Παράταση του θρίλερ μέσα στις γιορτές φοβούνται στελέχη του υπουργείου Οικονομικών μετά το ατελείωτο πάρε-δώσε και τα παζάρια για την επιστολή-«απολογία» του υπουργού Οικονομιών Ευκλείδη Τσακαλώτου, η οποία αναμένεται να ξεπαγώσει τα βραχυπρόθεσμα μέτρα για το χρέος. Σε κάθε περίπτωση, η κόντρα της κυβέρνησης με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και τον γερμανό υπουργό Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε οδηγείται στα άκρα παρατείνοντας την αβεβαιότητα για το κλείσιμο της αξιολόγησης και την πορεία της οικονομίας το 2017. Μέσα σε αυτό το κλίμα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στηρίζει την κυβέρνηση, βάλλει μέσω κύκλων κατά του κ. Σόιμπλε και αναμένει πρωτοβουλία από την επικεφαλής του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ.
Για το θέμα της επιστολής Τσακαλώτου προς τους ευρωπαίους εταίρους (ουσιαστικά προς τον κ. Σόιμπλε), στελέχη του υπουργείου Οικονομικών τόνιζαν την Πέμπτη ότι η διαδικασία που βρισκόταν σε εξέλιξη ήταν πολιτική, με ανταλλαγή σημείων ανάμεσα στις δύο πλευρές, ενώ δεν απέκλειαν η αποστολή του τελικού δεσμευτικού κειμένου να γίνει μετά τα Χριστούγεννα. Είχε προηγηθεί την Τρίτη μια έκτακτη συνεδρίαση του EuroWorking Group κατά την οποία ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Γιώργος Χουλιαράκης παρείχε προφορικές εξηγήσεις για το πακέτο παροχών στους ομολόγους του, εκπροσώπους των υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης. Αυτές δεν κρίθηκαν επαρκείς από τη γερμανική πλευρά και από τρεις ακόμη χώρες –Αυστρία, Σλοβακία, Εσθονία –οι οποίες αρνήθηκαν να συναινέσουν στο ξεπάγωμα των μέτρων για το χρέος.
Πυροσβέστης ο Χουλιαράκης


Κατόπιν τούτων και για την αποφυγή νέων εκπλήξεων η ελληνική πλευρά επέλεξε την οδό της «ανταλλαγής απόψεων για συνδιαμόρφωση» του κειμένου. Τον ρόλο του «πυροσβέστη» ανέλαβε για μία ακόμη φορά ο κ. Χουλιαράκης, ο οποίος είχε διαφωνήσει από την αρχή με τους χειρισμούς που επέλεξε η κυβέρνηση για τη διανομή του κοινωνικού μερίσματος. Οι εξελίξεις τον δικαίωσαν.
Ο βασικός πονοκέφαλος είναι η απαίτηση κάποιων χωρών ο κ. Τσακαλώτος να δεσμευθεί για την περικοπή συντάξεων κατ’ εφαρμογή του κόφτη αν δεν πιαστεί ο δημοσιονομικός στόχος για το 2016 μετά τη διανομή του μερίσματος. Και αν μια τέτοια δέσμευση φαντάζει σχετικά ασφαλής, καθώς τα ταμειακά στοιχεία δείχνουν ότι είναι σχεδόν αδύνατο να ενεργοποιηθεί ο κόφτης για τη χρονιά που εκπνέει, ο συμβολισμός που τη συνοδεύει προκαλεί μεγάλο προβληματισμό στο Μέγαρο Μαξίμου.
Αν όλα κυλήσουν ομαλά, η κυβέρνηση αναμένει την ολοκλήρωση της αξιολόγησης πριν από το Eurogroup της 26ης Ιανουαρίου. Παρά ταύτα πηγές των θεσμών εκτιμούν ότι θα είναι πολύ δύσκολο να ολοκληρωθεί η όλη διαδικασία στην καλύτερη περίπτωση πριν από το επόμενο Eurogroup, της 20ής Φεβρουαρίου. Η ελληνική πλευρά δείχνει να έχει συμβιβαστεί με αυτό το ενδεχόμενο που θα μπορούσε να οδηγήσει στην ένταξη της Ελλάδας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (QE) κατά την προγραμματισμένη συνεδρίαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) στις 9 Μαρτίου και να σώσει ένα μέρος της παρτίδας για το 2017.
Η φόρμουλα του συμβιβασμού υπάρχει –η παράταση του δημοσιονομικού κόφτη για κάποια χρόνια μετά το 2018 -, όμως η πολιτική βούληση απουσιάζει. Αθήνα, Ουάσιγκτον και Βερολίνο παραμένουν στα «χαρακώματα», με την ελληνική πλευρά να θεωρεί ότι Σόιμπλε και ΔΝΤ έχουν συμμαχήσει εναντίον της. Την ίδια ώρα ξένες εφημερίδες όπως η «Wall Street Journal» και οίκοι αξιολόγησης όπως η Moody’s δεν αποκλείουν μια καταστροφική παράταση της αξιολόγησης ως το επόμενο καλοκαίρι.
Νεύρα και στην Κομισιόν


Πριν από όλα αυτά τα (μεγαλο)στελέχη του ΔΝΤ αναμένουν με αγωνία την ανάληψη καθηκόντων από τον νέο πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τράμπ στις 20 Ιανουαρίου για να το διαπιστώσουν «πού το πάει» για το θέμα της συμμετοχής του Ταμείου στο ελληνικό πρόγραμμα. Από την πλευρά της Κομισιόν, αρμόδιοι παράγοντες εκτιμούν ότι μετά την καταδίκη της Κριστίν Λαγκάρντ για την υπόθεση Ταπί και την επαναβεβαίωση της στήριξης από τους μετόχους του ΔΝΤ έρχεται η ώρα να αναλάβει δράση σε πολιτικό επίπεδο. «Πρέπει η Λαγκάρντ να το πάρει πάνω της, να παίξει τον ρόλο της» λέει στέλεχος της Επιτροπής.
Ο ίδιος εκφράζει ανοιχτά τη δυσαρέσκεια των Βρυξελλών για τους χειρισμούς του κ. Σόιμπλε το τελευταίο διάστημα. «Φτάσαμε στο σημείο ο κ. Σόιμπλε να μπορεί να ανακοινώσει από το προηγούμενο Σαββατοκύριακο τι θα βγάλει το Eurogroup τη Δευτέρα. Μα είναι σωστό αυτό; Είναι Ενωση; Είμαστε σε υπαρξιακή κρίση. Πρέπει να αλλάξουν τα πράγματα και πιστεύω ότι μπορούν να μεταβληθούν οι ισορροπίες» τονίζει.

Το χάσμα με το ΔΝΤ
Πολιτική διαχείριση για την αξιολόγηση
Η αλήθεια είναι ότι αν δεν υπάρξει πολιτική διαχείριση από την πλευρά των ισχυρών παικτών η αξιολόγηση θα μπορούσε να σέρνεται για μήνες. Αλλωστε το χάσμα με το ΔΝΤ επιβεβαιώθηκε άλλη μία φορά μέσα στην εβδομάδα με τη νέα ανάρτηση στο ιστολόγιο του Ταμείου από τον επικεφαλής οικονομολόγο Μορίς Ομπσφελντ (πρώην σύμβουλο του απερχόμενου αμερικανού Προέδρου Μπαράκ Ομπάμα) και τον Πόουλ Τόμσεν, διευθυντή του ευρωπαϊκού τμήματος. Τι είπαν; Επέμειναν ότι η ενδεδειγμένη συνταγή για την Ελλάδα είναι η νέα μείωση του αφορολογήτου και των υφισταμένων συντάξεων. Μάλιστα επανήλθαν για δεύτερη φορά στο θέμα αυτό μετά την υποστηρικτική προς την Ελλάδα απάντηση που έδωσε στην αρχική τους κοινή ανάρτηση το επιτελείο του επιτρόπου Οικονομικών της Κομισιόν Πιερ Μοσκοβισί.
Η Κομισιόν σήκωσε το γάντι και απάντησε ξανά στον κ. Τόμσεν στηρίζοντας επί της ουσίας την ελληνική θέση ότι η συνταξιοδοτική δαπάνη δεν τόσο υψηλή όσο υποστηρίζει το Ταμείο όταν μιλάει για «γενναιόδωρο συνταξιοδοτικό σύστημα». Κληθείσα να σχολιάσει το νέο άρθρο του κ. Τόμσεν, η εκπρόσωπος της Επιτροπής, αρμόδια για τις οικονομικές υποθέσεις, Ανίκα Μπράιτχαρτ δήλωσε: «Συνεχίζουμε να είμαστε βέβαιοι για τις πηγές των δεδομένων μας και πιστεύουμε ότι οι ουσιώδεις συζητήσεις για την ανάλυση των δεδομένων και την αξιολόγηση των οικονομικών στοιχείων είναι πιο χρήσιμο να γίνονται στο πλαίσιο των εν εξελίξει διαπραγματεύσεων».
Το πρόβλημα, ασφαλώς, για την κυβέρνηση είναι ότι ο κ. Τόμσεν εισακούεται για τα αυτά θέματα από τον κ. Σόιμπλε και κατ’ επέκταση το Eurogroup στο οποίο ο κ. Μοσκοβισί, παρότι ευχάριστος για τις ελληνικές θέσεις, δεν φαίνεται να ασκεί ιδιαίτερη επιρροή.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ