Κοινό μέτωπο των χωρών του Νότου συγκροτείται ενόψει του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 24-25 Μαρτίου με στόχο την πίεση για αποφάσεις και μέτρα σε ευρωπαϊκό επίπεδο προκειμένου να υπάρξει παρέμβαση στην αγορά ενέργειας για την προστασία καταναλωτών και επιχειρήσεων από την ακρίβεια.
Διαχωρισμός της τιμής του ρεύματος και του φυσικού αερίου
Στο πλαίσιο αυτό έγινε σήμερα στη Ρώμη η συνάντηση των τεσσάρων πρωθυπουργών Ιταλίας, Ισπανίας, Πορτογαλίας και Ελλάδας (ο Κυριάκος Μητσοτάκης λόγω κορωνοϊού συμμετείχε μέσω τηλεδιάσκεψης).
Ο Ιταλός πρωθυπουργός Μάριο Ντράγκι, τόνισε ότι στις συζητήσεις που είχαν έγινε αναφορά στην ανάγκη αποθήκευσης της ενέργειας, στην αναγκαία προσπάθεια για να διαχωριστεί η τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας από εκείνη του φυσικού αερίου και να επιτευχθεί η μείωση της τιμής του φυσικού αερίου.
«Σε ευρωπαϊκά προβλήματα απαιτούνται ευρωπαϊκές απαντήσεις», τόνισε από την μεριά του ο Ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ υπογραμμίζοντας ότι χρειάζεται επείγουσες και από κοινού δράσεις. «Οι χώρες μας θα ζητήσουν από την επόμενη ευρωπαϊκή Σύνοδο Κορυφής, την εφαρμογή συγκεκριμένων πρωτοβουλιών για να δοθεί απάντηση σε οικονομικές και κοινωνικές ανάγκες» σημείωσε.
Στήριξη της αγοραστικής δύναμης
«Είναι ανάγκη να παρέμβουμε αμέσως, όλοι μας ξέρουμε ότι πρέπει να κάνουμε κάτι το ουσιαστικό», δήλωσε ο Ντράγκι σημειώνοντας ότι «ο στόχος είναι να στηρίξουμε την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών και, φυσικά, τις επιχειρήσεις», πρόσθεσε.
Σύμφωνα με τον Ιταλό, τεχνοκράτη πρωθυπουργό, «η Ευρωπαϊκή Ένωση αντέδρασε με μεγάλη αποφασιστικότητα και ενότητα στην επίθεση σε βάρος της Ουκρανίας» και οι χώρες μέλη, τώρα «πρέπει να δείξουν την ίδια πεποίθηση και συνοχή, σε ό,τι αφορά την προστασία των οικονομιών τους από τις συνέπειες του πολέμου και, κυρίως, από την αύξηση της τιμής της ενέργειας».
«Η ενεργειακή αυτή κρίση προκλήθηκε από τον Πούτιν. Η Ευρώπη, τώρα, πρέπει να αντιμετωπίσει τις αδυναμίες της στην ενεργειακή αγορά: να πετύχει την διαφοροποίηση των προμηθειών, να ενισχύσει τις διασυνδέσεις και να κερδίσει το στοίχημα της οικολογικής μετάβασης», υπογράμμισε ο Ισπανός πρωθυπουργός Σάντσεθ.
Πρόβλημα για την ανάκαμψη
Ο Πορτογάλος πρωθυπουργός, Αντόνιο Κόστα, υπογράμμισε ότι «το ενεργειακό αποτελεί κύριο θέμα και για την εφαρμογή των εθνικών Σχεδίων Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας των χωρών της ΕΕ».
Για τον λόγο αυτό «η επόμενη Ευρωπαϊκή Σύνοδος πρέπει να λάβει συγκεκριμένες αποφάσεις, ώστε να μην διακοπεί η οικονομική ανάκαμψη και να υπερισχύσει η κοινωνική συνοχή», ολοκλήρωσε ο Κόστα.
Έρμαια κερδοσκόπων
Σημαντικό βήμα για τη διαμόρφωση μιας ενιαίας ευρωπαϊκής απάντησης χαρακτήρισε τη συνάντηση των τεσσάρων ηγετών του Νότου ο Κυριάκος Μητσοτάκης υπογραμμίζοντας ότι ο πληθωρισμός λόγω του κόστους ενέργειας βάζει σε κίνδυνο την ανάκαμψη των οικονομιών στην μετά covid εποχή.
Ο Έλληνας πρωθυπουργός σημείωσε ότι όταν οι τιμές του ηλεκτρισμού και της θέρμανσης αυξάνονται πέντε και έξι φορές κανένας εθνικός προϋπολογισμός δεν μπορεί να τις καλύψεις και τόνισε ότι οι ευρωπαϊκές δράσεις θα πρέπει να προφυλάξουν τις κοινωνίες τουλάχιστον μέχρι τον τερματισμό του πολέμου και την ομαλοποίηση της λειτουργίας των αγορών. Μάλιστα τόνισε ότι ήρθε η ώρα κάποιας κεντρικής ρύθμισης και κεντρικής παρέμβασης καθώς οι αγορές γίνονται έρμαια κερδοσκόπων.
Υπό εξέταση το πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου και του ηλεκτρικού
«Είμαι σίγουρος ότι στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της ερχόμενης εβδομάδας δεν πρέπει απλά να γίνει αντιληπτή η κρισιμότητα των περιστάσεων, αλλά -όπως είπε και ο Pedro- πρέπει να πάρουμε αποφάσεις άμεσα, να δράσουμε υπέρ της Ευρώπης και των Ευρωπαίων, των πολιτών μας» σημείωσε ο κ. Μητσοτάκης.
«Προτείνουμε, σε πρώτη φάση, να υπάρξουν εναρμονισμένες ευρωπαϊκές πολιτικές παρεμβάσεις απέναντι σε κερδοσκοπικές τάσεις, ώστε να επανέλθει η ισορροπία στις τιμές του φυσικού αερίου αλλά και του ηλεκτρισμού» υπογράμμισε.
Υπενθυμίζεται ότι ο κ. Μητσοτάκης έχει ήδη καταθέσει «Σχέδιο Έξι Σημείων» στην Κομισιόν, ενώ στο άτυπο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της προηγούμενης εβδομάδας υπήρξε έντονο ενδιαφέρον
για τις προτάσεις αυτές. Εξάλλου πολλά κράτη-μέλη υιοθέτησαν την φιλοσοφία και τη στόχευση των προτάσεων αυτών.
Σημειώνεται δε ότι στο ανακοινωθέν του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις Βερσαλλίες, έγινε ρητή αναφορά στην ανακοίνωση της Κομισιόν, στην οποία μάλιστα αναφέρεται πολύ συγκεκριμένα ότι θα εξεταστεί ως επιλογή ένα πλαφόν στις τιμές διεθνούς του φυσικού αερίου, ανάμεσα στις υπόλοιπες προτάσεις, οι οποίες θα πρέπει να αξιολογηθούν από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Το σχέδιο έξι σημείων
Ειδικότερα τα έξι σημεία που προτείνει η ελληνική κυβέρνηση είναι τα εξής:
1. Πλαφόν Τιμών: Πλαφόν στις τιμές του Ταμείου Μεταφοράς Τίτλων, το οποίο θα έχει ως σημείο αναφοράς την ιστορικά υψηλότερη τιμή αερίου πριν από την κρίση
2. Ημερήσιο Όριο Τιμών ως Προστατευτικό Μέτρο: Ένα εύρος διακύμανσης στις τιμές του Ταμείου Μεταφοράς Τίτλων, για παράδειγμα της τάξεως του +/- 10%
3. Καθορισμός Τιμών σε περίπτωση Έκτακτης Ανάγκης: Καθορισμός τιμών στο Ταμείο Μεταφοράς Τίτλων, ως μέτρο έκτακτης ανάγκης στην περίπτωση που υπάρξουν ανακοινώσεις που αφορούν τις ροές φυσικού αερίου μέσω αγωγών από τη Ρωσία
4. Πλαφόν στο Κέρδος: Πλαφόν στο μικτό περιθώριο κέρδους στην χονδρική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, για παράδειγμα της τάξεως του 5%, βάσει της παρακολούθησης του κόστους παραγωγής από τους ρυθμιστές της αγοράς και το Σταθμισμένο Κόστος Παραγωγής Ενέργειας (LCOE) στις μονάδες παραγωγής.
5. Εμπόριο με Φυσική Παράδοση: Θα πρέπει να εξεταστεί το ενδεχόμενο να επιτραπεί, η επιλογή για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, που θα επιτρέπει τις συναλλαγές μόνο με φυσική παράδοση.
6. Ενίσχυση Ρευστότητας: Αύξηση της ρευστότητας στην αγορά φυσικού αερίου συνδέοντας τις αγορές ΗΠΑ/ ΕΕ/ Ασίας. Για παράδειγμα, ενισχύοντας τη συνεργασία με την Κίνα όσον αφορά τα φορτία Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (LNG), με πιθανό πλαφόν στο κόστος μεταφοράς για να εξουδετερωθούν κίνητρα κερδοσκοπίας.
