Αποκλειστικά για το ΒΗΜΑ, ο πρόεδρος της Εταιρείας Ελλήνων Σκηνοθετών, κ. Χάρης Παπαδόπουλος, μοιράζεται σκέψεις από την εμπειρία του ως μέλος της 11μελούς Επιτροπής για την επιλογή της ταινίας που θα εκπροσωπήσει την Ελλάδα στα ΟΣΚΑΡ 2025, η οποία όπως αποφασίστηκε, είναι η «Arcadia» του Γιώργου Ζώη. Ολο το «παρασκήνιο» της διαδικασίας, σε ένα συνοπτικό κείμενο.
«Πριν από λίγο καιρό, προσήλθα στη Επιτροπή για την επιλογή της ταινίας που θα εκπροσωπήσει την Ελλάδα στα ΟΣΚΑΡ 2025, ως διορισμένο μέλος εκ μέρους της Εταιρείας Ελλήνων Σκηνοθετών.
Πήγα σε αυτή τη συνάντηση εργασίας προβληματισμένος μετά από την άκαιρη και άστοχη, δυστυχώς επιστολή ενός από τα σωματεία που συμμετείχαν σε αυτή την Επιτροπή, συγκεκριμένα της Ακαδημίας Κινηματογράφου.
Προβληματίστηκα με ανάλογες σκέψεις: Πως άραγε μπορεί κάποιος να καθίσει στο ίδιο τραπέζι με συναδέλφους που πριν λίγες ώρες είχαν βγάλει ανακοίνωση εναντίον των υπολοίπων σωματείων, αμφισβητώντας μεν την αξιοπιστία όλων μας, συμμετέχοντας όμως στην Επιτροπή με εμφανή την αγωνία για την αποδοχή ως ταινία επιλογής, ταινία της αρεσκείας τους.
Στην πράξη βέβαια, η όλη διαδικασία τους διέψευσε παταγωδώς. Εξελίχθηκε μια απόλυτα εποικοδομητική συζήτηση.
Συμμετείχαμε όλοι συζητώντας σε πολύ καλό κλίμα, με δεδομένη δυστυχώς την ηχηρή απουσία του ΣΕΗ… και όπως φάνηκε εξαρχής, κανένας από εμάς τουλάχιστον δεν είχε συζητήσει πριν για να μεθοδεύσει το όποιο αποτέλεσμα της επιτροπής. Εδώ θέλω να τονίσω ότι οι συνδικαλιστές είναι οι οραματιστές του αύριο της ελληνικής κινηματογραφίας. Άλλο συνδικαλισμός και άλλο συντεχνία…
Η αρχική πρόταση ήταν ο καθένας να προτείνει τρεις ταινίες. Αντιπρότεινα πέντε. Μειοψήφησα στην άποψη μου παρότι επιθυμούσα να υπάρχει πλουραλισμός στον αριθμό των υποψηφίων σκηνοθετών και των αντίστοιχων ταινιών τους. Η πρόταση μου όμως δεν πέρασε. Σ’ αυτό το σημείο για λόγους δεοντολογίας, θα αναφέρω τις προτάσεις μου για τις πέντε ταινίες: “Υπάρχω” του Γιώργου Τσεμπερόπουλου, “Arcadia” του Γιώργου Ζώη, “Ο Νόμος του Μέρφυ” του Άγγελου Φραντζή, “Κρέας” του Δημήτρη Νάκου, “Κυνήγι” του Χρήστου Πυθαρά.
Μετά την καταμέτρηση της πρώτης ψηφοφορίας, προέκυψαν οι τρεις επικρατέστερες ταινίες: “Arcadia” του Γιώργου Ζώη, Υπάρχω” του Γιώργου Τσεμπερόπουλου και “Κρέας” του Δημήτρη Νάκου. Στη συνέχεια τοποθετήθηκα, όπως και κάθε μέλος, με ποια κριτήρια θα επέλεγα εγώ την ταινία που θα εκπροσωπήσει τη χώρα μας στα προσεχή ΟΣΚΑΡ.
Εδώ θα αναφέρω ότι ψήφισα την ταινία “Υπάρχω” με γνώμονα τρία βασικά κριτήρια: την ελληνικότητα, το ποιες ταινίες συγκεντρώνουν το παραπάνω στοιχείο και το ποια ταινία είναι η πιο ολοκληρωμένη. Ανέφερα ότι η ταινία “Υπάρχω” είναι η μεγαλύτερη παραγωγή για φέτος, ότι συμμετέχουν πολλοί επώνυμοι άνθρωποι του κινηματογράφου, ότι πραγματεύεται ένα αυθεντικό ελληνικό θέμα, ότι προβάλλονται η τραγουδιστική και ποιητική τέχνη καθώς και η πεμπτουσία του σύγχρονου ελληνικού πολιτισμού.
Επεσήμανα επίσης ότι είναι η μοναδική περίπτωση ήρωα μιας ταινίας που συνένωσε όλους τους Έλληνες, δημιουργία ενός καταξιωμένου, αυθεντικού και βραβευμένου σκηνοθέτη, του Γιώργου Τσεμπερόπουλου, κινηματογραφιστή που αντιστάθηκε με το έργο του στον ευτελισμό της τηλεόρασης, και επιπλέον είναι μια λαϊκή ταινία που ο αντίκτυπός της φαίνεται στον πάνω από ένα εκατομμύριο αριθμό θεατών της. Τέλος, υπογράμμισα πως κατά το παρελθόν στην τελική πεντάδα των OSCAR είχαν εγκριθεί ταινίες μόνο με ελληνικότητα. Έκτοτε δεν εγκρίθηκε καμιά.
Εδώ θέλω να θυμίσω κάποια λόγια του Θόδωρου Αγγελόπουλου: “Ότι πιο ντόπιο τόσο πιο διεθνές”, όσον αφορά τουλάχιστον τη διαδικασία των ΟΣΚΑΡ. Τα ΟΣΚΑΡ είναι ένας συγκεκριμένος θεσμός, με συγκεκριμένα κριτήρια ταινιών, ιδιαίτερα της αντίστοιχης υποψηφιότητας ξένης παραγωγής, δεν είναι ευρωπαϊκά βραβεία.
Η προσωπική μου πάντως εκτίμηση πάνω στη διαδικασία των ΟΣΚΑΡ είναι ότι παραμένει ένα οικουμενικό οπτικοακουστικό πανηγύρι, χωρίς την πνευματικότητα των αντίστοιχων ευρωπαϊκών φεστιβάλ. Ως εκ τούτου δεν μπορώ να κατανοήσω ιδιαίτερα τους νέους σκηνοθέτες με το μέλλον ανοιχτό μπροστά τους να δίνουν μάχη για να συμμετάσχουν σε μια εκδήλωση αυτού του περιορισμένου πολιτιστικού επιπέδου.
Με τη λήξη πάντως του έργου της Επιτροπής μας, εξήρα για την άψογη διαδικασία τον υπεύθυνο φορέα του ΥΠ.ΠΟ., την πρόεδρο, τον αντιπρόεδρο αλλά και τα μέλη της Επιτροπής, αναφέροντας ότι πιστεύω πως η τρέχουσα διαδικασία επιλογής είναι στη σωστή κατεύθυνση. Εδώ θέλω να ευχηθώ καλή επιτυχία στην ταινία “Arcadia” και στο τρομερό παιδί, τον Γιώργο Ζώη.
Κλείνοντας, θέλω να θυμίσω πως για πολλά χρόνια τώρα υπάρχει έντονο στον χώρο μας το αίτημα αλλαγής του νόμου του 2010 που διέπει την ελληνική κινηματογραφία . Το πρώτο θετικό βήμα έγινε επιτέλους με την πρόσφατη συγχώνευση του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου με το ΕΚΟΜΕ . Εν συνεχεία, μετά την περυσινή προβληματική συγκρότηση της Επιτροπής των ΟΣΚΑΡ, η ηγεσία του ΥΠ.ΠΟ. προχώρησε σε μια θεσμική συγκρότηση νέας Επιτροπής της εκπροσώπησης της Ελλάδας με 11 εκλέκτορες από θεσμικούς φορείς, όπως το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου Οπτικοακουστικών Μέσων και δημιουργίας, το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης και τα σωματεία.
Ο επόμενος στόχος πιστεύω πως πρέπει να είναι η διεύρυνση της Επιτροπής, παράλληλα με τη θεσμική δημόσια προβολή όλων των κρινόμενων ταινιών του ελληνικού κινηματογράφου για την αξιοπιστία της τελικής επιλογής.»
Χάρης Παπαδόπουλος, Πρόεδρος της Εταιρείας Ελλήνων Σκηνοθετών
