρισμός εκκλησίας-κράτους», «σεβασμός στα ανθρώπινα δικαιώματα» κτλ;
Συνοψίζοντας, δεν αρκεί απλά να αλλάξουν τα σύμβολα και τα χρώματα ενός κόμματος. Το ζητούμενο για το Κίνημα Αλλαγής είναι να βρει την σωστή πολιτική απόχρωση που θα εμπνεύσει και πάλι τη νεολαία, τη μεσαία τάξη, τους Έλληνες του εξωτερικού, και την παραγωγική Ελλάδα, ώστε μαζί να συγκροτήσουν μια δίκαιηκοινωνίασε μια χώρα που ευημερεί.
Ο Δρ. Αλέξανδρος Ονουφριάδης είναι μεταδιδακτορικός ερευνητής στον τομέα της Ιατρικής Γενετικής του King’s College London
