Παρόμοια περιστατικά με το «Norman Atlantic»

Περίπου 5 ως 15 πυρκαγιές εκδηλώνονται κάθε χρόνο σε πλοία, οι περισσότερες από τις οποίες στα γκαράζ τους. Η φωτιά που ξέσπασε εν πλω στο οχηματαγωγό «Norman Atlantic», στο οποίο επέβαιναν περίπου 500 άτομα, με τραγικό απολογισμό αρκετών θυμάτων και αγνοουμένων, είναι «αντίγραφο» μιας πυρκαγιάς που σημειώθηκε τον Νοέμβριο του 2012 στο γκαράζ του πλοίου «Κρήτη 2» της ίδιας πλοιοκτήτριας εταιρείας, το οποίο εκτελούσε και τότε το δρομολόγιο Πάτρα – Ανκόνα, χωρίς ωστόσο σε εκείνη την περίπτωση να υπάρξουν θύματα. Το πόρισμα των πραγματογνωμόνων, που παρουσιάζει «Το Βήμα», αποδίδει το συγκεκριμένο προ διετίας ατύχημα σε βραχυκύκλωμα σε φορτηγά-ψυγεία, σε συνδυασμό με μία ανεκτέλεστη περιπολία για τον έλεγχο του γκαράζ αλλά και προβλήματα που παρουσιάστηκαν στο σύστημα αυτόματης πυρόσβεσης στον χώρο των οχημάτων.

Παράλληλα η τραγωδία στο «Norman Atlantic» επαναφέρει τις μνήμες με τον θάνατο 14 κούρδων παράτυπων μεταναστών μέσα στο πλοίο «Superfast 3» την 1η Νοεμβρίου 1999. Η πυρκαγιά εκδηλώθηκε, και ενώ έπλεε 12 ναυτικά μίλια από το λιμάνι της Πάτρας, στο γκαράζ του πλοίου.

Σύμφωνα λοιπόν με έγγραφα αρμοδίων ερευνητών, από το 1994 ως το 2011 είχαν σημειωθεί παγκοσμίως 73 ναυτικά ατυχήματα που οφείλονταν σε πυρκαγιές στον χώρο των οχημάτων και τα οποία αναλύθηκαν από τον Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό. Τα αποτελέσματα της μελέτης ανέδειξαν ότι σε 20 περιπτώσεις η πυρκαγιά προήλθε από ψυγεία φορτηγών/οχημάτων, σε 12 εκ των οποίων τα αίτια της πυρκαγιάς εντοπίστηκαν σε δυσλειτουργία της ηλεκτρολογικής εγκατάστασης των ψυγείων τους. Εξ αυτών μόνο έξι αποδόθηκαν σε πυρκαγιά που σημειώθηκε στον εξοπλισμό του πλοίου. Επιπλέον, παρατηρείται ότι από το 2002 και εντεύθεν, τουλάχιστον ένα πολύ σοβαρό περιστατικό συμβαίνει ανά έτος, ήτοι εννέα συνολικά περιστατικά ως το 2011, εκ των οποίων τα έξι είχαν ως αποτέλεσμα την ολική απώλεια των πλοίων.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Πυροσβεστικής στη χώρα μας, κάθε χρόνο σημειώνονται περίπου 5 ως 15 πυρκαγιές σε πλοία, αλλά και περίπου 800 ως 1.400 πυρκαγιές σε ΙΧ και φορτηγά –παρκαρισμένα, εν μέση οδώ, σε πλοία και άλλα σημεία –που οφείλονται κυρίως σε βραχυκύκλωμα και σε άλλες αιτίες.

Οπως ανέφερε αρμόδιος πραγματογνώμονας, «κάποιος λοιπόν για να έχει μία απάντηση για τον λόγο εκδήλωσης της πυρκαγιάς στο «Norman Atlantic» πρέπει να εξετάσει τι συνέβη σε παρόμοια περιστατικά. Είναι σωστό ότι στο πλοίο υπήρχαν δεκάδες βυτιοφόρα με ελαιόλαδο, το οποίο ωστόσο είναι δύσκαυστο υλικό. Μπορεί να υπήρξε κάποιο δυσεξήγητο βραχυκύκλωμα σε κάποιο από τα οχήματα που προκάλεσε αρχικά σπινθήρα και μικρής έκτασης πυρκαγιά η οποία αργότερα πήρε μεγάλη έκταση. Μπορεί αφορμή να ήταν πάλι κάποιος σπινθήρας στο σύστημα συντήρησης των ψυγείων αυτοκινήτων όπως συμβαίνει συχνά. Ενδεχομένως να δημιουργήθηκαν τριβές μεταξύ μεταλλικών τμημάτων φορτηγών από προβληματική πρόσδεση, αίχμανση όπως λέγεται στην ορολογία. Το ερώτημα όμως είναι γιατί δεν λειτούργησε το αυτόματο σύστημα πυρόσβεσης, γιατί η φωτιά επεκτάθηκε σε άλλα καταστρώματα και γιατί υπήρξε καθυστερημένη αντίδραση του πληρώματος. Εννοείται ότι παντού υπάρχουν ανιχνευτές πυρκαγιών που σημαίνουν κεντρικό συναγερμό ενώ υπάρχει πρόβλεψη για απομόνωση των καταστρωμάτων με ειδικά πυρίμαχα υλικά».

Στην τραγωδία του 1999 στην Πάτρα υπήρξε σωρεία συλλήψεων ιδιοκτητών και οδηγών φορτηγών που μετέφεραν σε ειδικές κρύπτες παράνομους μετανάστες. Και τότε υπήρξε καθυστερημένη ενημέρωση για την πυρκαγιά στο πλοίο. Και τότε είχε επιχειρηθεί να χρησιμοποιηθεί η φουσκωτή «γλίστρα» –εκεί που σκοτώθηκε επιβάτης του «Norman Atlantic» –αλλά αχρηστεύθηκε, ενώ προβλήματα είχαν παρουσιασθεί και τότε στα σωσίβια «βαρελάκια». Παρότι όμως υπήρχε η εκτίμηση πως η φωτιά ξεκίνησε από «γκαζάκι που άναψαν για να ζεσταθούν οι κούρδοι μετανάστες», κάτι τέτοιο δεν επιβεβαιώθηκε από την πραγματογνωμοσύνη, ενώ στο πόρισμα αφήνεται ανοικτό το ενδεχόμενο να υπήρξε και πάλι βραχυκύκλωμα στα φορτηγά ψυγεία.

Μεμονωμένο περιστατικό πυρκαγιάς σε γκαράζ από παράνομο φορτίο υπήρξε και τον Νοέμβριο του 2003 στο πλοίο «Knossos Palace». Ομως το πιο χαρακτηριστικό είναι το συμβάν που σημειώθηκε το βράδυ της 19ης Νοεμβρίου 2002 στο οχηματαγωγό «Κρήτη 2» της ΑΝΕΚ Lines, ενώ αυτό έπλεε 3,5 ναυτικά μίλια από το λιμάνι της Πάτρας μεταφέροντας 113 επιβάτες, 87 άτομα πλήρωμα, 92 φορτηγά και 18 ΙΧ αυτοκίνητα. Το πλοίο επέστρεψε μες στις φλόγες στην Πάτρα και άρχισε η εκφόρτωση των φλεγόμενων οχημάτων. Τουλάχιστον 17 φορτηγά υπέστησαν υλικές ζημιές.

Μόλις προ μερικών εβδομάδων εκδόθηκε το πόρισμα για αυτό το ατύχημα, στο οποίο συνεκτιμήθηκαν τα δεδομένα από σύστημα καμερών που υπήρχαν στο γκαράζ και από ευρήματα στα φορτηγά ψυγεία. Τα ευρήματα ήταν εντυπωσιακά.

Βρέθηκε λοιπόν «ανάπτυξη ηλεκτρικού τόξου στα σημεία σύνδεσης ρευματοδοτών και ρευματοληπτών της εγκατάστασης παροχής ηλεκτρικής ενέργειας στα ψυγεία φορτηγών/οχημάτων που είχε παρουσιασθεί και προγενέστερα του ατυχήματος. Η πυρκαγιά εκδηλώθηκε σε χρόνο ανεκτέλεστης περιπολίας (fire patrol). Τα καλύμματα των φορτηγών/οχημάτων γενικού φορτίου συνετέλεσαν στην εξάπλωση της πυρκαγιάς, απουσία πλαισίου τεχνικών απαιτήσεων πυραντοχής. Το μόνιμο σύστημα καταιονισμού-πυρόσβεσης αποτέλεσε το μοναδικό μέσο για την καταπολέμηση της πυρκαγιάς για όσο διάστημα το πλοίο βρισκόταν εν πλω, καθόσον δεν κατέστη εφικτή η προσέγγιση της εστίας της πυρκαγιάς από το πλήρωμα λόγω του γεγονότος ότι τα φορτηγά αυτοκίνητα είχαν «δημιουργήσει» φράγμα για την πρόσβαση στον χώρο του γκαράζ. Ομως και δύο από τις τρεις κεφαλές του συστήματος καταιονισμού ευρέθησαν φραγμένες μετά την κατάσβεση της πυρκαγιάς».