Σε διπλωματικό πινγκ πονγκ πάνω στην αιματοβαμμένη Ουκρανία εξελίσσεται η προσέγγιση των ΗΠΑ του Ντόναλντ Τραμπ με τη Ρωσία του Βλαντίμιρ Πούτιν για μια κατάπαυση του πυρός που θα αποτελούσε τον θεμέλιο λίθο για την ειρήνευση και τη διαμόρφωση νέων ισορροπιών ασφάλειας – κατά πολλούς ανασφάλειας – στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Παρά τις αντιδράσεις του Κιέβου και τις έντονες επιφυλάξεις της Ευρώπης, το «φλερτ» μεταξύ των δύο ηγετών εξελίσσεται σε διαπραγμάτευση για τους όρους ενός «αρραβώνα» με βαρύ τίμημα για την ουκρανική κυριαρχία και την ευρωπαϊκή άμυνα.

Αποδεχόμενος επί της αρχής την «αμερικανο-ουκρανική» πρόταση για ανακωχή ενός μηνός, ο Πούτιν έθεσε την περασμένη Πέμπτη μια σειρά από ερωτήματα για τη λειτουργικότητα μιας τέτοιας συμφωνίας, τα οποία αφορούν επίσης τα γενεσιουργά αίτια της κρίσης, όπως είπε, προϊδεάζοντας για μια μακρά διαπραγμάτευση σε πολλά επίπεδα. Η δήλωση του ρώσου προέδρου είναι «πολλά υποσχόμενη αλλά δεν είναι πλήρης» ανταπάντησε ο αμερικανός ηγέτης, παραπέμποντας στις συνομιλίες που θα είχε το ίδιο βράδυ στο Κρεμλίνο ο ειδικός απεσταλμένος του Στιβ Γουίτκοφ.

Συγκρατημένη αισιοδοξία

Την επομένη ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ είπε ότι ο Γουίτκοφ έδωσε στη Ρωσία «επιπλέον πληροφορίες» και ότι ο Πούτιν έδωσε με τη σειρά του «πληροφορίες και μηνύματα για τον πρόεδρο Τραμπ». Σημειώνοντας ότι υπάρχουν πολλά ακόμη που πρέπει να γίνουν, ο Πεσκόφ πρόσθεσε πως μοιράζεται τη «συγκρατημένη αισιοδοξία» που εξέφρασε ο σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας του Λευκού Οίκου Μάικ Γουόλτς.

Ακολούθησε ανάρτηση του Τραμπ ότι «εκατομμύρια άνθρωποι έχουν πεθάνει άσκοπα και θα πεθάνουν πολλοί ακόμη εάν δεν ολοκληρωθεί και υπογραφεί μια Κατάπαυση Πυρός και Τελική Συμφωνία με τη Ρωσία». Από τα παραπάνω προκύπτει ότι βρίσκεται σε εξέλιξη μια εντατική διαπραγμάτευση, παρότι ο ουκρανός πρόεδρος τόνισε ότι ο Πούτιν έχει βάλει τόσες προϋποθέσεις που τίποτα δεν πρόκειται να λειτουργήσει ή δεν θα λειτουργήσει μακροπρόθεσμα. Ωστόσο, ο χρόνος λειτουργεί σε βάρος κυρίως του Κιέβου καθώς ο ρωσικός στρατός κερδίζει διαρκώς έδαφος στα μέτωπα, συνολικού μήκους 2.000 χλμ.

Τα μοναδικά εδαφικά κέρδη που είχε επιτύχει ο ουκρανικός στρατός σε ρωσικό έδαφος, στην περιοχή της Σούζτσα, στην περιφέρεια του Κουρσκ, εξανεμίστηκαν την περασμένη εβδομάδα και μάλιστα με βαρύ τίμημα, διαλύοντας τις ελπίδες του Κιέβου ότι θα μπορούσε να τα χρησιμοποιήσει ως διαπραγματευτικό χαρτί. Αγνωστο παραμένει αν και σε ποιον βαθμό συνετέλεσε στην ήττα των Ουκρανών σε αυτό το σημείο του μετώπου η ολιγοήμερη διακοπή στην παροχή αμερικανικής στρατιωτικής βοήθειας και πληροφοριών.

Στο τραπέζι το εδαφικό

«Συζητάμε με την Ουκρανία για το εδαφικό, για κομμάτια γης που θα διατηρηθούν και (για κομμάτια) που θα χαθούν, καθώς και για όλα τα άλλα στοιχεία μιας τελικής συμφωνίας. Πολλές από τις λεπτομέρειες της τελικής συμφωνίας έχουν συζητηθεί» είπε ο Τραμπ ενώ καθόταν μαζί με τον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε μπροστά στο τζάκι του Λευκού Οίκου, στο ίδιο σημείο όπου είχε «εκραγεί» πρόσφατα κατά του Βολοντίμιρ Ζελένσκι επειδή ο ουκρανός πρόεδρος έδειξε «ασέβεια» ζητώντας επίμονα από τις ΗΠΑ εγγυήσεις ασφαλείας για τη χώρα του.

Παρά τις προσπάθειες να λειανθούν οι διαφορές, με τη συνάντηση μεταξύ αμερικανών και ουκρανών αξιωματούχων στη Σαουδική Αραβία την Τρίτη (εκεί που επισημοποιήθηκε η επαναπροσέγγιση των ΗΠΑ με τη Ρωσία πάνω στο Ουκρανικό), η θέση της κυβέρνησης Τραμπ παραμένει αμετάβλητη: η Ουκρανία δεν πρόκειται να μπει στο ΝΑΤΟ, θα πρέπει να αποδεχθεί αμερικανική συνεκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου της και να αναγνωρίσει σε σημαντικό βαθμό τα τετελεσμένα της ρωσικής εισβολής.

Μένει να διευκρινιστεί τι ακριβώς εννοούσε ο Τραμπ όταν έκανε λόγο την Πέμπτη για ένα «μεγάλο εργοστάσιο ενέργειας» που θα καταλήξει στη μία ή στην άλλη πλευρά. Αναφερόταν άραγε στο πυρηνικό εργοστάσιο της Ζαπορίζια που σήμερα ελέγχουν οι Ρώσοι, και με ποια ανταλλάγματα; Πάντως και οι δύο ηγέτες αφήνουν να εννοηθεί πως είναι διατεθειμένοι να σηκώσουν το τηλέφωνο για να δώσουν εκείνοι λύσεις σε προβλήματα που δεν μπορούν να λύσουν οι συνεργάτες τους. Θεωρείται πολύ πιθανό ότι εφόσον ευδοκιμήσει η διαπραγμάτευση, θα ακολουθήσει μια συνάντηση κορυφής.

Η ευρωπαϊκή απάντηση σε αυτό το πάρε-δώσε ήταν η επέκταση των κυρώσεων σε 2.400 πρόσωπα και θεσμούς που σχετίζονται με τη Ρωσία. Ομως με παρέμβαση του ούγγρου πρωθυπουργού Βίκτορ Ορμπαν αφαιρέθηκαν από τον κατάλογο τουλάχιστον δύο επιχειρηματίες καθώς και ο ρώσος υπουργός Αθλητισμού Μιχαήλ Ντεγκτιάρεφ.

Τραμπ κατά εταίρων

Το αμερικανορωσικό δούναι και λαβείν στην Ουκρανία αποτελεί μια σχεδόν φυσική προέκταση της αντίληψης του Τραμπ για τον κόσμο ως μια σειρά από οικόπεδα και για τη διεθνή πολιτική ως μπίζνες. Ομως, σε μια στιγμή που προβάλλεται ως αναγκαία η ενότητα του ΝΑΤΟ, ο αμερικανός πρόεδρος με τους εμπορικούς πολέμους του καταφέρνει αλλεπάλληλα πλήγματα σε εταίρους των ΗΠΑ, αμφισβητώντας ακόμα και την εδαφική κυριαρχία ορισμένων εκ των συμμάχων.

Οταν ρωτήθηκε από δημοσιογράφο για τα περί προσάρτησης της Γροιλανδίας (η οποία ανήκει στη Δανία που είναι χώρα του ΝΑΤΟ), ο αμερικανός πρόεδρος δήλωσε ότι ο Ρούτε θα μπορούσε να παίξει καθοριστικό ρόλο στην υλοποίηση του σχεδίου. «Πρέπει να το κάνουμε», είπε, «τη χρειαζόμαστε για την εθνική ασφάλεια». Ο Ρούτε είπε πως δεν θέλει να σύρει το ΝΑΤΟ σε αυτό το θέμα και επιχείρησε να μεταφέρει τη συζήτηση στην απειλή που συνιστούν από κοινού η Ρωσία και η Κίνα για την Αρκτική.

Με ακόμη μεγαλύτερη απαξίωση μίλησε όμως ο Τραμπ για τον Καναδά υποστηρίζοντας πως η Αμερική δεν μπορεί πλέον να «επιδοτεί με 200 δισ. δολάρια ετησίως» μια χώρα που δημιουργήθηκε τεχνητά από κάποιους στο παρελθόν με μια ευθεία συνοριακή γραμμή. Δεν χρειαζόμαστε τίποτα από τον Καναδά, η χώρα θα γινόταν η καλύτερη Πολιτεία των ΗΠΑ, διακήρυξε ο αμερικανός πρόεδρος.