Θεμέλιος λίθος για τον νέο αερολιμένα στο Καστέλι

Το μεγαλύτερο έργο υποδομής στην Κρήτη «τροχοδρόμησε» στο Καστέλι. Η 35ετής περίοδος παραχώρησης για τον Νέο Διεθνή Αερολιμένα Ηρακλείου, που θα αντικαταστήσει το υφιστάμενο αλλά απαρχαιωμένο «Νίκος Καζαντζάκης», ξεκίνησε στις 7 Φεβρουαρίου 2020. Το κόστος κατασκευής του έργου ανέρχεται σε 480 εκατ. ευρώ, ενώ η αξία του εκτιμάται ότι υπερβαίνει το 1 δισ. ευρώ. Οι θέσεις εργασίας, κατά την περίοδο μελέτης-κατασκευής, υπολογίζονται σε 2.000.

Ο σημερινός Αερολιμένας Ηρακλείου αποτελεί το δεύτερο πιο πολυσύχναστο αεροδρόμιο στην Ελλάδα, πίσω από τον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών, με επιβατική κίνηση που έφτασε το 2019 τους 8,1 εκατ. επιβάτες. Η κατάσταση που επικρατεί κατά τους καλοκαιρινούς μήνες είναι ασφυκτική, καθώς οι εγκαταστάσεις έχουν ήδη πιάσει ταβάνι από απόψεως χωρητικότητας, ενώ μειονεκτούν και σε σχέση με τις διεθνείς προδιαγραφές των σύγχρονων αεροδρομίων.

Επιφάνεια
72.000 τ.μ.

Με ένα τερματικό κτίριο αεροσταθμού 5 επιπέδων και συνολικής επιφάνειας 72.000 τ.μ., εκ των οποίων περί τα 13.000 τ.μ. χώροι εμπορικών χρήσεων και περίπου 1.000 τ.μ. μόνιμοι εκθεσιακοί χώροι, ο Νέος Διεθνής Αερολιμένας αναμένεται να ανοίξει νέες προοπτικές στην ανάπτυξη του νησιού. Η κατασκευή του, που θα διαρκέσει έως 60 μήνες από την ημερομηνία έναρξης παραχώρησης, θα ακολουθήσει ένα σύνολο τεχνικών και λειτουργικών προδιαγραφών προκειμένου να ικανοποιήσει τις παρούσες και μελλοντικές ανάγκες κίνησης καθ’ όλη τη διάρκεια της περιόδου παραχώρησης.

Στην εταιρεία του αεροδρομίου συμμετέχουν το Ελληνικό Δημόσιο με ποσοστό 45,9%, η ΤΕΡΝΑ ΑΕ με 32,46% και η ινδική GMR Airports Ltd με 21,64%, ενώ η κατασκευή του έργου θα γίνει εξ ολοκλήρου από την ΤΕΡΝΑ ΑΕ. Η συμβολή του Δημοσίου στην κατασκευή ανέρχεται σε 180 εκατ. ευρώ και έχει εξασφαλιστεί με δάνειο, 28ετούς διάρκειας, από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ).

2% επί
των εσόδων

Το κόστος κατασκευής ανέρχεται σε 480 εκατ. ευρώ, εξαιρουμένου του εξοπλισμού αεροναυτιλίας ο οποίος εμπίπτει στη δικαιοδοσία της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας και θα καθοριστεί από κοινού μετά την ημερομηνία έναρξης παραχώρησης.

Επίσης, θα καταβάλλεται από την εταιρεία του αεροδρομίου αντισταθμιστικό αντάλλαγμα συνολικού ύψους 2% επί των εσόδων που προκύπτουν από την εκμετάλλευση του έργου. Εξ αυτών, 1% στον Δήμο Μινώα Πεδιάδος της Περιφέρειας Κρήτης και 1% για την ενίσχυση της ανάπτυξης στους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης της Περιφερειακής Ενότητας Ηρακλείου, καθώς και σε άλλες κοινωφελείς δράσεις.

11 κτιριακές εγκαταστάσεις

Το Νέο Διεθνές Αεροδρόμιο Ηρακλείου θα διαθέτει διάδρομο προσγείωσης-απογείωσης μήκους 3.200 μέτρων κατηγορίας κατά ICAO 4E, έναν ισομήκη, παράλληλο τροχόδρομο κίνησης αεροσκαφών, οκτώ συνδετήριους τροχοδρόμους του διαδρόμου με τον παράλληλο τροχόδρομο και ακόμη δύο με τον διάδρομο του Στρατιωτικού Αεροδρομίου. Ο χώρος στάθμευσης αεροσκαφών θα διαθέτει 27 απομακρυσμένες θέσεις κατηγορίας κατά ICAO C και 5+1 θέσεις τύπου MARS κατηγορία κατά ICAO E (ή 10+2 σταθερές θέσεις στάθμευσης Κατηγορίας C).

Πέραν του τέρμιναλ, θα υπάρχουν 11 κτιριακές εγκαταστάσεις απαραίτητες για τη λειτουργία του αεροδρομίου, όπως πύργος ελέγχου, πυροσβεστική, συντήρηση, εγκατάσταση αποθήκευσης καυσίμων και ανεφοδιασμού αεροσκαφών μέσω υπόγειου συστήματος Hydrant.

Στη δε εγκατάσταση βιολογικού καθαρισμού του αεροδρομίου θα υπάρχει δυνατότητα εξυπηρέτησης των αναγκών πλήρους διοχέτευσης των αστικών αποβλήτων των οικισμών Θραψανού, Αρχάγγελου, Γαλελιανού, Σκλαβεροχωρίου, Ευαγγελισμού, Λιλιανού, Αγίας Παρασκευής, Ρουσοχωρίων.

Το έργο θα περιλαμβάνει ακόμη έναν αυτοκινητόδρομο σύνδεσης με τον ΒΟΑΚ, μήκους 18 χλμ., στο ύψος του οικισμού Χερσονήσου. Θα αναβαθμιστούν ακόμη οι τοπικές οδοί προς Χερσόνησο, η υφιστάμενη εθνική οδός Χερσονήσου – Καστελίου και το εξωτερικό περιμετρικό δίκτυο του αερολιμένα, εκτιμώμενου συνολικού μήκους 20 χλμ. Επίσης, θα κατασκευαστεί ο άξονας πρόσβασης με την οδό Αρκαλοχωρίου – Βιάννου, μήκους περίπου 6 χλμ. και η περιμετρική οδός Καστελίου μήκους 1,5 χλμ.

Η αξιοποίηση του «Νίκος Καζαντζάκης»

Το υφιστάμενο αεροδρόμιο «Νίκος Καζαντζάκης» πρόκειται να αξιοποιηθεί με τη μέθοδο των λεγόμενων Προτάσεων Καινοτομίας (Unsolicited Proposals). Κατά τη διεθνή πρακτική, ιδιωτικοί φορείς μπορούν να διαμορφώσουν και να υποβάλουν πρόταση για ένα έργο για το οποίο δεν υπάρχει εν εξελίξει διαγωνιστική διαδικασία. Η πρόταση θα περιλαμβάνει μεταξύ άλλων προκαταρτική μελέτη, μελέτη σκοπιμότητας, εκτίμηση κόστους, μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων, χρηματοοικονομικό μοντέλο. Επιλέγεται δε η πλέον συμφέρουσα πρόταση για την αξιοποίηση ενός asset.

Σημειωτόν το σχέδιο για τα ενεργειακά «έξυπνα νησιά»

Σε συνώνυμο των καθυστερήσεων τείνει να μετατραπεί η προκήρυξη του διαγωνισμού από τη ΡΑΕ για τη «μεταμόρφωση» της Σύμης, της Αστυπάλαιας και της Μεγίστης (Καστελλορίζου) σε ενεργειακά «έξυπνα νησιά». Ηταν να πραγματοποιηθεί το 2018, αναμενόταν το 2019, τώρα ετοιμάζεται για το 2020. Το υπουργείο Ενέργειας, σύμφωνα με πληροφορίες, επεξεργάζεται εναλλακτικές προτάσεις προτού εκδώσει την υπουργική απόφαση. Στόχος είναι να επιτευχθεί διείσδυση των ΑΠΕ σε ποσοστό άνω του 55%-60%, ώστε σε συνδυασμό με τεχνολογίες αποθήκευσης ενέργειας να εξασφαλίσει την αυτονομία τους.

Καινοτόμα έργα

Υβριδικά καινοτόμα έργα παραγωγής ενέργειας λειτουργούν ήδη στην Τήλο και στην Ικαρία ενώ, σύμφωνα με στελέχη του ΚΑΠΕ, συντάσσεται από το ΥΠΕΝ και η υπουργική απόφαση που εκκρεμεί σχετικά με το πιλοτικό έργο του Αϊ-Στράτη ώστε να εκκινήσει η διαδικασία.

Πάντως, παρά τις καθυστερήσεις, επενδυτικό ενδιαφέρον υπάρχει για τα έργα στα νησιά. Το κατώφλι του υπουργείου, αλλά και του ΚΑΠΕ, έχουν περάσει εκπρόσωποι εγχώριων και διεθνών ομίλων (μεταξύ των οποίων και της Tesla), παρουσιάζοντας τις τεχνολογίες που έχουν αναπτύξει.

Παράλληλα, πληροφορίες αναφέρουν ότι σχεδιάζεται από τη ΔΕΗΑΝ (ΔΕΗ Ανανεώσιμες) επανεκκίνηση των projects για την αξιοποίηση της γεωθερμίας στα νησιά της Νισύρου και της Μήλου. Το τελευταίο διάστημα παρατηρείται μια κινητικότητα, καθώς γνωστόςw επιχειρηματικός όμιλος έχει εκφράσει το ενδιαφέρον του.

Μάχη Τράτσα