Chuck D

Μια γροθιά στην εξουσία

Μπορεί στην Ελλάδα να φτάνει ένας ξεθυμασμένος απόηχος του ραπ από τα πάμπολλα συγκροτήματα του είδους που έχουν εμφανιστεί τα τελευταία χρόνια, στην Αμερική όμως είναι μια παλιά ιστορία και δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι Public Enemy έκαναν την αρχή για ένα μουσικό είδος τόσο επιδραστικό όσο κανένα άλλο τις δύο τελευταίες δεκαετίες. Πολλοί υποστηρίζουν ότι οι Ρ.Ε. ήταν το πιο σπουδαίο πολιτιστικό γεγονός στις ΗΠΑ από την εποχή του ροκ εν ρολ και δεν έχουν άδικο, όχι μόνο γιατί έφεραν έναν καινούργιο ήχο αλλά κυρίως γιατί έδωσαν μια πολιτικοκοινωνική διάσταση στη μαύρη μουσική παίζοντας τον ρόλο που έπαιξε το πανκ για τους λευκούς νεαρούς ανέργους και εξαθλιωμένους τη δεκαετία του ’70. Το ραπ και η χιπ χοπ κουλτούρα που δημιουργήθηκε εξ αυτού έδωσαν στα γκέτο ένα δυναμικό τρόπο έκφρασης και στους νεαρούς μαύρους έναν τρόπο να πουν τα πράγματα που τους απασχολούν. Οι Public Enemy δεν ήταν απλώς ένα συγκρότημα αλλά μια δυνατή μπουνιά στο μαλακό υπογάστριο της Αμερικής, που τους πολέμησε λυσσαλέα, όπως άλλωστε έκανε και με τα υπόλοιπα συγκροτήματα του είδους. Η δύναμη του ραπ είναι τα λόγια του που, δυνατά, βίαια και ακραία όπως είναι, όπλισαν τα χείλη πολλών μαύρων και η πολιτική συνείδηση της μαύρης φυλής, που βρισκόταν σε λήθαργο για πολλά χρόνια, ξύπνησε. Ο Chuck D ήταν ο αδιαφιλονίκητος αρχηγός των Ρ.Ε. και από την αρχή έδωσε το στίγμα του συγκροτήματος, σαν μια συνέχεια των απόψεων των «Μαύρων Πανθήρων». Οι Αμερικανοί τον χαρακτήρισαν στιχουργό-τρομοκράτη και ο πρώτος δίσκος τους «Υο! Bum Rush the Show», που κυκλοφόρησε το 1987, επιβεβαίωσε τις φήμες. Μαύρος εθνικισμός, βία εναντίον των λευκών καταπιεστών, πολιτική συνείδηση. Αντίθετα με τους άλλους ράπερ της πρώτης περιόδου, ο Chuck D δεν μασούσε τα λόγια του και αυτό τον έκανε γρήγορα «εθνικό ήρωα» στη μαύρη φυλή και αποτέλεσε το πρότυπο για όσους ακολούθησαν. Η αντίδραση όμως δεν άργησε να φανεί. Διωγμοί, φυλακίσεις για ασήμαντη αφορμή, αποκλεισμός από τα ΜΜΕ ήταν στην ημερήσια διάταξη. Ο Chuck D και η παρέα του δεν έκαναν πίσω. Το 1988 κυκλοφόρησαν τον δεύτερο δίσκο τους: «It Takes a Nation of Millions to Hold Us Back», στο εξώφυλλο του οποίου ο Chuck D και ο Flavor Flav βρίσκονται πίσω από τα σίδερα της φυλακής. Οι Public Enemy γίνονται οι κύριοι εκφραστές της αντίδρασης των μαύρων στη λευκή εξουσία και τα γκέτο μετατρέπονται σε βόμβες έτοιμες να εκραγούν. Οσα ακολούθησαν τα 10 επόμενα χρόνια είναι ιστορία καθοριστική για την εξέλιξη της μουσικής και της κοινωνίας και ο Chuck D τα περιγράφει με άμεσο και γοητευτικό τρόπο στο βιβλίο του «Fight the Power», που κυκλοφορεί αυτές τις ημέρες από τις εκδόσεις Οξύ και το «Αλλο Βήμα» προδημοσιεύει μερικά αποσπάσματα του. Μια αναδρομή στην ιστορία των Public Enemy, της ραπ μουσικής και της χιπ χοπ κουλτούρας από ένα μουσικό που την έζησε και κυρίως την προκάλεσε.

Τα ναρκωτικά δεν κάνουν διακρίσεις

*** Μάχομαι τα ναρκωτικά, μαζί και το αλκοόλ, γιατί είναι μάστιγα για το ανθρώπινο γένος. Ως καλλιτέχνης κοιτάζω στο παρελθόν και βλέπω μουσικούς των οποίων οι ζωές και το ταλέντο χάθηκαν μέσα σε τρία χρόνια, στα τέλη της δεκαετίας του ’60: τον Jimi Hendrix, την Janis Joplin, τον Baby Huey, τον Jim Morrison και τον Brian Jones των Rolling Stones. Μεγάλες απώλειες. Οι συνέπειες για τη μαύρη κοινότητα ήταν ακόμα πιο θανατηφόρες και ισοπεδωτικές. Δε θα μιλήσω για το πώς εξόντωσαν τους ιθαγενείς Αμερικανούς. Κάθε μαύρος άνδρας ή γυναίκα στις Ηνωμένες Πολιτείες που διατηρεί δεσμούς με την οικογένειά του έχει κάποιον σ’ αυτή την οικογένεια ο οποίος υποφέρει από τα προϊόντα της γενοκτονίας που μας έχουν υποβιβάσει ως λαό, ακόμα κι αν ο ίδιος ή η ίδια δεν παίρνει ναρκωτικά. Γι’ αυτό τηρώ μια τόσο άκαμπτη στάση απέναντι στα ναρκωτικά. Γι’ αυτό προσπαθώ ν’ αλλάξω το περιβάλλον. Η θέα των πρεζάκηδων που έριχναν ντάγκλες από την ηρωίνη στις αρχές της δεκαετίας του ’70 με έκανε να πω στον εαυτό μου: «Δε θα δοκιμάσω ναρκωτικά. Δε θέλω να γίνω σαν κι αυτούς». Δεν έχω πάρει ποτέ στη ζωή μου ναρκωτικά ούτε έχω πιει αλκοόλ. Ημουν πάντα αντίθετος στη χρήση τους.

Οταν ο Flavor (μέλος του συγκροτήματός του), αντιμετώπιζε προβλήματα με τα ναρκωτικά και την αστυνομία, υπήρξαν άνθρωποι που μου είπαν: «Πώς μπορείς να λες πράγματα κατά των ναρκωτικών τη στιγμή που δεν μπορείς να κρατήσεις το Flavor μακριά από δαύτα; Οι Public Enemy είναι μια αντίφαση». Αυτά είναι μαλακίες. Τι βλακώδης σκέψη! Οι Public Enemy είναι αληθινοί. Ποτέ δεν προσπαθήσαμε ν’ αποκρύψουμε το γεγονός, αλλά είπαμε: «Είμαστε σαφώς κατά των ναρκωτικών, όπως είμαστε και κατά οτιδήποτε άλλου καταστρέφει την κοινότητά μας, και προσπαθούμε να κάνουμε ό,τι μπορούμε για ν’ αλλάξουμε το περιβάλλον». Σ’ αυτό είμαστε ανυποχώρητοι.

Οι άνθρωποι χάνουν γρήγορα το παιχνίδι με τα ναρκωτικά, γιατί τα ναρκωτικά κυριαρχούν στο πεδίο αναφοράς σου. Μπορείς να ξεκινήσεις με κάποιο πάθος για κάτι, κι από τη στιγμή που το πάθος σου μπλέκεται με τα ναρκωτικά, τα ναρκωτικά γίνονται το πάθος σου. Γιατί; Επειδή τα ναρκωτικά θα σε κάνουν να νιώσεις καλύτερα απ’ όσο έχεις νιώσει ποτέ στη ζωή σου. Αυτό είναι το πρόβλημα. Τα ναρκωτικά δε σε κάνουν να νιώθεις χάλια. Το αντίθετο, σε κάνουν να νιώθεις υπέροχα. Τα προβλήματα στα οποία δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν οι άνθρωποι είναι η συντήρηση και το κατέβασμα. Είναι ένα ψεύτικο φτιάξιμο. Τους ανεβάζει σ’ ένα κάλπικο επίπεδο ικανοποίησης και πολλοί θέλουν να μείνουν εκεί, αλλά αυτό έχει τις συνέπειές του.

Υπάρχουν άνθρωποι που έχουν βγάλει εκατομμύρια δολάρια από το εμπόριο ναρκωτικών. Γιατροί, δικηγόροι, πολιτικοί, θρησκευτικές προσωπικότητες έχουν όλοι τους παγιδευτεί στο λαβύρινθο του εγκλήματος και των ναρκωτικών. Το παιχνίδι με τα ναρκωτικά είναι το πιο παλιό στην ανθρώπινη ιστορία. Παλιότερο κι από τη μουσική βιομηχανία. Οι μαύροι δεν πρόκειται ποτέ να βγουν κερδισμένοι απ’ αυτό. Ηταν ανέκαθεν οι χαμένοι. Ποτέ δεν υπήρξαμε πραγματικοί παίκτες, πάντα ήμαστε τα θύματα. ***

Φταίει που κοιμάται το μυαλό μας

*** Η κληρονομιά μας δεν αποτελεί μέρος της ύλης που διδάσκονται τα παιδιά μας. Δε μαθαίνουν πώς να επιβιώνουν ή να λειτουργούν ως μαύροι άνθρωποι στην Αμερική. Ο πρωτοπόρος μαύρος παιδαγωγός και ιμπρεσάριος Booker Τ. Washington το διατύπωσε καλύτερα στην ομιλία του «Βιομηχανική εκπαίδευση για το Νέγρο», όταν αναφέρθηκε στο ρόλο που θα πρέπει να διαδραματίσει η εκπαίδευση στις ζωές των ανθρώπων: «Καμία φυλή δεν πρόκειται να απελευθερωθεί ώσπου τα μυαλά των ανθρώπων της αφυπνισθούν και ισχυροποιηθούν. Η γνώση μας πρέπει να προσδεθεί στο άρμα της πραγματικής ζωής. Θα παρότρυνα τον κάθε Νέγρο να εξασφαλίσει όλη την πνευματική ισχύ, τη γνώση του συνόλου της πνευματικής παραγωγής ­ άσχετα αν προέρχεται από τις επιστήμες, τα μαθηματικά, την ιστορία, τη γλώσσα ή τα λογοτεχνικά έργα με τα οποία θα του επιτρέψουν οι περιστάσεις να έλθει σε επαφή, αλλά πιστεύω ακλόνητα ότι στο μέλλον η μόρφωση των ανθρώπων της φυλής μου θα πρέπει να πάρει τέτοια κατεύθυνση ώστε το μεγαλύτερο ποσοστό της πνευματικής δύναμης των μαζών να χρησιμοποιείται στα καθημερινά πρακτικά ζητήματα κι επί του πρακτέου ­ στους κόλπους της κοινότητας στην οποία κατοικούν». Θυμάμαι καθαρά ότι στο σχολείο ήμουν αναγκασμένος να μελετήσω Ethan Frome και «Μεγάλες προσδοκίες». Λοιπόν, να πάει από ‘κεί που ‘ρθε ο Ethan Frome, να πάει από ‘κεί που ‘ρθε και η κυρία Haversham. Γιατί να πρέπει να διαβάσω αυτές τις μαλακίες αντί για κάτι που έχει γράψει ο James Baldwin ή ο Zora Neale Hurston; Μάλλον γιατί η εταιρεία που εκδίδει τις «Μεγάλες προσδοκίες» και τον Ethan Frome βγάζει τρελά λεφτά.

Τα σχολεία δεν προετοιμάζουν τη σκέψη των νέων μαύρων σχετικά με τον τρόπο που πρέπει να λειτουργήσουν σ’ αυτή τη ζώνη πολεμικών επιχειρήσεων που εγώ ονομάζω πολιτιστική μονομέρεια. Ο Αιδεσιμώτατος Farrakhan ονομάζει τα εκπαιδευτικά συστήματα «Λιβάδια του Θανάτου». Σκοτώνουν τα μυαλά της νεολαίας μας. Αυτή είναι η παρωδία και μαζί η τραγωδία του εκπαιδευτικού μας συστήματος.

Πιστεύω ότι οφείλουμε να ανακαλύψουμε συμπληρωματικά υλικά για να συνοδεύσουν τα βασικά σχολικά μας εγχειρίδια και τη διδακτέα ύλη. Ολοι πρέπει να μάθουν τα βασικά: ανάγνωση, γραφή και αριθμητική. Λέω όλη την ώρα στα παιδιά να μάθουν απέξω κι ανακατωτά τα βασικά, αλλά στην αυγή του εικοστού πρώτου αιώνα δεν αρκεί να ξέρεις απέξω κι ανακατωτά τις ίδιες βασικές γνώσεις που έχουν διδαχθεί οι γονείς και οι παππούδες μας. Η εποχή της πληροφορικής και η τρομακτική αύξηση των υπολογιστών και της χρήσης του Δικτύου έχουν κάνει τη στοιχειώδη γνώση των υπολογιστών τόσο απαραίτητη όσο το να μάθεις να συλλαβίζεις τ’ όνομά σου. Το πεδίο αγοράς των εταιρειών που κατασκευάζουν υπολογιστές θα παρουσιάζει ετήσια αύξηση ενενήντα έξι τοις εκατό ως το 2005, καθιστώντας τις έτσι το δεύτερο ταχύτερα αναπτυσσόμενο βιομηχανικό τομέα. Μαζί μ’ αυτές τις στοιχειώδεις γνώσεις που θα λαμβάνουν τα παιδιά στα αρχικά στάδια της εκπαίδευσής τους, ειδικά σε σχολεία και σχολικές περιφέρειες όπου το ποσοστό μαύρων μαθητών θα ανέρχεται στο ενενήντα με ενενήντα πέντε τοις εκατό, η διδακτέα ύλη θα πρέπει να αναπροσαρμοστεί ώστε ν’ αντικατοπτρίζει μεγαλύτερο μέρος της μαύρης ιστορίας και του πολιτισμού, μεταδίδοντάς το σε νέους καλύτερα προετοιμασμένους να αντιμετωπίσουν τον κόσμο. Θα είναι σαν τα παραδοσιακά μαύρα κολέγια, αλλά η εκπαίδευση θα ξεκινά από χαμηλότερο επίπεδο. Αποτελεί επιτακτική ανάγκη τόσο για τους μαύρους όσο και για τους λευκούς μαθητές να διδαχθούν σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης την αλήθεια για τους διαφορετικούς πολιτισμούς και την ιστορία των διάφορων λαών του κόσμου. Για παράδειγμα, όλοι θα πρέπει να μάθουν την αλήθεια για την ιστορική Πορεία του Ενός Εκατομμυρίου, τους στόχους και τη θέση της στην ιστορία.

Πολλοί μαύροι μαθητές, που δε διδάσκονται την ιστορία της φυλής τους από τα πρώτα στάδια της εκπαίδευσης, όταν φτάνουν στο κολέγιο παθαίνουν «μαύρο πολιτισμικό σοκ». Επιχειρούν να μάθουν τόσα πολλά για τους ίδιους και τη φυλή τους σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα, κι όσα μαθαίνουν τους φαίνονται τόσο συναρπαστικά που προσπαθούν να στριμώξουν όλα όσα μπορούν να μάθουν για τους ίδιους σε μια περίοδο δύο ή τριών χρόνων, κάτι που μερικές φορές οδηγεί στο αντίθετο αποτέλεσμα. Τα κυκλώματά τους υπερφορτώνονται από τόσο πολλές γνώσεις κι ώσπου να φτάσουν στον τρίτο ή τον τέταρτο χρόνο είναι πιο αποπροσανατολισμένοι από ό,τι όταν ξεκίνησαν. Αν οι φοιτητές μπορούσαν να μάθουν περισσότερα για τη φυλή τους σε μικρές δόσεις γνώσης σε όλη τη διάρκεια της εκπαιδευτικής τους σταδιοδρομίας, μέχρι να φτάσουν στο κολέγιο θα είχαν αποκτήσει τις βασικές γνώσεις σε όλα τα επίπεδα, κι έπειτα θα μπορούσαν να επικεντρωθούν σε κάποιο ειδικό πεδίο μελέτης το οποίο θα είχαν επιλέξει οι ίδιοι. Ετσι θα γνώριζαν καλύτερα τον τομέα στον οποίο θα ήθελαν να εξειδικευτούν, με αντικειμενικό σκοπό μετά την αποφοίτησή τους να ιδρύσουν τις δικές τους εταιρείες για να παρέχουν αγαθά και υπηρεσίες στις κοινότητες στις οποίες ανήκουν. ***

Οι ΗΠΑ είναι το κλουβί των μαύρων

*** Οι Ηνωμένες Πολιτείες μοιάζουν με τεράστιο κλουβί για μαύρους. Οι περιοχές που θεωρούμε σπίτια μας είναι γκέτο και οικιστικά συγκροτήματα που βρίσκονται ακόμα σε πειραματικό στάδιο. Ο τρόπος σκέψης είναι ένα άλλο κλουβί, επειδή είμαστε εγκλωβισμένοι πίσω από ένα υπόβαθρο κι έναν τρόπο σκέψης που περιορίζει το δυναμικό μας. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν άνθρωποι που οδεύουν προς τη φυλακή νομίζοντας ότι κάνουν το πιο φυσιολογικό πράγμα του κόσμου. Είναι απίστευτο και ολωσδιόλου παρανοϊκό ως σκέψη οι άνθρωποι να ασπάζονται τη σκλαβιά τους. Οι Ηνωμένες Πολιτείες θυμίζουν ένα τεράστιο εργαστήριο πειραμάτων για μαύρους. Αυτοί κάνουν πειράματα επάνω μας, και το τραγούδι «Black steel in the hour of chaos» λέει ότι πρέπει να κάνεις ό,τι χρειάζεται για να παραμείνεις ελεύθερος, όπως και να ‘χει.

Αυτό που συμβαίνει στη δεκαετία του ’90 είναι ότι οι εταιρείες κλείνουν τα εργοστάσιά τους κι επενδύουν στις φυλακές, οι οποίες μέχρι το 2000 θα τους παρέχουν το εργατικό δυναμικό που χρειάζονται, και μάλιστα σε κατάσταση νόμιμης δουλείας. Ολο και περισσότερες εταιρείες θα επενδύουν στις φυλακές, και το εργατικό τους δυναμικό θα λειτουργεί μέσα από τη φυλακή, όπου ένας κρατούμενος δεν έχει πρόβλημα να δουλεύει για λιγότερο από μισό δολάριο τη μέρα. Η νεολαία μας σαγηνεύεται από τη ζωή της φυλακής. Κι αυτό μας ξαναγυρνάει πίσω στα χρόνια της δουλείας.

Το πρόβλημα της ανεργίας στους κόλπους της μαύρης κοινότητας θα βρει τη λύση του, το μεγάλο ερώτημα, όμως, είναι κάτω από ποιους όρους θα δουλέψουμε και για ποιους. Ολα εξαρτώνται από το σχεδιασμό των μεγάλων εταιρειών κι επιχειρήσεων, οι οποίες ­ σε αρμονική σύμπραξη με την αμερικανική κυβέρνηση ­ ψάχνουν για άλλη μια φορά για μεγαλύτερα περιθώρια κέρδους που θα βασίζονται πάνω στο εργατικό δυναμικό ενός εκατομμυρίου ανθρώπων που βρίσκονται φυλακισμένοι, και σ’ αυτό θα βοηθήσει το σύστημα των ποινών που γίνεται όλο και πιο αυστηρό, η πολιτική χορήγησης αναστολών που γίνεται όλο και πιο δύσκαμπτη και οι εξοντωτικές ποινές για αδικήματα που σχετίζονται με τα ναρκωτικά. Αυτό το μέλλον βλέπουν πάρα πολλοί άνθρωποι όταν κοιτάζουν μέσα στην κρυστάλλινη σφαίρα. Βλέπουν εργασία δούλων στο άμεσο μέλλον. ***

Δεν γίνονται όλα για το χρήμα

*** Αμφισβητώ τα κίνητρα πάρα πολλών καλλιτεχνών, επειδή είναι ενταγμένοι στο παιχνίδι για να βγάλουν λεφτά και κορίτσια. Αυτά θα υπάρχουν πάντα, θα μου πείτε. Οι καλλιτέχνες θα ‘πρεπε να το κάνουν για το πνεύμα του ανταγωνισμού. Οι καλλιτέχνες θα ‘πρεπε να παίζουν για να πλουτίσουν την τέχνη. Οι καλλιτέχνες θα ‘πρεπε να το κάνουν για να νικήσουν. Μερικοί το κάνουν μόνο και μόνο για τα χρήματα, επειδή πιστεύουν ότι το να βγάλεις χρήματα είναι η πραγματική νίκη, κι έτσι θα έκαναν τα πάντα για να τα αποκτήσουν. Εγώ δε θα έκανα τα πάντα. Πιστεύω ότι πρέπει να είσαι σταθερός στις πεποιθήσεις σου.

Η πρώτη μας συναυλία στην περιοδεία των U2 έγινε στο Μάντισον του Ουισκόνσιν. Υπήρχαν περίπου ενενήντα χιλιάδες άνθρωποι. Θυμάμαι να κοιτάζω τις ακριανές κερκίδες εκείνου του σταδίου και ν’ αναρωτιέμαι: «Τι βλέπουν αυτοί οι άνθρωποι από τη συναυλία;». Θα πρέπει να απείχαν κοντά στα διακόσια μέτρα από τη σκηνή.

Οι U2 διευθύνουν την επιχείρησή τους σαν κυβέρνηση. Εκείνη η περιοδεία ήταν για μας κάτι περισσότερο από διδακτική εμπειρία. Πριν απ’ αυτή την περιοδεία θεωρούσαμε την οργάνωσή μας πειθαρχημένη. Αυτοί οι ξεφτίλες είναι σαν κυβέρνηση ­ διαχειρίζονται έναν ολόκληρο οικονομικό οργανισμό. Εκείνη τη χρονιά τα ακαθάριστα κέρδη της επιχείρησης έφτασαν τα 279 εκατομμύρια δολάρια. Αυτό συνεπάγεται μια ολόκληρη οικονομική δομή. Είναι περισσότερα από τα ακαθάριστα έσοδα μιας χώρας σαν την Γκάνα. Αυτό που με ενόχλησε σε εκείνη την περιοδεία ήταν ότι διάφοροι τύποι που άκουγαν hip-hop έρχονταν και μου έλεγαν: «Μα γιατί παίζετε μαζί τους;». Απαντούσα: «Αυτά είναι μαλακίες, παίζω μαζί τους γιατί μπορώ να παίξω μαζί τους. Προσπαθώ να μάθω πώς λειτουργεί ένα επίπεδο στο οποίο προσπαθούμε να φέρουμε το rap. Αλλά έχουμε ακόμα πολύ δρόμο μπροστά μας».

Κάποια νύχτα πριν από την παράσταση στο World έλεγα στα παιδιά: «Πού είναι το λεωφορείο των U2;». Η απάντηση ήρθε από τον ουρανό. Λεωφορείο; Ποιο λεωφορείο; Είδαμε τέσσερα φώτα να κατεβαίνουν από τον κωλοουρανό και την ασφάλεια ν’ αρχίζει ν’ αδειάζει το πάρκινγκ. Ξαφνικά, καθώς ο κόσμος έκανε πίσω, άρχισε ο αέρας. Προσγειώθηκε το πρώτο ελικόπτερο. Ενας τύπος πήγε στο ελικόπτερο, άνοιξε την πόρτα και το μόνο που μετέφερε ήταν βαλίτσες. Κοιτάξαμε να δούμε κάποιον ­ αλλά υπήρχαν μόνο βαλίτσες. Μόλις προσγειώθηκε το επόμενο ελικόπτερο, βγήκαν από μέσα ο Adam κι ο Larry. Αυτή δεν ήταν η συναυλία των U2, ήταν απλά τα μέλη τους που πήγαιναν στη συναυλία. Το επόμενο ελικόπτερο προσγειώθηκε, κι από μέσα ξεπήδησε ο Bono. Μου είπε: «Εϊ, Chuck, πώς τα πάτε; » και μας χαιρέτησε. Επειτα προσγειώθηκε άλλο ένα ελικόπτερο και μέσα ήταν ο Edge. Δεν έχω ξεχάσει τη σκηνή μέχρι σήμερα, γιατί για μένα αντιπροσωπεύει τα δύο διαφορετικά επίπεδα στα οποία βρίσκονται τα δύο μουσικά είδη. Ηταν ένα ξεκάθαρο μήνυμα ότι έχουμε πολύ δρόμο μπροστά μας στο παιχνίδι του rap. Εχουμε πάντα τις ιστορίες των U2 στο μυαλό μας.

Οι U2 μάς σέβονταν εξαιτίας του λόγου μας. Μου είπαν: «Το πιο σημαντικό απ’ όλα είναι ο λόγος σου. Αγωνίζεσαι για το λαό σου και πολεμάς για το σωστό». Γι’ αυτό συμμετείχαμε σ’ εκείνη την περιοδεία. Αυτό έλεγα σε όποιον ερχόταν και με ρωτούσε γιατί πήραμε μέρος στην περιοδεία. Ενα πράγμα που μου τη δίνει είναι οι μαλάκες που έρχονται και σου λένε τι να κάνεις με τη φάση σου. «Κανείς δε λέει στον Charles Barkley πώς να καρφώσει, μη μου λες λοιπόν πώς να κάνω περιοδείες». Το να μην είχαμε πάρει μέρος σε κείνη την περιοδεία θα ήταν σαν να αρνούμασταν μια πρόσκληση από τον ηγέτη μιας υπερδύναμης που μας είχε καλέσει για δείπνο, μόνο και μόνο από σεβασμό, για να μας δείξει πώς θα έπρεπε να είναι τα πράγματα. ***

Εξαπολύοντας επιθέσεις δεξιά και αριστερά

*** Στην Αμερική, όπως και στην Αφρική και κάθε άλλο μέρος του πλανήτη όπου υπάρχουν μαύροι, πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι πρέπει να σώσουμε μόνοι μας τους εαυτούς μας και να σταματήσουμε να βασιζόμαστε σε άλλους ανθρώπους οι οποίοι θα έχουν τις σπουδαίες απαντήσεις που αναζητούμε. Πρέπει να σώσουμε μόνοι τους εαυτούς μας. Πρέπει να κοιτάξουμε μέσα μας. Οι μαύροι της Αμερικής αυτοκαταστρέφονται κι ο κόσμος στρέφει το βλέμμα προς τη σημερινή νεολαία λες και είναι ο εκπρόσωπός του. Οι νέοι όμως ποτέ δε θα ‘πρεπε να αντιμετωπίζονται ως εκπρόσωποι μιας ολόκληρης φυλής. Οι νέοι μπορεί να εκπροσωπούν το συναίσθημα και την οργή που αυτό αντανακλά, και μπορούν να κάνουν πολλές ερωτήσεις για να μαθαίνουν τι ακριβώς συμβαίνει, αλλά το ρόλο των εκπροσώπων πρέπει να τον αναλαμβάνουν ενήλικες οι οποίοι διαθέτουν εμπειρία κι έλεγχο πάνω σε συγκεκριμένα ζητήματα.

Η λευκή Αμερική ψάχνει τις απαντήσεις στη νεολαία μας, τους αθλητές και τους διασκεδαστές, κάτι που αποτελεί γελοία σύλληψη. Σε καμία άλλη χώρα δε ζητούν από τους αθλητές και τους διασκεδαστές να εξηγήσουν την κατάσταση του λαού. Οι περισσότεροι από τους αθλητές και τους διασκεδαστές φοβούνται να πουν κουβέντα για την κυβέρνηση. Εδώ στην Αμερική ρωτάνε τον Charles Barkley. Δεν μπορεί να σοβαρολογεί όταν λέει ότι θέλει να βάλει υποψηφιότητα για κυβερνήτης της Αλαμπάμα. Εχει πλάκα να το λέει, έχει πλάκα να αστειεύεται, αλλά νομίζετε ότι αυτοί οι παλαβοί εκεί έξω τον αγαπούν για το μυαλό του; Τον αγαπούν επειδή μπορεί να καρφώσει ανάποδα και να οδηγήσει την ομάδα του στη νίκη.

Ρωτάνε επίσης ράπερ σαν κι εμένα για τις συνθήκες ζωής των μαύρων. Εγώ τους απαντώ: «Τους ανθρώπους που θα ‘πρεπε να ρωτήσετε κανονικά τους φοβάστε. Ρωτήστε τον Ben Chavis, τον Αιδεσιμώτατο Farrakhan, τον Kwame Toure, τον Al Sharpton, μιλήστε μαζί τους». Οχι, θέλουν να τους στιγματίσουν στα γρήγορα σαν ρατσιστές, και πολλοί αδαείς μαύροι κάνουν το ίδιο, γιατί μας έχουν προγραμματίσει να τους σκεφτόμαστε λιγότερο επειδή το πρόγραμμα που προσφέρουν θα ήταν προς όφελός μας. Μα και βέβαια θα μιλήσουν για ένα πρόγραμμα που θα είναι προς όφελός μας. Εμείς είμαστε εκείνοι που έχουν υποστεί τη μεγαλύτερη εκμετάλλευση. Η αυτοαποκαλούμενη κυρίαρχη μαύρη ηγεσία πρέπει να συγχρονιστεί με τη σημερινή πραγματικότητα των συνθηκών ζωής των μαύρων». «Εχω ακούσει τόσα επικριτικά σχόλια για τον Jesse Jackson από το μέσο μαύρο Αμερικανό που τώρα μου προκαλούν αποστροφή, επειδή βλέπω ότι όποτε ξεσπάει μια κρίση, βρίσκεται εκεί και προσπαθεί να κάνει κάτι. Το πρόγραμμα του Jesse Jackson είναι απίστευτα φορτωμένο. Οι άνθρωποι λένε το ένα ή το άλλο για τον Αιδεσιμώτατο Jackson, κι εγώ τους κοιτάζω σαν να τους λέω: «Και ποιοι στο διάολο είστε σεις; Τι στο διάολο έχετε κάνει εσείς, γαμώτο; Δεν έχετε κανένα δικαίωμα να μιλάτε για τον άνθρωπο αυτόν και το πώς κάνει τη δουλειά του». Την ίδια στιγμή δεν έχουν τα κότσια να ζητήσουν αύξηση απ’ τ’ αφεντικά τους. Δεν μπορούν καν να ζητήσουν αύξηση του επιδόματος από την Πρόνοια και μιλάνε και για τους άλλους από πάνω. «Ο Jesse Jackson βρίσκεται και στις δύο πλευρές του φράχτη». Κι εσύ με ποιανού το μέρος είσαι; Κάποιοι ίσως να έχουν ισχυρά επιχειρήματα, αλλά συνήθως οι άνθρωποι που αναφέρουν τα επιχειρήματα αυτά δεν κάνουν τίποτε οι ίδιοι. Θέλω να τους πω: «Κι εσείς τι έχετε κάνει;». Αυτή είναι η βασική μου ερώτηση. Προτού κάποιος επικρίνει κάποιον άλλο, θα έπρεπε να κοιτάζει τη δική του κατάσταση και να αναλύει τις δικές του πράξεις. Εκτός κι αν κάποιος πράττει κάτι κατάφωρα δόλιο εις βάρος της κοινότητας, οπότε έχεις κάθε δικαίωμα να πεις ό,τι θέλεις. Είναι όπως όταν κάποιοι παρακολουθούν μια αθλητική συνάντηση από την τηλεόραση και λένε πως κάποιος παίκτης δεν παίζει καλά αλλά οι ίδιοι κάθονται σε μια πολυθρόνα στα καθιστικά τους με μια μπίρα στο χέρι και λένε: «Ο Barkley δεν αξίζει μία». Ο Barkley έδωσε μια αποστομωτική απάντηση στους ανθρώπους που σχολίαζαν αρνητικά την ικανότητά του στα ριμπάουντ σε κάποια στιγμή της καριέρας του, λέγοντας: «Εϊ, αυτή είναι η δουλειά μου. Εγώ δε σου λέω τι να κάνεις στη δουλειά σου στο σούπερ-μάρκετ».

Προσπαθώ να μην επικρίνω τους ηγέτες των μαύρων. Επαψα να το κάνω το 1990. Εκανα μια σοβαρή προσπάθεια να μην επικρίνω τους μαύρους ηγέτες σε δημόσια fora. Εχω αποφασίσει να χρησιμοποιώ το χρόνο που μου παρέχουν τα Μέσα Ενημέρωσης με τον πιο θετικό τρόπο και να μην ξοδεύω αυτό τον ελάχιστο χρόνο μιλώντας για τα πράγματα που δεν κάνουν οι μαύροι. Ακόμα κι όταν με ρωτάνε για την αναποτελεσματικότητα των μαύρων μάνατζερ στη μουσική βιομηχανία, υπογραμμίζω ότι πίσω από τους μαύρους μάνατζερ υπάρχει η αηδιαστική συμπεριφορά και η ρατσιστική πολιτική των εταιρειών που τους αναγκάζουν να φέρονται όπως φέρονται.

Κανείς ­ είτε άντρας είτε γυναίκα ­ δεν πρέπει ν’ αφήνει τις πιέσεις να τον κάνουν να σωπάσει. Βέβαια, δεν πρέπει να μένεις ξεκρέμαστος και να εξαπολύεις επιθέσεις δεξιά κι αριστερά. Είναι σαν να κρατάς ένα όπλο με το οποίο πυροβολείς στα τυφλά. Πρέπει να είσαι πραγματικά εστιασμένος στις επιθέσεις σου και πάντα έτοιμος να αντιμετωπίσεις ό,τι βρεθεί στο δρόμο σου, και νομίζω ότι η μαύρη ηγεσία θα ‘πρεπε να είναι καλά εκπαιδευμένη και δασκαλεμένη σ’ αυτό τον τομέα. Νομίζω ότι οι πρόσφατες Συναντήσεις Κορυφής των μαύρων ηγετών ήταν καλά προετοιμασμένες, επειδή εξέφραζαν τους ανθρώπους που εκπροσωπούσαν. Ωστόσο, σε αυτές τις συναντήσεις υπάρχουν πολύ λίγοι άνθρωποι από την κοινότητα του hip-hop, και πάνω σ’ αυτό τον τομέα εργάζομαι σκληρά αυτή την εποχή. Αλλά πρώτα πρέπει να δυναμώσουμε τους δεσμούς μας μέσα στο ίδιο το έθνος του hίp-hop. Το έθνος των Ζουλού, το Συνδικάτο της Ρίμας, όλες οι οργανώσεις είναι καλές. Απλώς, όταν φτάνουμε στο διάλογο και σκεφτόμαστε πώς να βοηθήσουμε τον αποδιοργανωμένο λαό μας πρέπει να πετάμε από πάνω μας τις ετικέτες. Αυτό είναι το θέμα. ***