Ριχάρδος ο Γ΄, Μάκβεθ, Αμλετ, Ιάγος, Σάιλοκ, Ομπερον: Εξι ήρωες, έξι μορφές από το σύμπαν του Σαίξπηρ ζωντανεύουν στην παράσταση του Στίβεν Μπέρκοφ «Οι μοχθηροί χαρακτήρες», που παρουσιάζεται την προσεχή εβδομάδα στην Αθήνα. Στο πλαίσιο του φεστιβάλ Πέρα από τα Ορια, που οργανώνει και εφέτος η Αττική Πολιτιστική Εταιρεία, ο Μπέρκοφ θα βρεθεί και πάλι στη χώρα μας, πέντε χρόνια μετά την τελευταία του επίσκεψη. Τότε η αφορμή ήταν μια διάλεξη για τη Δημοκρατία.

Ενεργός πολίτης, πρωτοπόρο πνεύμα, προκλητικός και οξύς είναι ορισμένα από τα χαρακτηριστικά του ρωσικής καταγωγής 72χρονου καλλιτέχνη, γεννημένου στο Στέπνεϊ του Λονδίνου. Με σπουδές στη γαλλική και στη βρετανική πρωτεύουσα, ο Μπέρκοφ έχει αφιερώσει τη ζωή του στην τέχνη- παίζει, σκηνοθετεί και γράφει. Με πολλές κινηματογραφικές παραγωγές στο ενεργητικό του («Αμλετ» 1964, «Νικόλας και Αλεξάνδρα» 1971, «Κουρδιστό πορτοκάλι» 1971, «Μπάρι Λίντον» 1975) έχει γίνει γνωστός στο ευρύ κοινό κυρίως από την ταινία «Επιχείρηση Οκτάπουσι» (1983), όπου είχε αναλάβει να… δολοφονήσει τον Ρότζερ Μουρ, ενώ έχει συμμετάσχει και στον «Μπάτσο του Μπέβερλι Χιλ» με τον Εντι Μέρφι. Προσφάτως τον είδαμε στις «Νύφες» του Παντελή Βούλγαρη, στον ρόλο του Καραμπουλάτ, ενός γεωργιανού προαγωγού. Θεατρικώς στην Ελλάδα τον μάθαμε από τον Δημήτρη Ποταμίτη και τον Τάσο Μπαντή, τον Κωνσταντίνο Αρβανιτάκη, τον Πέρη Μιχαηλίδη και την Ολγα Ποζέλη. – Κύριε Μπέρκοφ, γιατί επιλέξατε… μοχθηρούς ήρωες;

«Γιατί συνήθως οι κακοί παρουσιάζουν μεγαλύτερο ενδιαφέρον. Μην ξεχνάτε ότι για τους γιατρούς οι πιο ενδιαφέρουσες περιπτώσεις είναι εκείνες των ασθενών. Και ο μοχθηρός είναι ο ασθενής της κοινωνίας. Εχει ενδιαφέρον να αναλυθεί επειδή κουβαλά πολλά από τα δικά μας χαρακτηριστικά, αλλά εμείς τα ελέγχουμε, τα ισορροπούμε… Οι μοχθηροί έχουν προσβληθεί από τη διαφθορά, έχουν ανήθικο κώδικα και αυτό τους κάνει εξαιρετικά ενδιαφέροντες».

– Πώς τους προσεγγίζετε; «Και εγώ, όπως και εσείς, μοιραζόμαστε ορισμένα από αυτά τα χαρακτηριστικά. Μη μου πείτε ότι δεν είστε λίγο λαίμαργη, φιλόδοξη… ή μπορεί και να ζηλεύετε λίγο. Ε, λοιπόν, η διαφορά είναι ότι εμείς προσπαθούμε να τα ελέγχουμε και να τα κρύβουμε όλα αυτά. Οπότε τα αναζητώ και προχωρώ».

– Εχετε παίξει και σκηνοθετήσει Σαίξπηρ στο παρελθόν.Σας είναι «οικείος»;

«Ναι, αυτό είναι αλήθεια, στον βαθμό βέβαια που μπορείς να νιώσεις οικειότητα με τον Σαίξπηρ. Αυτό που με ενδιαφέρει είναι το περιβάλλον μέσα στο οποίο οι ήρωες αναδεικνύουν τον χαρακτήρα και την προσωπικότητά τους».

– Στα πέντε χρόνια που μεσολάβησαν από την προηγούμενη άφιξή σας στην Αθήνατι άλλαξε;

«Μη σαν φανεί παράξενο, αλλά πιστεύω ότι ο κόσμος πάει καλύτερα. Σήμερα είμαστε πιο ενήμεροι από ποτέ για το τι συμβαίνει γύρω μας, τι κάνει καλό και τι όχι. Γνωρίζουμε όλο και περισσότερα για την οικολογία, για το περιβάλλον, για τον δεσποτισμό… Οι νέοι ενημερώνονται όλο και πιο πολύ για την τέχνη και τον πολιτισμό μέσω του Διαδικτύου, ενώ παράλληλα μαθαίνουμε για τον εχθρό, για τις δυνάμεις του κακού. Στο παρελθόν, χωρίς τηλεόραση, χωρίς Διαδίκτυο, οι δικτάτορες μπορεί να έκαναν ό,τι ήθελαν. Τώρα πια μαθαίνουμε αμέσως τα εγκλήματα κατά των ανθρώπων και των λαών. Οι νέοι σήμερα αντιδρούν πιο έντονα. Από τις αντιδράσεις στο κυνήγι της φάλαινας ως την άνοδο του Μπαράκ Ομπάμα, τα μηνύματα είναι ενθαρρυντικά για το μέλλον του πλανήτη μας».

– Παραμένετε προκλητικός; «Αν προκλητικός γίνεσαι όταν αντιδράς στην αδικία, προφανώς και παραμένω. Πρέπει να είμαστε προκλητικοί για να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε τους μοχθηρούς. Αρκεί να πιστεύεις βαθιά μέσα σου σε αυτό για το οποίο αντιδράς».

– Τι σας αρέσει στην Ελλάδα; «Μου αρέσει η Αθήνα, τα νησιά… Πιο πολύ από όλα μου αρέσει το ταμπεραμέντο σας, η φιλικότητα, η ατμόσφαιρα των μικρών χωριών, αυτό το ενδιαφέρον και το νοιάξιμο για τη ζωή που παρατηρώ. Σε κερνάνε, σου μιλάνε… Δεν το βρίσκεις εύκολα αυτό. Εχω και φίλους εδώ, όπως ο Παντελής Βούλγαρης και η Ιωάννα Καρυστιάνη ».

ΠΟΥ ΚΑΙ ΠΟΤΕ
η Θέατρο του Ιδρύματος Μιχάλης Κακογιάννης, Πειραιώς 206, τηλ. 210 3418.550 η Στις 18, 19 και 20 Μαΐου η Με ελληνικούς υπότιτλους