Ελπίδες για ανάπτυξη από το «πακέτο Γιούνκερ»

Πρόσθετο «πακέτο» πόρων για την ανάπτυξη, συνολικού ύψους 35 δισ. ευρώ, που θα κατανεμηθεί ως το 2020, προβλέπει η πρόταση του προέδρου της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ για την Ελλάδα. Το πολυαναμενόμενο «δώρο» του κ. Γιούνκερ προς τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, που πάει πακέτο με τη συνολική συμφωνία, θα προέλθει από έναν συνδυασμό κονδυλίων που έχουν εγκριθεί στο πλαίσιο των διαρθρωτικών ταμείων (ΕΣΠΑ) με παράλληλες δράσεις για τους αγρότες μέσω εισοδηματικών ενισχύσεων.

Ωστόσο η πολύμηνη παράταση της αβεβαιότητας στην οικονομία έχει δημιουργήσει παρενέργειες και μεγάλες καθυστερήσεις σε έργα και προγράμματα του ΕΣΠΑ. Είναι ενδεικτικό ότι από τις αρχές του χρόνου ως το τέλος Μαΐου οι δαπάνες του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) μειώθηκαν κατά 689 εκατ. ευρώ με προφανείς επιπτώσεις στην ανάπτυξη της οικονομίας.

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, οι δαπάνες για δημόσιες επενδύσεις διαμορφώθηκαν σε 971 εκατ. ευρώ και ήταν μειωμένες κατά 689 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (1.660 εκατ. ευρώ) του προϋπολογισμού και χαμηλότερες κατά 809 εκατ. ευρώ σε σχέση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο.

Προκειμένου να αρθεί το αδιέξοδο και να διασφαλιστεί η ομαλή ολοκλήρωση του τρέχοντος ΕΣΠΑ και η ταχύτερη και χωρίς προβλήματα εκκίνηση της νέας προγραμματικής περιόδου 2014-2020 ο πρόεδρος της Ενωσης Περιφερειών Ελλάδας, περιφερειάρχης Θεσσαλίας κ. Κώστας Αγοραστός υπέβαλε σειρά προτάσεων στην κυβέρνηση και ειδικότερα στον υπουργό Οικονομίας κ. Γιώργο Σταθάκη.

Συγκεκριμένα, πρότεινε την παροχή οικονομικής διευκόλυνσης –με τη μορφή «κεφαλαίου κίνησης» –αποκλειστικά για τα έργα του ΕΣΠΑ, που διασφαλίζει την απρόσκοπτη χρηματοδότηση και ολοκλήρωση των έργων. Επανέλαβε δε την ανάγκη παράτασης του ΕΣΠΑ 2007-2013 κατά ένα έτος.

Σε ό,τι αφορά το νέο ΕΣΠΑ 2014-2020 που θα συνδυαστεί με τους νέους πόρους του πακέτου Γιούνκερ, στάθηκε στην ανάγκη ύπαρξης «τρίμηνων προκαταβολών πληρωμών» και χρημάτων «κλειδωμένων» αποκλειστικά για το ΕΣΠΑ με ευθύνη είτε του υπουργείου είτε των περιφερειών.

Ενα δισ. ευρώ ως τον Δεκέμβριο

Την εβδομάδα που πέρασε η Ανίκα Μπράιτχαρτ, εκπρόσωπος της Επιτροπής, διευκρίνισε ότι τα χρήματα από το πακέτο Γιούνκερ έχουν ήδη εγκριθεί προσθέτοντας ότι τις επόμενες ημέρες η Κομισιόν θα επεξεργαστεί συγκεκριμένες προτάσεις ώστε ένα ποσό ύψους 1 δισ. ευρώ να διατεθεί στην Ελλάδα ακόμη και το δεύτερο εξάμηνο του τρέχοντος έτους.

Σε συνομιλία που είχε στις αρχές του μήνα ο κ. Γιούνκερ με τους έλληνες περιφερειάρχες είπε ότι τα χρήματα από το αναπτυξιακό πακέτο είναι πολλά και θα διατεθούν με ειδικά κριτήρια στις οκτώ χώρες, μεταξύ αυτών και την Ελλάδα, οι οποίες αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην απορρόφηση των κοινοτικών πόρων.

Η λογική της κατανομής των κονδυλίων θα ακολουθεί τους τομείς ενδιαφέροντος του νέου Ευρωπαϊκού Ταμείου Στρατηγικών Επενδύσεων (ΕΤΣΕ-EFSI) ύψους 315 δισ. ευρώ.

Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το πρώτο σκέλος του σχεδίου συνίσταται στην κινητοποίηση τουλάχιστον 315 δισ. ευρώ πρόσθετων επενδύσεων κατά την επόμενη τριετία. Η προτεινόμενη δράση τοποθετείται εντός του τρέχοντος πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου για τον προϋπολογισμό της ΕΕ την περίοδο 2014-2020.

Το ΕΤΣΕ θα στηρίξει στρατηγικές επενδύσεις ευρωπαϊκής σημασίας σε υποδομές, ιδίως στα ευρυζωνικά και ενεργειακά δίκτυα, καθώς και στις υποδομές των μεταφορών, ιδίως σε βιομηχανικά κέντρα· στην εκπαίδευση, στην έρευνα και στην καινοτομία, στην ανανεώσιμη ενέργεια και στην ενεργειακή απόδοση.

Οι προτάσεις των περιφερειαρχών

1. Να δοθεί οικονομική διευκόλυνση, εν είδει «κεφαλαίου κίνησης», το οποίο να είναι αποκλειστικά για έργα ΕΣΠΑ. Αυτό το κεφάλαιο μπορεί να χρηματοδοτεί απρόσκοπτα τα έργα, στη συνέχεια να γίνεται η δήλωση πληρωμής και να παίρνει η χώρα μας πίσω τα χρήματα.

2. Το νέο ΕΣΠΑ θα πρέπει να έχει τρίμηνες προκαταβολές πληρωμών. Με ευθύνη των περιφερειών ή του γενικού γραμματέα του ΕΣΠΑ να υπάρχουν τα χρήματα αυτά «κλειδωμένα» αποκλειστικά για τα προγράμματα που βρίσκονται σε εξέλιξη. Το ποσό αυτό θα ανανεώνεται κάθε φορά που θα πραγματοποιείται δήλωση πληρωμής.

3. Να δοθεί παράταση ενός χρόνου για να ολοκληρωθούν τα έργα του τρέχοντος ΕΣΠΑ. Η χώρα μας δεν βρέθηκε ποτέ στο παρελθόν σε τέτοια δυσχερή και ειδική περίπτωση όπως σήμερα.