Τα γεγονότα είναι ο εχθρός των κυβερνήσεων. Μας το έχει πει από την αρχή της δεκαετίας του ’60 ο Χάρολντ ΜακΜίλαν.
Και μάλιστα πρώτος κατάλαβε πόσο δίκιο είχε. Λίγο αργότερα παραιτήθηκε λόγω του σκανδάλου Προφιούμο και οι Συντηρητικοί έχασαν τις «άχαστες» εκλογές του 1964.
Μέσα στα γεγονότα περιλαμβάνονται προφανώς και οι καταστροφές.
Είτε είναι φυσικές, είτε ανθρώπινα λάθη, είτε ατυχήματα και συμπτώσεις, είτε παραλείψεις ή παρανομίες, είτε κυβερνητικές και κρατικές ολιγωρίες.
Κάθε καταστροφή κουβαλάει την ευθύνη της. Αλλά και τους υπεύθυνους που την κουβαλούν.
Με αφορμή την τραγωδία στα Τέμπη διαβάζω για «χρόνιες παθογένειες». Προφανώς υπάρχουν. Αλλά δεν εμπόδισαν για χρόνια τα τρένα να ανεβοκατεβαίνουν Αθήνα – Θεσσαλονίκη χωρίς να συγκρούονται.
Εως τη μέρα που ένα ανθρώπινο χέρι γύρισε ή δεν γύρισε το λάθος κλειδί. Κι έγινε το κακό.
Καλή λοιπόν η κουβέντα για τις «παθογένειες», συνήθως είναι και σωστή. Αλλά αν οι παθογένειες ήταν η εύκολη και προφανής εξήγηση των πάντων θα έπρεπε τα τρένα να συγκρούονται κάθε μέρα.
Το 2018 κάηκε ολόκληρο το Μάτι και τόσος κόσμος μαζί του.
Οχι επειδή η δόμηση στην περιοχή είχε τις οικιστικές παραβάσεις που ασφαλώς είχε, όπως φλυαρούσαν διάφοροι «ειδικοί». Αλλά επειδή ο κρατικός και κυβερνητικός μηχανισμός αποδείχτηκε ανίκανος ή ανέτοιμος να προστατεύσει τους ανθρώπους τη στιγμή της πυρκαγιάς.
Προφανώς λοιπόν υπάρχουν παθογένειες. Προφανώς πολλές είναι χρόνιες. Προφανώς επιβάλλεται να αντιμετωπιστούν. Προφανώς πρέπει να ελεγχθούν και όσοι τις ανέχονται άπραγοι ή ασυνείδητοι.
Αλλά η παθογένεια δεν μπορεί να είναι το γενικό καταφύγιο κάθε υπεύθυνου ή ανεύθυνου που γύρισε το λάθος κλειδί στα Τέμπη ή που στούκαρε το «Σάμινα» στην Πάρο.
Διότι τελικά πίσω από κάθε καταστροφή κρύβονται άνθρωποι. Και στα θύματα και στους θύτες.
Η μισή Τουρκία διαλύθηκε και μετράει πάνω από 45.000 νεκρούς όχι επειδή οι σεισμολόγοι δεν προέβλεψαν σωστά τον σεισμό, ούτε επειδή υπήρχαν «χρόνιες παθογένειες» στον κατασκευαστικό τομέα.
Αλλά επειδή πολλά κτίρια που έπεσαν και πλάκωσαν τους ανθρώπους ήταν χάρτινα και επειδή κάποιοι συγκεκριμένοι κατασκευαστές τα είχαν φτιάξει χάρτινα.
Πολύ φοβάμαι λοιπόν ότι οι «γενικές εξηγήσεις» είναι πάντα τα εύκολα δρομολόγια για να μην αποδοθούν συγκεκριμένες ευθύνες κάθε φορά που συμβαίνει το κακό. Συνεπώς για να μην αλλάξει τίποτα.
Σε σχέση με μια άλλη καταστροφή, ο Σημίτης είχε πει κάποτε τη σοφή κουβέντα πως «αυτή είναι η Ελλάδα». Ναι, αυτή είναι.
Επιτέλους όμως πρέπει να κάνουμε κάτι για να αρχίσει να αλλάζει.
