Ισχυρούς κραδασμούς προκάλεσαν στις ευρωπαϊκές αγορές οι δηλώσεις του πρώην προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, περί επιβολής δασμών 50% στα ευρωπαϊκά εισαγόμενα προϊόντα, με ισχύ από την 1η Ιουνίου 2025. Οι χρηματιστηριακοί δείκτες βυθίστηκαν την Παρασκευή, με τον πανευρωπαϊκό Stoxx 600 να υποχωρεί κατά 2%.

Ο Λευκός Οίκος σκόπευε αρχικά να επιβάλει δασμούς ύψους 20% στα προϊόντα που εισάγονται από την ΕΕ. Στη συνέχεια ανακοίνωσε ότι θα υπάρξει μια «αναστολή» 90 ημερών προκειμένου να ολοκληρωθούν οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο πλευρών, κάτι που θεωρητικά έδινε περιθώριο στις Βρυξέλλες μέχρι τις 8 Ιουλίου.

Αιφνιδιασμένα, τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια έκλεισαν με σημαντική πτώση: Ο δείκτης CAC 40 στο Χρηματιστήριο του Παρισιού υποχώρησε κατά 1,65%, αφού προηγουμένως έφτανε να χάνει και πάνω από 3%. Η Φραγκφούρτη έκλεισε με πτώση 1,54%, το Μιλάνο με 1,95%. Καλύτερη ήταν η κατάσταση στο Λονδίνο, με τον δείκτη FTSE100 να χάνει μόνο 0,24%, δεδομένου ότι οι ΗΠΑ και η Βρετανία σύναψαν διμερή εμπορική συμφωνία στις αρχές Μαΐου.

Οι πιέσεις ήταν εντονότερες στους τραπεζικούς και βιομηχανικούς τίτλους. Η μετοχή της Deutsche Bank κατέγραψε απώλειες 6%, ενώ η Societe Generale σημείωσε πτώση 5,5%. Σημαντικές απώλειες υπέστη και ο κλάδος πολυτελών ειδών, με τις μετοχές των Swatch Group και EssilorLuxottica (παραγωγός των γυαλιών Ray-Ban) να διολισθαίνουν κατά περίπου 5%.

Αιφνιδιασμός στις αγορές και φυγή σε «ασφαλή καταφύγια»

Η είδηση ήρθε να ανατρέψει τις προσδοκίες των επενδυτών για εκτόνωση των εμπορικών εντάσεων μεταξύ Ουάσινγκτον και Βρυξελλών. Οι αγορές είχαν βρει στήριγμα στην ελπίδα ότι οι δασμοί που είχε ανακοινώσει ο Τραμπ τον Απρίλιο θα μπορούσαν να αποφευχθούν μέσω διαπραγματεύσεων.

Ο πρώην πρόεδρος κατηγόρησε την Ευρωπαϊκή Ένωση για «σκληρές και άδικες» εμπορικές πρακτικές, υψηλούς δασμούς και φορολογικά εμπόδια, ενώ υποστήριξε ότι οι συνεχείς νομικές διώξεις κατά αμερικανικών εταιρειών συνιστούν αθέμιτο ανταγωνισμό. Χαρακτήρισε, μάλιστα, το εμπορικό έλλειμμα ΗΠΑ-ΕΕ –άνω των 250 δισ. δολαρίων ετησίως– «εντελώς απαράδεκτο».

Η κλιμάκωση της εμπορικής έντασης προκάλεσε φυγή των επενδυτών προς τα λεγόμενα «ασφαλή καταφύγια». Η απόδοση του διετούς γερμανικού ομολόγου υποχώρησε κατά 10 μονάδες βάσης στο 1,73%, ενώ η απόδοση του δεκαετούς μειώθηκε κατά 9 μονάδες βάσης, φθάνοντας το 2,55%. Στην αγορά συναλλάγματος, το ιαπωνικό γεν ενισχύθηκε, ενώ το ευρώ υποχώρησε έναντι του γεν και σημείωσε οριακή άνοδο έναντι του δολαρίου.

Κίνδυνος εμπορικού πολέμου με παγκόσμιες επιπτώσεις

Ο Holger Schmieding, επικεφαλής οικονομολόγος της Berenberg Bank, σχολίασε πως η Ευρωπαϊκή Ένωση θα αναγκαστεί να απαντήσει, με ενδεχόμενα αντίμετρα που θα επιβαρύνουν περαιτέρω τις ήδη εύθραυστες οικονομίες και των δύο πλευρών του Ατλαντικού.

Η απειλή νέου γύρου δασμών έρχεται σε μια περίοδο αυξημένων προκλήσεων για την παγκόσμια οικονομία, αναζωπυρώνοντας τους φόβους για έναν νέο εμπορικό πόλεμο, με πιθανές επιπτώσεις στην οικονομική σταθερότητα και στις διεθνείς αγορές.

Το ελληνικό χρηματιστήριο

Στο ελληνικό χρηματιστήριο μετά τις πιέσεις που δέχονται οι ευρωπαϊκές αγορές λόγω της απειλής Τραμπ για επιβολή δασμών 50% στην ΕΕ, ο Γενικός Δείκτης Τιμών ενώ αρχικά κινήθηκε σε θετικό έδαφος με ήπιες ανόδους στη συνέχεια υπήρξε πλήρης αντιστροφή. Στις 13:00, ο δείκτης διαμορφωνόταν στις 1.831,76 μονάδες, σημειώνοντας άνοδο 0,19%. Νωρίτερα μέσα στη συνεδρίαση, ο δείκτης είχε φτάσει και σε υψηλότερα επίπεδα, με άνοδο έως 0,39%.

Ειδικότερα, ο Γενικός Δείκτης βυθίζεται χαμηλότερα των 1.800 μονάδων, στις 1.788 με -2,1% και τον τζίρο στα 140 εκατ. ευρώ, ενώ έχουν διακινηθεί 25 εκατ. τεμάχια. Ο τραπεζικός δείκτης δέχεται τις μεγαλύτερες πιέσεις με βουτιά 3,5% στις 1.723 μονάδες, ο FTSE της υψηλής κεφαλαιοποίησης υποχωρεί στις 4.445 μον. με -2,5%, όπως και ο FTSEM της μεσαίας που κινείται στις 2.636 μον. με -2,2%.

Η σημερινή εικόνα στο Χρηματιστήριο Αθηνών δείχνει προσπάθεια σταθεροποίησης και επιστροφής σε ανοδική τροχιά, παρά τις αρνητικές επιδράσεις από τις διεθνείς εξελίξεις και την ένταση στο εμπορικό μέτωπο μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ. Απόψε αναμένεται και η δημοσίευση της αναδιάρθρωσης των δεικτών από τον οίκο FTSE Russell, γεγονός που παρακολουθείται στενά από τους επενδυτές.

Μαζικές ρευστοποιήσεις διεθνώς

Στις ΗΠΑ τα συμβόλαια των δεικτών κινούνται πλέον με απώλειες που πλησιάζουν έως και το -2%

Τα futures του Dow Jones στο -1,4%, του S&P 500 στο -1,5% και του Nasdaq στο-1,85%.

Στη Γουόλ Στριτ, γύρω στις 19.00, όλοι οι δείκτες ήταν στο «κόκκινο»: ο βιομηχανικός δείκτης Dow Jones υποχωρούσε κατά 0,73%, ο δείκτης Nasdaq των εταιρειών υψηλής τεχνολογίας κατά 1,09% και ο διευρυμένος S&P 500 κατά 0,82%.

Από τις Βρυξέλλες, ο υφυπουργός Οικονομικών της Πολωνίας Μίχαλ Μπαρανόφσκι εμφανίστηκε καθησυχαστικός, διαβεβαιώνοντας τους δημοσιογράφους ότι η απειλή του Τραμπ δεν είναι παρά μόνο μια κίνηση του Αμερικανού προέδρου στο πλαίσιο των συνεχιζόμενων εμπορικών διαπραγματεύσεων. «Είμαι σίγουρος ότι θα πετύχουμε μια καλή συμφωνία. Το βλέπω (σ.σ. τις δηλώσεις Τραμπ) ως άλλο ένα βήμα στη διαπραγμάτευση που, εντέλει, πραγματικά το ελπίζω, θα οδηγήσει σε μια καλή συμφωνία, ισορροπημένη και δίκαιη και για τις δύο πλευρές», είπε.