10 θεατρικές παραστάσεις που βασίζονται σε ιστορικά πρόσωπα

Η Ιστορία γίνεται θεατρικό υλικό και οι άνθρωποι πίσω από τα γεγονότα αποκτούν σάρκα και οστά μέσα από ξεχωριστές θεατρικές παραστάσεις που συνομιλούν με το παρελθόν και το σήμερα.

Από τις Μαρίκες  του ρεμπέτικου και τον Νίκο Ξυλούρη της Κρήτης μέχρι τις μεγάλες λογοτεχνικές πένες της σύγχρονης εποχής, όπως η Αννί Ερνώ, αλλά και μοιραίες ιστορικές φυσιογνωμίες (Ερρίκος Ε΄), τα πρόσωπα που συναντιούνται στη σκηνή αναδεικνύουν τη λεπτή γραμμή ανάμεσα στην πραγματικότητα και τη μυθοπλασία.

Επιλέξαμε 10 παραστάσεις από τον οδηγό θέατρου 2025-26 του Βήματος όπου η ιστορία ζωντανεύει ξανά μέσα από διαφορετικές σκηνικές προσεγγίσεις.

ΜΑΡΙΚΑ με είπανε, ΜΑΡΙΚΑ με βγάλανε

Η Μαρίκα Παπαγκίκα και η Μαρίκα Νίνου, οι δύο Μαρίκες του ρεμπέτικου τραγουδιού στο πρώτο μισό του 20ού αιώνα, «συναντιούνται» στη σκηνή του Embassy, ενώνοντας τις φωνές και τις διαδρομές τους. Η πρώτη ήταν η ελληνική φωνή στην Αμερική, η δεύτερη, η φωνή της Αθήνας. Σε εποχές που ήταν δύσκολο να είσαι γυναίκα, σηκώθηκαν απ’ την καρέκλα και τραγούδησαν στο πάλκο σμυρνέικα, ρεμπέτικα, παραδοσιακά και λαϊκά. Μια μουσική παράσταση σε κείμενα Οδυσσέα Ιωάννου, μουσική σύνθεση-ενορχήστρωση Γιώργου Ανδρέου και σκηνοθεσία Αστέρη Πελτέκη. Θέατρο Embassy, 10 Νοεμβρίου – 6 Ιανουαρίου

Αγορά εισιτηρίων για την παράσταση «ΜΑΡΙΚΑ με είπανε, ΜΑΡΙΚΑ με βγάλανε» από το inTickets.

Νίκος Ξυλούρης, Ο Αρχάγγελος της Κρήτης 

Μια μεγάλη παραγωγή είναι η παράσταση ο «Αρχάγγελος της Κρήτης», με απλά λόγια ο Νίκος Ξυλούρης, που συνδυάζει ζωντανή μουσική, αδημοσίευτες φωτογραφίες, πολύτιμα ηχητικά ντοκουμέντα και αφήγηση. Εκεί που η Ιστορία συναντά την τέχνη και τη συγκίνηση, το έργο αναδεικνύει το εσωτερικό σύμπαν ενός ανθρώπου που άφησε ανεξίτηλο το στίγμα του με τη φωνή και τα τραγούδια του, εκφράζοντας την ψυχή του τόπου του. Ο Αιμιλιανός Σταματάκης αναλαμβάνει τον δύσκολο ρόλο του Νίκου Ξυλούρη, ενώ η Αλκηστις Πρωτοψάλτη αφηγείται και ερμηνεύει. Θέατρο Ήβη, 3 Δεκεμβρίου – 5 Απριλίου

Αγορά εισιτηρίων για την παράσταση «Νίκος Ξυλούρης, ο Αρχάγγελος της Κρήτης» από το inTickets.

Η Δούκισσα της Πλακεντίας

Εναν μονόλογο για τη ζωή της Δούκισσας της Πλακεντίας ανεβάζει ο Γιώργος Νανούρης, με όπλο του την εμπειρία – αλλά και τις επιτυχίες, της «Κατερίνας» και του «Αίαντα». Η Μαρία Κίτσου ερμηνεύει τη μυθιστορηματική ζωή της Σοφίας ντε Μαρμπουά, γνωστής ως Δούκισσα της Πλακεντίας, μιας γυναίκας βαθύπλουτης, δυναμικής και ανεξάρτητης –της οποίας το σπίτι έγινε μουσείο. Η ίδια ωστόσο ζούσε παράλληλα το προσωπικό της δράμα όταν έχασε την κόρη της. Γι’ αυτό και αναζήτησε έναν παράδοξο τρόπο να ζει για πάντα μαζί της…Θέατρο Βεάκη, 19 Νοεμβρίου – 15 Ιανουαρίου

Αγορά εισιτηρίων για την παράσταση «Η δούκισσα της Πλακεντίας» από το inTickets.

Τα Χρόνια 

Μια ιδιότυπη αυτοβιογραφία χωρίς εγώ είναι «Τα Χρόνια» της βραβευμένης με Νόμπελ Λογοτεχνίας (2022) Γαλλίδας συγγραφέως Αννί Ερνώ, που μεταφέρεται για πρώτη φορά στην ελληνική σκηνή από τους Ακύλλα Καραζήση και Νίκο Χατζόπουλο. Μια γυναίκα αφηγείται τη ζωή της από τη μεταπολεμική Γαλλία ως τον 21ο αιώνα και μέσα από φωτογραφίες, φράσεις, τραγούδια, διαφημίσεις, τηλεοπτικές εικόνες ανασυνθέτει την καθημερινότητα μιας ολόκληρης κοινωνίας. Τέσσερις γυναίκες –μαζί κι ένας άντρας– γίνονται τα πρόσωπα μιας αφήγησης που έχει τις ρίζες της στη μνήμη. Θέατρο Θησείον, από 11 Δεκεμβρίου.

Αγορά εισιτηρίων για την παράσταση «Τα Χρόνια» από το inTickets.

Ερρίκος Ε΄

Ενα από τα πλέον «πολεμικά» αλλά και ποιητικά έργα του Σαίξπηρ, που δεν ανεβαίνει συχνά στην ελληνική σκηνή, είναι ο «Ερρίκος Ε΄» που παρουσιάζει ο Αλέξανδρος Διαμαντής σε δική του μετάφραση και σκηνοθεσία. Με επιρροές απ’ τον ντανταϊσμό και υπερρεαλισμό, τον Μπρεχτ και το καμπαρέ, η παράσταση επιχειρεί με τρόπο λιτό και συμπυκνωμένο, με τέσσερις ηθοποιούς και χωρίς σκηνικές υπερβολές να φωτίσει τη διαχρονική ανάγκη του ανθρώπου για επιβολή και έρωτα. Και φτιάχνει ένα θέατρο εν θεάτρω «παίζοντας» με αυτές τις έννοιες. Θέατρο Σημείο, 7 Νοεμβρίου-18 Ιανουαρίου

Αγορά εισιτηρίων για την παράσταση «Ερρίκος Ε΄» από το inTickets.

Σπυριδούλες

Η 12χρονη Σπυριδούλα, που ήρθε από το χωριό της τη δεκαετία του ’50 για να δουλέψει ως οικιακή βοηθός και έγινε το σύμβολο μιας διαχρονικής ιστορίας ακραίας κακοποίησης, δίνει έμπνευση και αφορμή για το κείμενο της Νεφέλης Μαϊστράλη. Ιστορικά ντοκουμέντα, αφηγήσεις γυναικών που ως ψυχοκόρες ή υπηρέτριες έζησαν (και ζουν) εσωτερικές στα σπίτια των αφεντικών τους, αποτελούν την πρώτη ύλη για μια παράσταση που διατρέχει τον χρόνο φτάνοντας στο σήμερα. Μια γυναικεία υπόθεση-κραυγή που πρέπει από αθέατη να γίνει ορατή. Νέο Θέατρο Κατερίνα Βασιλάκου – Μαριάννα Τόλη, 6 Οκτωβρίου – 27 Ιανουαρίου

Αγορά εισιτηρίων για την παράσταση «Σπυριδούλες» από το inTickets.

Οταν έκλαψε ο Νίτσε

Όταν ο Ιρβιν Γιάλομ έγραφε το «Όταν έκλαψε ο Νίτσε», προφανώς και δεν γνώριζε ότι αυτή η φανταστική συνάντηση ανάμεσα στο Νίτσε, τον Μπρόιερ και τον νεαρό Φρόιντ που εμπνεύστηκε μπορεί και να είχε συμβεί. Στη θεατρική διασκευή που σκηνοθετούν ο Ακύλλας Καραζήσης και ο Νίκος Χατζόπουλος το βάρος πέφτει στη σχέση ανάμεσα στον θεραπευτή και τον θεραπευόμενο, δύο ανθρώπους με διαφορετικές ανάγκες και αδυναμίες. Κι έτσι η παράσταση εξελίσσεται σε μια διαδικασία διπλής ψυχοθεραπείας και θεατρικής αναμέτρησης υψηλού επιπέδου. Θέατρο Πορεία at Victoria, 5 Νοεμβρίου -18 Ιανουαρίου

Αθανασία

Η Αγία Αθανασία του Αιγάλεω είναι το κεντρικό πρόσωπο στο νέο έργο της Νεφέλης Μαϊστράλη, η οποία εμπνέεται από τον βίο και την πολιτεία της «Αγίας» με το σκάνδαλο του «θαυματουργού νερού» του Γ. Καματερού που «γιατρεύει» τον καρκίνο. Η Ελλη Τρίγγου ερμηνεύει αυτή την αμφιλεγόμενη γυναίκα, που όσο επηρεάζει άλλο τόσο επηρεάζεται από τις ανάγκες της αγοράς. Σε μια εποχή που όλοι αναζητούν ένα θαύμα, το έργο έρχεται να θυμίσει την απόσταση που χωρίζει την πίστη από τη χειραγώγηση, και τότε και σήμερα. Νέο Θέατρο Κατερίνα Βασιλάκου «Μαριάννα Τόλη», 26 Ιανουαρίου – 10 Μαρτίου

Αγορά εισιτηρίων για την παράσταση «Αθανασία» από το inTickets.

Ο φονιάς, έγκλημα και αθώωση

Ο Πυγμαλίων Δαδακαρίδης σκηνοθετεί τον Μιχάλη Σαράντη στο νέο έργο του Βασίλη Κατσικονούρη, που αντλεί το θέμα του από μια αληθινή, συγκλονιστική ιστορία γυναικοκτονίας, που συνέβη στην επαρχία της μεταπολεμικής Ελλάδας: Ενας καθ’ ομολογίαν δολοφόνος αθωώθηκε ομόφωνα αφού σκότωσε τη γυναίκα του, η οποία τον απατούσε, και επέστρεψε ως «ήρωας» στο χωριό του. Το έργο καταπιάνεται με τους μηχανισμούς της ελληνικής πατριαρχίας και τα οδυνηρά αποτελέσματά τους ακόμα και σήμερα. Μια ιστορία βίας, ενοχής και συνενοχής, μια υπόθεση ανοχής και σιωπής. Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, 8 Δεκεμβρίου – 6 Ιανουαρίου

Αγορά εισιτηρίων για την παράσταση «Ο φονιάς – έγκλημα και αθώωση» από το inTickets.

Ζορμπάς 

Ο «Ζορμπάς» του Νίκου Καζαντζάκη μεταφέρεται στη σκηνή σε διασκευή, απόδοση και σκηνοθεσία του Λευτέρη Γιοβανίδη. Το έργο παρακολουθεί τη γνωριμία δύο αντρών στο λιμάνι του Πειραιά, το ταξίδι στην Κρήτη και μια δυνατή φιλία ανάμεσα στον αφηγητή και τον Αλέξη Ζορμπά. Οι ρόλοι μοιράζονται, ενώ η αναμέτρηση ανάμεσα στον έναν που σκέφτεται και διαβάζει και στον άλλον που θέλει να φάει τη ζωή με το κουτάλι γίνεται η βάση για να ξεδιπλωθεί αυτή η βαθιά σχέση δύο αντρών που αγαπούν την ελευθερία. Θέατρο Μονής Λαζαριστών, από 7 Μαρτίου.