Ο Θαυμαστός Καινούριος Κόσμος του Ντόναλντ Τραμπ

«Ο, τι αγαπάμε θα μας καταστρέψει» προέβλεψε ο Άλντους Χάξλεϊ το 1932. Στον Θαυμαστό Καινούριο Κόσμο περιέγραψε ένα ανθρώπινο είδος που, μέχρι το 2540, έχει καταστραφεί από την άγνοια, από τον πόθο της συνεχούς διασκέδασης, την κυριαρχία της τεχνολογίας και την υπερπληθώρα υλικών αγαθών. Με την πρόσφατη εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στο αξίωμα του προέδρου, οι Ηνωμένες Πολιτείες δείχνουν να εκπληρώνουν αυτή την προφητεία του Χάξλεϊ, 500 χρόνια νωρίτερα.

Η κουλτούρα της δημόσιας σφαίρας της Αμερικής πάντα απέφευγε τη διανοούμενη σκέψη, συχνά προτρέποντας σε μία δημοτική laissez – faire ισονομία ως προϋπόθεση για την χωρίς περιορισμό δημιουργικότητα και τον αχαλίνωτο καπιταλισμό που υποστηρίζει. Αυτό κάποτε ήταν μία θελκτική πρόταση για χώρες όπως η Σοβιετική Ένωση, που βρισκόταν πιο κοντά στον κόσμο που περιέγραψε ο Τζορτζ Όργουελ στο δυστοπικό μυθιστόρημά του, 1984. Σε μία χώρα όπου ο κυβερνητικός έλεγχος είχε αναγκάσει όλη την πολιτισμική δημιουργικότητα να συντελείται υπογείως, το πνεύμα και η φαντασία που ενσάρκωνε η Αμερική έμοιαζε σε όλους σαν όνειρο.

Αλλά σε έναν κόσμο σαν του Όργουελ, όπου η πολιτική πίεση τελικά αυξάνεται, γιγαντώνεται ένα κίνημα αντιφρονούντων που σαρώνει το σύστημα, όπως συνέβη στη Σοβιετική Ένωση το 1991. Όταν οι άνθρωποι αποσπώνται από μία ανούσια ψυχαγωγία, ωστόσο, χάνουν το ενδιαφέρον για αντίσταση. Στο τέλος, έχουν τόσο μεγάλη έλλειψη σε γνώσεις και ικανότητες που δεν θα μπορούσαν να απορρίψουν αυτόν τον τρόπο ζωής ακόμη και αν το επιθυμούσαν. Με άλλα λόγια, ο κόσμος στον οποίο οι πολίτες της Σοβιετικής Ένωσης μπορεί να προσέβλεπαν, ίσως ήταν ένα άλλο είδος φυλακής – λιγότερο δυσάρεστης αλλά εξίσου περιοριστικής.

Αυτό αντιμετωπίζουν τώρα οι ΗΠΑ. Η πολιτισμική βιομηχανία της Αμερικής πάντα δάνειζε στην πολιτική ζωή κάποια στοιχεία χολιγουντιανού σουρεαλισμού. Με την εκλογή του νέου και μαυρισμένου Τζον Φ. Κένεντι το 1960, η χολιγουντιανή αισθητική μετακόμισε στον Λευκό Οίκο για πρώτη φορά. Περισσότερο playboy από cowboy, ο Κένεντι σαγήνευσε τους Αμερικανούς. Ο επόμενος χολιγουντιανής αισθητικής πρόεδρος, ήταν ο Ρόναλντ Ρέιγκαν, ένας πραγματικός ηθοποιός. Η Αμυντική Στρατηγική Πρωτοβουλία του, ονομάστηκε Star Wars. Η διαρκής απήχηση του Ρέιγκαν, ως ενός συμβόλου του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος, είχε να κάνει άμεσα με την ικανότητά του να συνδυάζει την σκληρότητα των καουμπόη με την γοητεία ενός αστέρα του Χόλιγουντ. Στο τέλος, η νίκη στον Ψυχρό Πόλεμο επήλθε και με τη βοήθεια του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, του οποίου η προσπάθεια να μεταρρυθμίσει τη Σοβιετική Ένωση απέτυχε, επισπεύδοντας την κατάρρευσή της. Μετά από αυτή τη νίκη, η Αμερική στοιχημάτισε περισσότερα στην ιδέα ότι η τόλμη νικάει τη γνώση.

Ο Τζέιμς Κάρβιλ, σύμβουλος του προέδρου Μπιλ Κλίντον, είναι ο υπεύθυνος της φράσης «είναι η οικονομία, ηλίθιε» – τόσο πιασάρικης που ακούγεται μέχρι σήμερα. Ωστόσο, είναι η αμερικανική οικονομία που έχει απογοητεύσει τόσο κόσμο. Μέχρι το 2000, οι Αμερικανοί ήταν έτοιμοι για τον Τζορτζ Μπους τον νεότερο, ο οποίος συνδύαζε τη γαλαζοαίματη καταγωγή του πατέρα του με μία απλή τεξανή προσωπικότητα. Σήμερα, η ψυχαγωγία έχει εισέλθει σε νέα φάση, το ίδιο και η πολιτική. Από τις εκπομπές ριάλιτι, στις καλοκαιρινές εισπρακτικές επιτυχίες και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αυτό που απασχολεί έναν αυξανόμενο αριθμό ανθρώπων είναι λιγότερο φιλτραρισμένο, περισσότερο στιγμιαίο και περισσότερο αμείλικτο από ποτέ.

Εδώ μπαίνει ο Τραμπ. Ορισμένοι από τους ψηφοφόρους του, υποστηρίζουν ότι οδηγήθηκαν σε αυτή την επιλογή από την «κοινή λογική», από το μήνυμα της «ευημερίας και της μείωσης του χρέους». Αλλά μία πιο προσεκτική ματιά αποδεικνύει ότι αυτό το μήνυμα δεν είχε καμία ουσία. Με την εκλογή του Τραμπ, ο οποίος επέλεξε έναν ρατσιστή για κορυφαίο σύμβουλο και στρατηγιστή του, η Αμερική μπορεί να περάσει στην περιοχή του Όργουελ. Κάτι τέτοιο θα ήταν καταστροφικό αλλά υπάρχει ελπίδα ότι η αντίσταση θα ανασυνταχθεί και θα διαλύσει το σύστημα. Αλλά ακόμη και αν ο Τραμπ σταματήσει λίγο πριν τον νεο-φασισμό, θα δημιουργήσει μία Αμερική που θα δουλεύει για ολοένα λιγότερα άτομα, ενώ οι ψηφοφόροι, απασχολημένοι με το να μοιράζονται φωτογραφίες από τις γάτες τους και ψευδείς ειδήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, σταδιακά θα χάσουν την εναπομένουσα ικανότητά τους να διαχωρίζουν μεταξύ της πραγματικότητας της ζωής και της ψηφιακής σκιάς της.