Η ψήφος στα 17 και οι μαθητές του Λυκείου

Πριν από έναν μήνα η Βουλή ψήφισε να δοθεί ψήφος στους νέους των 17 ετών και τούτο να ισχύσει από τις επόμενες εκλογές. Το θέμα συζητήθηκε κοινωνικά και πολιτικά εντός και εκτός του Κοινοβουλίου και από πολλά άτομα και φορείς πριν από την ψήφισή του. Δεν έχω τίποτα εγώ να καταθέσω περισσότερο για το ζήτημα στα γενικά του σημεία.

Υπάρχει όμως κατά τη γνώμη μου μια σημαντική πτυχή που δεν συζητήθηκε.

Οι νέοι των 17 ετών είναι κατά πολύ μεγάλο ποσοστό μαθητές της Γ’ Τάξης του Λυκείου. Είναι περίπου 90.000 κάθε χρονιά και εύχομαι να ‘ναι τα επόμενα χρόνια περισσότεροι. Αναφέρομαι για την Γ’ Λυκείου γιατί είναι μια φάση για τα παιδιά, τις οικογένειές τους και την κοινωνία όλη, φυσικά, που τα περισσότερα κάνουν αγώνα για να κερδίσουν με κόπο μια επίδοση επιτυχίας για τα ανώτερα εκπαιδευτικά ιδρύματα που θα καθορίσει σε σημαντικό βαθμό τη ζωή τους. Στη φάση αυτή όλοι προσπαθούν και πρέπει να προσπαθούν να μένουν τα παιδιά απερίσπαστα στην προσπάθειά τους. Δεν είναι το ίδιο με τη φάση του Πανεπιστημίου, έναν χρόνο μετά, γιατί εκεί και τότε ο δρόμος τους έχει ουσιαστικά χαραχθεί.

Ηδη σήμερα υπάρχει νόμος που ψηφίστηκε το 2000 που για τη διασφάλιση του απερίσπαστου στη σχολική αίθουσα δεν επιτρέπει σε εκπροσώπους πολιτικών ή και θρησκευτικών χώρων να εμφανιστούν για ομιλίες στα παιδιά παράμόνο αν υπάρχει έγκριση από τον Σύλλογο Διδασκόντων που σημαίνει πρακτικά πολύ ειδικές και μελετημένες εξαιρέσεις.

Διερωτώμαι αν ο νόμος που δίνει στα παιδιά το δικαίωμα συμμετοχής στην εκλογή κυβέρνησης, Ευρωβουλής και δημάρχου της περιοχής, θα δίνει ο ίδιος με το γράμμα ή το πνεύμα του ή με ερμηνευτικές διατάξεις ή συμπληρωματικό νόμο από κάποια κυβέρνηση (που μπορεί να νομίζει ότι οι 17χρονοι είναι δικοί της) το δικαίωμα της πολιτικής ενημέρωσης των παιδιών σε χώρο του σχολείου. Εγώ που δεν είμαι ειδικός δεν μπορώ αυτά να τα γνωρίζω ή να τα προβλέψω.

Αν όμως αυτό συμβεί, σημαίνει πως οι υποψήφιοι βουλευτές, ευρωβουλευτές ή δήμαρχοι (στατιστικά μία περίπου φορά τον χρόνο)θα μπορούν να επισκεφθούν τα λύκεια για ενημέρωση (τώρα μάλιστα που οι μεγαλύτεροι έχουν κουραστεί από αυτό) στις ώρες ενδεχομένως των μαθημάτων. Αλλά και τα παιδιά κατά ομάδες, ανάλογα με τις απόψεις τους, να καλούν τους υποψήφιους πολιτικούς για να ενημερώσουν πολιτικά όλη την τάξη στις ώρες του σχολείου. Επίσης οι εφημερίδες και όλα τα πολιτικά έντυπα μπορεί να φτάνουν στη σχολική αίθουσα και στα θρανία ώστε να βοηθούν στην καλύτερη ενημέρωση των ψηφοφόρων. Το ίδιο θα ισχύει και για τα πανό εν όψει εκλογών και ενδεχομένως για άλλες ενημερωτικές εκδηλώσεις. Ενα τέτοιο κλίμα δεν βοηθάει σε καμία περίπτωση το απερίσπαστο των παιδιών για την κρίσιμη προσπάθεια που καταβάλλουν σε αυτή τη φάση. Και όπως ανέφερα παραπάνω, δεν είναι το ζήτημα συγκρίσιμο με το τι συμβαίνει ύστερα από έναν χρόνο στη φάση του Πανεπιστημίου.

Θα πει κανείς πως η ψήφος στα 17 έχει δοθεί από χρόνια και σε άλλες χώρες. Ομως σε άλλες χώρες το κλίμα που επικρατεί και στον χώρο του Πανεπιστημίου σχετικά με τα θέματα αυτά δεν έχει σχέση με αυτό που είναι στη χώρα μας. Εκεί οι εκλογές δεν επηρεάζουν το κλίμα του ακαδημαϊκού χώρου. Σε εμάς, για λόγους που είναι ιστορικά σεβαστοί, λόγους κοινωνικής εξέλιξης και πορείας, λόγους που είχαν σχέση με την ορθή έννοια του «ασύλου», αναγκαία σε πολλές φάσεις της Ιστορίας μας, τα πράγματα έχουν διαμορφωθεί διαφορετικά.

Ο λόγος που γράφω αυτό το κείμενο είναι η ελπίδα να προβληματιστούν αυτοί που έχουν την ευθύνη, δηλαδή οι αρμόδιοι φορείς και οι κατά το Σύνταγμα εκπρόσωποί μας, που είναι οι πολιτικοί σχηματισμοί, και να προστατεύσουν ή να θωρακίσουν τον χώρο του σχολείου για τους μαθητές που σε αυτή τη φάση δίνουν έναν ιδιαίτερο για το μέλλον τους αγώνα.

Θεωρώ αναγκαίο να διευκρινίσω πως διακατέχομαι από την άποψη πως η ενημέρωση, η πολιτικοποίηση, η συμμετοχή όλων στα κοινά και οι κοινωνικοί αγώνες, και μάλιστα από νωρίς στη ζωή μας και ειδικά στους χώρους της Παιδείας, είναι περηφάνια για τα άτομα και θησαυρός για την κοινωνία. Ετσι έπραξα και ο ίδιος στην πορεία μου και παρότι μου εστοίχισε πολύ δεν μετάνιωσα γιατί ήταν επιλογή και την εβίωσα ευχάριστα. Ομως στη φάση της Γ’ Λυκείου η προτεραιότητα είναι η αφοσίωση στην προσπάθεια για το καλό των παιδιών και της κοινωνίας που τα περιμένει.