Ηλεκτρονικό «μάτι»… τα πάνθ’ ορά και στην αυθαίρετη δόμηση. Επειτα από καθυστερήσεις μιας επταετίας, η ηλεκτρονική πλατφόρμα για τον δειγματοληπτικό έλεγχο του 5% των αυθαιρέτων που έχουν υπαχθεί σε ρύθμιση νομιμοποίησης ετοιμάζεται από τους ειδικούς του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΤΕΕ) για λογαριασμό του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ).
Εκτός απροόπτου, θα είναι έτοιμη για να λειτουργήσει από τον επόμενο χρόνο.
Εντός του 2019 αναμένεται να ενεργοποιηθεί και η πλατφόρμα του συστήματος καταγγελιών για την αυθαίρετη δόμηση. Του συστήματος δηλαδή στο οποίο ο κάθε πολίτης θα μπορεί να αναφέρει τις πολεοδομικές παρανομίες που εντοπίζει.
Τα δύο νέα ηλεκτρονικά συστήματα θα «κουμπώσουν» με το Μητρώο Ελεγκτών Δόμησης, από το οποίο θα επιλέγονται τυχαία, με ηλεκτρονική κλήρωση, οι μηχανικοί που θα πραγματοποιούν τους ελέγχους.
Ετσι, στη λογική «ο φόβος φυλά τα έρμα», δημιουργείται ένα πλέγμα ηλεκτρονικών εργαλείων για τον εντοπισμό της παράνομης δόμησης.
Αφενός, επιχειρείται ο εντοπισμός όσων νομιμοποίησαν παράνομα κτίσματα σε εκτάσεις που δεν επιτρέπεται (αιγιαλό, παραλία, δάση και ορισμένες προστατευόμενες περιοχές), ή δήλωσαν ψεύτικα στοιχεία για την κατασκευή, το εμβαδόν, τη χρήση. Αυτό θα γίνει με τον δειγματοληπτικό έλεγχο του 5% των αυθαιρέτων που έχουν υπαχθεί στους τελευταίους τρεις νόμους τακτοποίησης (4014/11, 4178/13 και 4495/17).
Αφετέρου, με τους πολίτες σε ρόλο… κατασκόπου θα γίνει προσπάθεια εντοπισμού οποιασδήποτε νέας ή αδήλωτης παλαιάς αυθαιρεσίας.
Ο όγκος εργασίας για τους ελεγκτές δόμησης θα είναι τεράστιος, καθώς θα κληθούν να ελέγξουν πάνω από 56.000 αυθαίρετα κτίσματα, για τα οποία έχουν ξεκινήσει ή ολοκληρωθεί διαδικασίες νομιμοποίησης (έως σήμερα 1.132.809 αυθαίρετα έχουν υπαχθεί στις σχετικές ρυθμίσεις).
Εάν διαπιστωθεί ότι δηλώθηκαν λανθασμένα στοιχεία, τυχόν πράξη αναστολής κατεδάφισης ανακαλείται, εφαρμόζονται οι ισχύουσες περί αυθαιρέτων διατάξεις και θα επιβάλλονται τα αντίστοιχα πρόστιμα.
Στο 5% του δειγματοληπτικού ελέγχου θα προστεθεί και ένας, άγνωστος προσώρας, αριθμός αυθαιρέτων από τις καταγγελίες των πολιτών. Ο καθένας θα μπορεί να καταγγέλλει όποια πολεοδομική αυθαιρεσία υποπέσει στην αντίληψή του, καταβάλλοντας ένα παράβολο 200 ευρώ, το οποίο θα του επιστρέφεται αφού βεβαιωθεί η παρανομία από τους ελεγκτές μηχανικούς.
Στη συνέχεια θα δρομολογούνται οι διαδικασίες επιβολής προστίμου και θα ενημερώνεται ηλεκτρονικά και το Taxisnet για τον καταλογισμό και την είσπραξή τους.
Στόχος είναι να μπει κάποια στιγμή η περίφημη «κόκκινη γραμμή στην αυθαίρετη δόμηση», την οποία όλοι οι υπουργοί Περιβάλλοντος την τελευταία εικοσαετία έχουν θέσει, αλλά ύστερα από λίγο καιρό ξεθωριάζει, και η παρανομία ξανά προς τη… δόξα τραβά. Και αυτό διότι στο… τανγκό χρειάζονται δύο. Και στην προκειμένη περίπτωση, οι κομματικές πελατειακές σχέσεις από τη μία, και η παγιωμένη νοοτροπία των Ελλήνων της λογικής «μπορώ να χτίσω ό,τι θέλω, όπου θέλω», από την άλλη, δεν επέτρεψαν, για δεκαετίες, να μπει ένα τέλος στην πολεοδομική αναρχία.
Χαρακτηριστική είναι πρόσφατη συνομιλία – την οποία μάς μεταφέρει μεσίτης – για πελάτη του, ο οποίος αγόρασε δύο στρέμματα σε κοσμοπολίτικο κυκλαδίτικο νησί, εκτός σχεδίου, με 55.000 ευρώ. «Οταν τον ρώτησα τι θα τα κάνεις, αφού δεν είναι άρτια και οικοδομήσιμα, μου απάντησε χαρακτηριστικά ότι έχει ήδη βρει εργολάβο για να του το χτίσει… νύχτα. Οπως ανέφερε, «οι Κυκλάδες έχουν άλλους νόμους»» σημειώνει ο μεσίτης. Ωστόσο, όπως αναφέρει στο «Βήμα» ο πρόεδρος του ΤΕΕ κ. Γιώργος Στασινός, ακόμη οι πολίτες δεν έχουν αντιληφθεί ότι σε δύο χρόνια από σήμερα δεν θα μπορεί να υπάρχει παράνομη δόμηση.
Ειδικότερα, επισημαίνει τα εξής: «Οδηγούμαστε σε μια νέα ψηφιακή εποχή στα θέματα δομημένου περιβάλλοντος, με το πληροφοριακό σύστημα δήλωσης-καταγραφής αυθαιρέτων, το ηλεκτρονικό Μητρώο Ελεγκτών Δόμησης, σε συνδυασμό με την ηλεκτρονική έκδοση οικοδομικών αδειών και τις δύο ηλεκτρονικές πλατφόρμες που ετοιμάζονται για τον δειγματοληπτικό έλεγχο του 5% των αυθαιρέτων και για τις καταγγελίες αυθαιρέτων. Πρόκειται για μια σειρά μεταρρυθμίσεων που άργησαν αλλά ολοκληρώνονται. Με την εφαρμογή των νέων ηλεκτρονικών συστημάτων γίνονται σημαντικά βήματα προς την κατεύθυνση της καταπολέμησης της αυθαίρετης δόμησης και των πολεοδομικών αυθαιρεσιών».