Στο εσωτερικό του Τσέκερς, της επιβλητικής εξοχικής κατοικίας του Βρετανού πρωθυπουργού, οι εικόνες από τα ξύλινα πάνελ, τα βαριά χαλιά και τις προσεκτικά φυλαγμένες αναμνήσεις του Ουίνστον Τσόρτσιλ θυμίζουν ότι εδώ έχουν ληφθεί αποφάσεις που άλλαξαν τον κόσμο.
Στην ίδια αίθουσα όπου ο Τσόρτσιλ έγραψε μερικούς από τους πιο εμβληματικούς λόγους του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, σήμερα στάθηκαν ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ και ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου, σερ Κιρ Στάρμερ, για να παραχωρήσουν κοινή συνέντευξη Τύπου.
Με φόντο τα κειμήλια του μεγάλου ηγέτη – από το δερμάτινο κάθισμά του μέχρι τα προσωπικά του αντικείμενα – οι δύο ηγέτες απάντησαν σε ερωτήσεις δημοσιογράφων για καυτά ζητήματα: τον πόλεμο στην Ουκρανία, τη σύγκρουση στη Γάζα, αλλά και την ασφάλεια των συνόρων.
Η συνάντηση σηματοδότησε την ολοκλήρωση της δεύτερης, άνευ προηγουμένου, επίσημης κρατικής επίσκεψης του Τραμπ στη Βρετανία, με τον Στάρμερ να μιλά για μια «ειδική σχέση σε νέα εποχή» και να ανακοινώνει επενδύσεις ύψους 250 δισ. λιρών ανάμεσα σε βρετανικές και αμερικανικές επιχειρήσεις.
Η διαφωνία για το Ισραηλ – Γάζα
Η Μέση Ανατολή αποτέλεσε το πρώτο σημείο τριβής. Στη συνέντευξη Τύπου, ο Τραμπ παραδέχτηκε ότι η επικείμενη αναγνώριση παλαιστινιακού κράτους από το Λονδίνο είναι «ένα από τα λίγα ζητήματα» στα οποία διαφωνεί με τον Στάρμερ.
Ο Αμερικανός πρόεδρος απέφυγε να ασκήσει κριτική στις επιχειρήσεις του Ισραήλ στη Γάζα, εστιάζοντας σχεδόν αποκλειστικά στο αίτημα για την απελευθέρωση των εναπομεινάντων ομήρων της Χαμάς.
«Θέλουμε να τελειώσει. Θέλουμε να επιστρέψουν οι όμηροι. Αυτό είναι που θέλει ο λαός του Ισραήλ, και αυτό θέλουμε κι εμείς», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Ο Στάρμερ, από την πλευρά του, επέμεινε ότι η βρετανική κυβέρνηση θα προχωρήσει στην αναγνώριση της Παλαιστίνης ανεξάρτητα από το χρονοδιάγραμμα της αμερικανικής επίσκεψης, χαρακτηρίζοντας την κίνηση «αναγκαίο βήμα για την ειρήνη».
Παρά τον φιλικό τόνο που επικράτησε στις δηλώσεις, οι διαφορές γύρω από τον πόλεμο στην Ουκρανία αναδείχθηκαν έντονα, αποκαλύπτοντας τα αχαρτογράφητα νερά στα οποία καλούνται να κινηθούν οι δύο ηγέτες.
Ο Ντόναλντ Τραμπ επανέλαβε ότι ο Βλαντίμιρ Πούτιν τον έχει «απογοητεύσει», χωρίς όμως να δώσει συγκεκριμένο στίγμα για τα επόμενα βήματα της Ουάσιγκτον.
Ο Στάρμερ, αντίθετα, δεν μάσησε τα λόγια του: «Ο Πούτιν έχει δείξει τα αληθινά του χρώματα», τόνισε, υπογραμμίζοντας πως η βρετανική στήριξη προς τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι παραμένει αταλάντευτη.
Διπλωμάτες εκτιμούν ότι η στάση του Τραμπ στο ουκρανικό ζήτημα μοιάζει «βήμα μπρος – βήμα πίσω». Αν και πιο φιλικός πλέον απέναντι στον Ζελένσκι σε σχέση με τις εκρηκτικές στιγμές του παρελθόντος στον Λευκό Οίκο, δεν έχει παρουσιάσει μια ξεκάθαρη στρατηγική. «Οι Αμερικανοί βρίσκονται σε μια πορεία σταδιακής σύγκλισης με τους Ευρωπαίους», σχολίαζε ανώτερη πηγή, «αλλά η διαδικασία είναι αργή και γεμάτη παλινωδίες».
Σκληρές τοποθετήσεις για τη μετανάστευση
Εκεί όπου ο Ντόναλντ Τραμπ θέλησε να αφήσει το αποτύπωμά του ήταν στο ζήτημα της μετανάστευσης.
Με την χαρακτηριστική του ευθύτητα, κάλεσε τον Στάρμερ να εξετάσει ακόμα και την «ανάμειξη του στρατού» για την αντιμετώπιση της παράτυπης μετανάστευσης στα σύνορα.
Η πρόταση αυτή, που προκάλεσε αμηχανία στην αίθουσα Τύπου, δείχνει πόσο διαφορετική είναι η προσέγγιση των δύο ηγετών.
Μια στιγμή πίεσης για το Λονδίνο
Για τον Στάρμερ, η επίσκεψη αυτή ήταν κυρίως μια ευκαιρία να «φυτέψει τον σπόρο» σε μια αμερικανική προεδρία που σύντομα θα στραφεί στην εσωτερική πολιτική σκηνή ενόψει των ενδιάμεσων εκλογών. «Τώρα είναι η στιγμή να ακουστεί η βρετανική φωνή», παρατηρούσε Βρετανός διπλωμάτης, εξηγώντας γιατί το Λονδίνο επέλεξε να δώσει τόσο μεγάλη έμφαση στην τελετουργία και το συμβολισμό.
«Αν κάποιος πίστευε ότι αυτό το ταξίδι (διάρκειας μικρότερης από 48 ώρες) θα άλλαζε δραματικά την πολιτική ατζέντα των τελευταίων εννέα μηνών και θα έφερνε δραματικές αλλαγές στη αμερικανική στάση σε καυτά γεωπολιτικά μέτωπα, αυτή θα ήταν αυταπάτη», έλεγε με νόημα αξιωματούχος που παρακολουθούσε από κοντά το πρόγραμμα του Αμερικανού προέδρου στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Η πραγματική δοκιμασία θα παιχτεί όχι στις αίθουσες του Τσέκερς αλλά στους επόμενους μήνες, όταν Ουκρανία, Γάζα και η ίδια η «ειδική σχέση» θα κριθούν στην πράξη.
