Κατέρρευσαν οι συνομιλίες για τον σχηματισμό κυβέρνησης στην Αυστρία μεταξύ του ακροδεξιού Κόμματος Ελευθερίας (FPO) και του συντηρητικού Λαϊκού Κόμματος (OVP), διαψεύδοντας τις ελπίδες του FPO να ηγηθεί κυβέρνησης για πρώτη φορά στην ιστορία του, τουλάχιστον προς το παρόν.

Είναι η δεύτερη προσπάθεια σχηματισμού συνασπισμού που αποτυγχάνει από τότε που το ευρωσκεπτικιστικό, φιλικό προς τη Ρωσία, FPO κέρδισε τις κοινοβουλευτικές εκλογές του Σεπτεμβρίο, με σχεδόν 29% των ψήφων, αφήνοντας στη δεύτερη θέση το OVP με 26,3%.

Η πρώτη απόπειρα σχηματισμού κυβέρνησης έγινε από το OVP, το οποίο επεδίωξε μια τριπλή συμμαχία με τους Σοσιαλδημοκράτες (SPO) και το φιλελεύθερο Neos, με τις διαπραγματεύσεις να μην έχουν αίσιο τέλος. Εν συνεχεία και οι διαπραγματεύσεις για τον σχηματισμό κυβέρνησης μόνο με τους Σοσιαλδημοκράτες κατέληξαν επίσης σε ναυάγιο.

Η συνέχεια βρίσκεται πλέον στα χέρια του προέδρου, Alexander Van der Bellen. Ως αρχηγός του κράτους, ο πρώην ηγέτης των Πρασίνων είναι υπεύθυνος για την επίβλεψη του σχηματισμού κυβερνήσεων, οι επιλογές του όμως είναι ιδιαίτερα περιορισμένες.

Γιατί κατέρρευσαν οι τελευταίες συζητήσεις;

Παρά το γεγονός ότι συμμετείχαν στις συνομιλίες με παρόμοιους στόχους για τη φορολογία και τον περιορισμό της λαθρομετανάστευσης, τα δύο αντίπαλα δεξιά κόμματα συγκρούστηκαν για την Ευρωπαϊκή Ένωση, τις κυρώσεις στη Ρωσία, το μέλλον του εθνικού ραδιοτηλεοπτικού φορέα της Αυστρίας, ORF, αλλά και για το ποιος θα πρέπει να ελέγχει τα ισχυρά υπουργεία Οικονομικών και Εσωτερικών. Ακόμη και στο θέμα της μετανάστευσης όμως, FPO και OVP δεν κατέληξαν σε πλήρη συμφωνία.

Ποιες είναι οι επιλογές από εδώ και πέρα;

Πιο πιθανή επιλογή αυτή τη στιγμή, εκ μέρους του πρόεδρου Van der Bellen, φαίνεται να είναι το να δώσει εντολή στο κεντροδεξιό OVP να ηγηθεί και πάλι των συνομιλιών για τη δημιουργία κυβερνητικού συνασπισμού, δεδομένης της προθυμίας των άλλων κομμάτων

Την ώρα άλλωστε που οι συνομιλίες FPO-OVP είχαν κλιμακωθεί, το SPO και το Neos δήλωσαν ότι θα στηρίξουν μια ανανεωμένη προσπάθεια σχηματισμού κεντρώας κυβέρνησης.

Το OVP και το Neos έχουν κατηγορήσει τον αρχηγό του SPO, Andreas Babler, για την κατάρρευση των προηγούμενων συνομιλιών. Συγκεκριμένα, υποστηρίζουν ότι έχει μετατοπίσει το κόμμα του πολύ προς τα αριστερά, καθιστώντας κεντρική θέση εκείνη που αφορά την εισαγωγή των φόρων πλούτου και κληρονομιάς, στην οποία το OVP και το Neos αντιτίθενται σθεναρά.

Ένας συνασπισμός OVP-SPO θα είχε πλειοψηφία μόνο μιας έδρας, κάτι που θεωρείται ευρέως δυσλειτουργικό, καθώς η απουσία ενός και μόνο βουλευτή θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο την ατζέντα της κυβέρνησης. Εξ ου και η ένταξη του Νέου στις πρώτες συνομιλίες.

Θα μπορούσε να σχηματιστεί κυβέρνηση μειοψηφίας;

Μία άλλη εναλλακτική είναι το Neos να προσφέρει μια πιο χαλαρή μορφή υποστήριξης σε έναν συνασπισμό OVP-SPO, υποστηρίζοντας πρωτοβουλίες στις οποίες είχαν ήδη συμφωνήσει στις αποτυχημένες συνομιλίες τους.

Η ηγέτης του Neos, Beate Meinl-Reisinger, δήλωσε αυτόν τον μήνα ότι κατά τη διάρκεια των αποτυχημένων συνομιλιών προσφέρθηκε να σχηματίσει κυβέρνηση μειοψηφίας με το OVP, επικεντρωμένη στη μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος.

Ωστόσο, ένας συνασπισμός OVP-Neos θα είχε 23 έδρες λιγότερες από την απαιτούμενη πλειοψηφία στη βουλή των 183 εδρών, ένα έλλειμα πολύ μεγαλύτερο έλλειμμα από εκείνο της μοναδικής κυβέρνησης μειοψηφίας από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και έπειτα, η θητείας της οποίας διήρκεσε λίγο περισσότερο από μία εβδομάδα, τη δεκαετία του 1970.

Θα οδηγηθεί η Αυστρία σε πρόωρες εκλογές;

Εάν ο πρόεδρος Van der Bellen δεν αναθέσει σε κάποιο κόμμα να σχηματίσει κυβερνητικό συνασπισμό, η Αυστρία θα κατευθυνθεί προς πρόωρες εκλογές, οι οποίες όμως είναι απαραίτητο να διενεργηθούν τρεις μήνες μετά την προκήρυξή τους.  Την ίδια ώρα, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το FPO θα επεκτείνει το προβάδισμά του έναντι των OVP και SPO σε περισσότερες από 10 ποσοστιαίες μονάδες. Επομένως, οι εκλογές μπορούν ελάχιστα να αλλάξουν το αδιέξοδο.

Ο Van der Bellen θα μπορούσε να διορίσει κυβέρνηση τεχνοκρατών στο ενδιάμεσο. Μια τέτοια κυβέρνηση δεν θα είχε όμως την εξουσία να κάνει σημαντικά βήματα και ένα από τα λίγα πράγματα στα οποία συμφωνούν όλα τα κόμματα είναι η ανάγκη εξυγίανσης του προϋπολογισμού. Απλώς διαφωνούν για το πώς.