Εκδήλωση μνήμης των 4.100 ιταλών αιχμαλώτων πολέμου και ελλήνων μελών του πληρώματος που έχασαν τη ζωή τους στις 12 Φεβρουαρίου 1944 στο ναυάγιο του νορβηγικού πλοίου Oria πραγματοποιήθηκε σήμερα παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας, Προκόπη Παυλόπουλου, στο μνημείο που έχει ανεγερθεί στο 60ό χλμ της παραλιακής λεωφόρου Αθηνών – Σουνίου, στην περιοχή των Λεγρενών.

Την επιμνημόσυνη δέηση τέλεσε ο Αρχιεπίσκοπος Καθολικών Αθηνών Σεβασμιότατος π. Σεβαστιανός Ροσσολάτος.

Τα κυριότερα σημεία της ομιλίας που εκφώνησε ο Προκόπης Παυλόπουλος είναι τα ακόλουθα:

«Τιμούμε σήμερα την μνήμη 4.100 Ιταλών αιχμαλώτων στρατιωτών οι οποίοι, τη νύχτα της 12ης Φεβρουαρίου 1944, έχασαν την ζωή τους κατά το τραγικό ναυάγιο του ORIA εδώ, στον Σαρωνικό, κοντά στην νησίδα Πάτροκλος. Ένα ναυάγιο που συγκαταλέγεται ανάμεσα στις μεγαλύτερες ναυτικές τραγωδίες στα παγκόσμια χρονικά.

Η τιμή, όμως, που αποτίουμε σήμερα στους 4.100 νεκρούς Ιταλούς στρατιώτες του ναυαγίου του «ORIA» αποκτά ακόμη μεγαλύτερη συμβολική αξία, αν αναλογισθούμε αφενός τις ζοφερές συνθήκες του θανάτου τους και, αφετέρου, το τι ο θάνατός τους πρέπει να μας διδάσκει σήμερα. Και για να γίνω σαφέστερος:

Στις 8 Σεπτεμβρίου 1943, η Ιταλία συνθηκολόγησε και τα Δωδεκάνησα πέρασαν υπό την κατοχή των Γερμανών ναζί. Η Ιταλική Φρουρά είχε παραδοθεί και, έκτοτε, τελούσε υπό καθεστώς αιχμαλωσίας. Στις 11 Φεβρουαρίου 1944 οι ναζί στοίβαξαν 4.115 αιχμαλώτους Ιταλούς στρατιώτες στο, μόλις 2.127 τόνων, νορβηγικό πλοίο «ORIA» για να τους μεταφέρουν στον Πειραιά, υπό εξαιρετικά αντίξοες καιρικές συνθήκες. Την επόμενη, 12 Φεβρουαρίου 1944, μέσα σε σφοδρή καταιγίδα, το ORIA προσέκρουσε στον βράχο Μεδίνα κοντά στην νησίδα Πάτροκλος, παίρνοντας στον υγρό τάφο του σχεδόν όλους τους αιχμαλώτους Ιταλούς στρατιώτες καθώς και μέλη του Ελληνικού πληρώματος.

Υπό τις συνθήκες που εκτυλίχθηκε η τραγωδία, είναι προφανές ότι οι ναζί έστειλαν σε βέβαιο θάνατο τους αιχμαλώτους Ιταλούς στρατιώτες, αδιαφορώντας πλήρως για την ζωή τους. Ήταν μια αποτρόπαιη και ειδεχθής συμπεριφορά των ναζί, οι οποίοι έκαναν έτσι μιάν ακόμη επίδειξη της στυγερής τους εγκληματικότητας, που προκάλεσε τα αδιανόητα εγκλήματα κατά της Ανθρωπότητας στην περίοδο της ναζιστικής Γερμανίας και, κατ’ εξοχήν, κατά την διάρκεια του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου.

Τιμώντας σήμερα τους νεκρούς αιχμαλώτους Ιταλούς στρατιώτες του ναυαγίου του ORIA διακηρύσσουμε εμπράκτως, προς κάθε κατεύθυνση, ότι τα εγκλήματα αυτά δεν πρέπει, κατ’ ουδένα τρόπο, να ξεχασθούν.

Και τούτο όχι μόνο για λόγους ιστορικής Αλήθειας και Δικαιοσύνης. Αλλά και διότι όταν τέτοια εγκλήματα τα καλύπτει η λήθη, τότε υπάρχει μεγάλος κίνδυνος να επαναληφθούν. Καταλήγω, επισημαίνοντας μ’ έμφαση ότι η ως άνω διαπίστωση αποκτά στις μέρες μας μιαν εκκωφαντική επικαιρότητα:

Οφείλουμε να μην υποτιμούμε, ούτε κατ’ ελάχιστο, τα μορφώματα λαϊκισμού, που έχουν φθάσει στο πεδίο του απροκάλυπτου ρατσισμού και στις παρυφές της νοσταλγίας του ναζισμού, τα οποία έχουν βγει από το αυγό του φιδιού και αναπτύσσονται σε χώρες και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της Μεγάλης Ευρωπαϊκής μας Οικογένειας. Μορφώματα, τα οποία επιβουλεύονται ευθέως το Ευρωπαϊκό Οικοδόμημα, ροκανίζοντας τα θεμέλια της Ευρωπαϊκής Δημοκρατίας και του Ευρωπαϊκού Πολιτισμού. Έχουμε ιστορική ευθύνη και αντίστοιχο ιστορικό χρέος, ιδίως μάλιστα ενόψει των προσεχών Ευρωεκλογών, να σταθούμε απέναντι στα μορφώματα αυτά και να τους αποδείξουμε ότι δεν θα περάσουν.

Ας είναι η απόφασή μας αυτή -και η ανάλογη αποφασιστικότητά μας- το μνημόσυνο που πρέπει στους τραγικούς νεκρούς αιχμαλώτους Ιταλούς στρατιώτες του ναυαγίου του ORIA.

Αιωνία η μνήμη τους».