Το έργο του Σαμ Σέπαρντ ανεβαίνει για πρώτη φορά στην Ελλάδα





Ο Στάθης Λιβαθηνός και ο Μάνος Βακούσης σε σκηνή από την παράσταση που σκηνοθετεί ο Τάκης Βουτέρης


Είναι συγγραφέας, σκηνοθέτης, ηθοποιός, γράφει σενάρια για τον κινηματογράφο ενώ έχει ασχοληθεί επαγγελματικά και με τη μουσική. Ο Σαμ Σέπαρντ, μέλος της Αμερικανικής Ακαδημίας Γραμμάτων και Τεχνών, σύζυγος της Τζέσικα Λανγκ και πατέρας τριών παιδιών, γράφει θεατρικά έργα για να χαλαρώνει και να ηρεμεί ­ όπως λέει ο ίδιος ­ και θυμάται την αρχή της καριέρας του ως θεατρικού συγγραφέα: «Οταν άρχισαν να ανεβαίνουν τα πρώτα μου έργα ήταν πολύ τρομακτικό. Θυμόμουν ότι αντιστεκόμουν, αμυνόμουν. Ημουν πιτσιρικάς τότε, 19 χρονών και έπειτα διόλου δεν μου άρεσε που κάτι τόσο ιδιωτικό, προσωπικό, γινόταν έτσι δημόσιο».


Γεννημένος το 1943 σε μια στρατιωτική βάση του Ιλινόι κοντά στο Σικάγο, ο Σάμιουελ Σέπαρντ Ρότζερς ονειρευόταν να γίνει κτηνίατρος αλλά έπιασε δουλειά ως σερβιτόρος για να ανακαλύψει σύντομα την αγάπη του για τη μουσική και το θέατρο. Μια θετική κριτική για τα πρώτα του μονόπρακτα («Ο κήπος με τις πέτρες» και «Καουμπόηδες»), που ανέβηκαν το 1964, στάθηκε η αφορμή για να εγκατασταθεί στη Νέα Υόρκη και να ασχοληθεί συστηματικότερα με το γράψιμο. Ηταν η εποχή των οφ-οφ Μπρόντγουεϊ θεάτρων, των επαναστατικών κινημάτων της δεκαετίας του ’60 και του ’70, της ροκ μουσικήςΩ όλα αυτά ταίριαζαν απόλυτα στον χαρακτήρα και στην ιδιοσυγκρασία του. Στα 20 χρόνια που πέρασαν από τότε καθιερώθηκε ως ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους αμερικανούς συγγραφείς ενώ παράλληλα συνεχίζει την καριέρα του κινηματογραφικού αστέρα.


«Αγρια Δύση» είναι ο τίτλος του έργου του Σέπαρντ (το έγραψε το 1980) που ανεβαίνει για πρώτη φορά στην Ελλάδα από το Θέατρο Εξαρχείων. Στην παράσταση τη μετάφραση υπογράφει η Αννίτα Δεκαβάλλα και τη σκηνοθεσία ο Τάκης Βουτέρης. «Είναι το τρίτο αμερικανικό έργο που ανεβάζουμε στο «Εξαρχείων»», λέει ο σκηνοθέτης εξηγώντας την επιλογή του αυτήΩ και αναφέρεται στα δύο έργα του Αρθουρ Μίλερ («Το τίμημα» και «Σπασμένο γυαλί») που έχουν προηγηθεί. «Τόσο ο Σαμ Σέπαρντ όσο και ο Μίλερ έχουν τονίσει σε συνεντεύξεις και κείμενά τους ότι η σχέση τους με το αρχαίο δράμα είναι σχέση πατέρα – παιδιού. Κυρίως αναφέρονται στην επίδραση του Αισχύλου και του Σοφοκλή. Επιπλέον η θεματική και η γραφή τους διαθέτουν μια παγκοσμιότητα και μια αυθεντικότητα. Ειδικότερα για τον Σέπαρντ θα έλεγα ότι είναι ένας από τους σημαντικότερους συγγραφείς της νεότερης γενιάς και η «Αγρια Δύση» θεωρείται το καλύτερο έργο του».


Τρεις άνδρες και μία γυναίκα παίζουν στην «Αγρια Δύση», που πραγματεύεται τις σχέσεις ανάμεσα σε δύο αδέλφια στο πρότυπο του Κάιν και του Αβελ. «Το οικογενειακό πλαίσιο αποτελεί άλλωστε και τον άξονα γύρω από τον οποίο κινείται το αρχαίο δράμα», σημειώνει ο κ. Βουτέρης. Το «καλό παιδί» (Στάθης Λιβαθηνός) και ο «αλήτης» (Μάνος Βακούσης) αποτελούν τις δύο όψεις του ίδιου νομίσματος. Συναντώνται μετά από πέντε χρόνια και κατά έναν μαγικό αλλά και φυσικό τρόπο μπαίνουν σιγά σιγά ο ένας στο πετσί του άλλου και ανατρέπουν όλα τα δεδομένα.


Στην Ελλάδα έχουν ήδη ανεβεί τα έργα του Σέπαρντ: «Θαμμένο παιδί» από το Θέατρο Τέχνης σε σκηνοθεσία Γιώργου ΛαζάνηΩ «Τρελός για έρωτα» από τον Αντώνη Αντωνίου και «Τρελοί για έρωτα» σε σκηνοθεσία Μίνου Βολανάκη, με τη Ζωή ΛάσκαρηΩ «Σοκ» από τον Γιώργο ΜεσσάλαΩ «Φωνές» από τον Δημήτρη Οικονόμου (γραμμένο από τον Σέπαρντ και τον Τζόζεφ Τζέκιν).